Hans van de Put
Gemeentelijke slachtplaats
Mei 1963, direct na mijn LTS opleiding metaal naar het arbeidsbureau voor werk, daar kreeg ik een drietal adressen om te soliciteren, een daarvan was de gemeentelijke slachtplaats (nog nooit van gehoord!!), Daar aangekomen bij de chef technische dienst, Dhr de Wilde kreeg ik te horen, je kunt hier beginnen maar dan morgen vroeg half zes je hier melden. S,morgens om vijf uur op de fiets vanuit de keldermanstraat naar de enschotsestraat om mij te melden bij de technische dienst, een overall aan, en beginnen met apendage,s poetsen van de stoomketel, die moest door het stoomwezen worden gekeurd. Na een paar dagen inmiddels de slachterij ook te hebben gezien was ik er zeker van hier werk ik geen 2 weken, zoveel bloed en stront had ik nog nooit gezien, en daarin ook te moeten werken, mij niet gezien. Maar die twee weken werden ruim 46 jaar tot 31-12-2009 .En het bloed en de stront werd mij verteld is zuiver, zo zuiver daar is nog niemand met zijn handen aan is geweest, een waarheid als een koe.
In 1963 werden runderen,varkens en enkele paarden geslacht, de gemeente was eigenaar en onderhield het gebouw en installatie,s , ook de keuringsdienst was een gemeentelijke taak. De inkoop van vee werd door de grossier gedaan die het vee daarna lieten slachten door de loonslagers, om het daarna weer door te verkopen aan de slagerijen, in Tilburg en omliggende dorpen. De inkomste voor de gemeente bestond uit een bedrag per kg geslacht vlees, keurloon, en het verhuren van ruimte door de grossiersen ook werden ruimte verhuurd aan aanverwante bedrijven. In 1964 werd de slachtplaats groot,s uitgebreid met een koelhuis en een slachtlijn, werd er voorheen het rund liggend geslacht dit gebeurde nu voortaan hangend in een hoger tempo 10 tot 20 p/h, dit gebeurde op twee parralel lopende slachtlijnen, waar nog wel het karkas met de hand geduwd moest worden, Ook de varkens afdeling kreeg een moderne slachtlijn .bij de technische dienst werden de twee cornwal stoomketels van steenkool omgebouwd naar olie, Ook de koelinstallatie,s werden geheel vervangen
Bedrijven aanwezig in 1963 op de slachtplaats waren o.a grossiers 10 in totaal, de Amsterdamse huidenclub, Ad van Geloven (soep) firma van de Kuip slagersbenodigheden, twee transportbedrijven voor vlees, Schenk darmafdeling, twee lokalen werden gebruikt door de slagers vakschool (S.V.O), maar ook de bescherming bevolking (de B.B) heeft een opslag van matriaal, o,a een grote kelder en de oude veemarktloods ter beschikking, op de maandagen was er dan op het voormalige veemarkt terrein de automarkt, Er werken dan 31 gemeente ambtenaren, en van gevestigde bedrijven op de slachtplaats nog een honderdtal mensen. De technische dienst bestond uit een chef ,en een machinist, twee bankwerkers, en twee schilders. Het werk bestond uit onderhouden van de koelinstallatie,ketelhuis, en de slacht installaties, en daarbij gebouwen en terrein, Al snel kwam er in de avond uren en zaterdagen werk bij voor o,a Ad van Geloven in de soepafdeling bracht een extra centje op. Daar het een openbaar slachthuis was werd er op maandag door slagers uit Tilburg en omgeving ook zelf geslacht, tot begin jaren 70, daarna werd alleen nog geslacht door de vaste groep loonslagers. De toemalige directeur Dhr Ooms wist mij al wel te vertellen dat een slachthuis ter beschikking stellen in de toekomst geen taak voor de gemeente zou zijn, het bedrijfsleven moest het overnemen, alleen de vleeskeuring blijft een gebeuren door de overheid ,hij had een vooruitziende blik ,in 1985 werd het slachthuis geprivatiseerd,en de keurmeesters rijksambtenaar. In 1975 werd een nieuwe moderne slachtlijn gebouwd voor runderen die maximaal 40 rundern p/h aankon, voor het eerst werden messen sterlisatoren gebruikt, de hygiene werd in enkele jaren tijd flink aangepakt, de controle daarop kreeg veel aandacht.Ook de varkens afdeling werd geheel nieuw met een automatische slachtlijn waarop per dag +/- 600 varkens werden geslacht.
Intussen was ik na het leerlingstelsel, en avondschool plaatsvervangend chef geworden. De slachtplaats werd nu continu aangepast aan de hogere eisen van de keuringsdienst en de afnemers, die afnemers die voorheen uit Tilburg en omgeving kwamen werden nu hoe langer hoe meer landelijke supermarkten en export.
In 1976 kwam een dienstwoning vrij die ik na een grondige renovatie in 1977 ging bewonen. In nederland werden vanaf die tijd veel gemeentelijke slachthuizen gesloten of geprivatiseerd . Ook in Tilburg wilde de gemeente van de slachtplaats af, maar wel op een nette manier daar er +/- 150 mensen werkzaam waren vond de gemeenteraad het een belangrijke werkgever voor de stad. Toen in 1985 de keuringsdienst overging naar het rijk moesten er toch wat gebeuren ,en na lang onderhandelen en een dreiging van sluiten hebben een achttal grossiers de stap genomen en de slachtpaats gekocht het werd :Slachtplaats Tilburg BV: Direct begon een grote uitbreiding van koelhuis, verwerkingsruimte en docksluizen voor de expeditie ruimte,s.
De bouw was klaar toen een van de acht grossiers failliet ging, en de grootste rundergrossier de NCB vertrok naar Breda. Een grote tegenslag voor Tilburg. Maar ook de redding de gebroeders Kroot tot dan een kleine grossier nam de zaak op en in een heel korte tijd waren het aantal slachtingen op het aantal van voorheen ,en groeide door in enkele jaren naar aantallen die een uitbreiding en modernisering noodzakelijk maakte.
Na overname van de slachtplaats BV door de gebr Kroot werd er ook gestopt met varkensslachten en werden plannen gemaakt voor een nieuwe slachtlijn die 80 stuks vee p/h aankan, de verwerkingsruimte werd uitgebreid voor de verwerking van ruim 3000 bouten (een bout=een kwart van een koe), verder kwam er nieuwe sanitaire ruimte, kantine, en een snelkoeltunnel, Een gigaproject. Maar het resultaat, Een prachtig bedrijf een van de modernste en grootste van europa in de vleeswereld.
In 2002 heeft Dumeco (voorheen NCB) nu Vion, Tilburg overgenomen van de Gebr Kroot. Daarna kwamen er nog diverse uitbreidingen van o.a de vacuumkoelcel , autowasplaats, en bedrijfskantine, ook werden kantoorruimte,s uitgebreid. Er staat nu een modern bedrijf waar +/- 450 mensen werken en waar ik ruim 46 jaar aan mee heb mogen werken, de laatste 20 jaar als hoofd van de technische dienst.
Hans van de Put
