Henk van Mierlo
Ik ben ermee opgegroeid; vlak bij ons achter (een paar straten verderop) was de CTM een baken in het Tilburgse stadsbeeld. Ik kwam er regelmatig langs als ik snoeppapier of zoethout mocht gaan kopen bij “Harrieke” Staps of ging spelen in het Wilhelminapark. Ik vond (en vind) het een prachtig gebouw met zijn gebrandschilderde ramen, haast nog mooier dan de ramen in de Theresiakerk.
In de Tilburgsche Courant van 20 november 1913 kwam ik de aanbesteding tegen van de Coöperatieve Tilburgsche Melkinrichting en Zuivelfabriek te bouwen aan het Wilhelminapark. En voor de som van f 50756.— werd het aan aannemer H. Simons gegund.
En er werd, althans naar huidige begrippen vaart achter gezet; net na de winter, op 21 februari 1914 werd de eerste steen gelegd en exact zeven maanden later, op 21 september werd de “inrichting” door burgemeester Raupp in werking gesteld. Bij de opening sprak de burgemeester de hoop uit dat snel alle melkboeren zich zouden aansluiten bij de coöperatie, want dat zou vooral de hygiëne en de volksgezondheid ten goede komen.
En ja, we waren bij ons thuis klant van Jan Bijnen uit de Houtstraat en die betrok zijn melk van...... de Sint Anthonius uit Riel, maar dat kwam vooral omdat mijn moeder vriendin van Miet Bijnen was en ook omdat onzen Opa naast de melkfabriek in Riel woonde. En onze Pa heeft er weleens om gewed dat de Rielse melk lekkerder was.....
Bij de eerste steenlegging overigens, kreeg het bestuur nog een compliment: men had de bouwvakkers niet de gebruikelijke drank aangeboden, maar een gulden per persoon aan het weekloon toegevoegd, zodat men dat geld naar eigen inzicht kon besteden.
En ik mag hopen dat er volgend jaar wordt stilgestaan bij het eeuwfeest van dat gebouw.
Hieronder staan (gedeelten) van de desbetreffende artikelen.
Tilburgsche Courant 20-11-1913
AANBESTEDING.
Hedenmorgen werd door architect J. Donders aanbesteed het bouwen eener melkinrichting, Zuivelfabriek, Melksalon, Directeurswoning en aanverwante artikelen aan het Wilhelminapark, voor rekening van de Coöperatieve Tilburgsche Melkinrichting en Zuivelfabriek, alhier.
De uitslag is als volgt:
Ch. Storimans Tilburg f 62220.—
J. Vekemans Goirle f 69710.—-
J. Jongen v/d.Weegen Tilburg f59070.—
E. Waijers Tilburg f 58931.—
J. Horvers Tilburg f 57876.—
H. Mols Tilburg f 57646.—
H. Aarts Tilburg f 57600.—
Martens Oosterhout f 56849.—
F. Jongen Tilburg f 56680.—
J. Appels Tilburg f 56600.
H. Groenen Tilburg f 56373.-
Wed. de 'Beer Tilb. f 56050.—
0. van Beurden Tilburg f 55850.—
A. van Riel Tilburg f 55760.—
A. v/d. Aa en Zn Tilburg f 55150.-
van Dun Vught f 54585.—
Jansen Waijers Tilburg f 54250.—
Gebr. Michels 'Tilburg f 53945.—
J.C.v. Meerendonk Tilburg f 53850.—
J. Bogaerts en J. Willems Tilburg f 53800.—
F. van Riel Tilburg f 53380.-
J.A. Vrins Moergestel f 52940
D. Waterschoot Tilburg f 52160.—
G. Schoonis Tilburg f 51970.—
H. Simons Tilburg f 50756.—
Gegund aan den laagsten inschrijver.
Tilburgsche Courant 20 februari 1914
COOP. TILB. MELKINRICHTING EN ZUIVELFABRIEK.
In tegenwoordigheid van verschillende autoriteiten der stad zal morgen te 10 uur de plechtige eerste steenlegging plaats hebben van de „Coöperatieve Tilburgsche Melkinrichting en Zuivelfabriek" aan het Wilhelminapark alhier
Nieuwe Tilburgsche Courant 20 februari 1914
Voorbeeld ter navolging.
Naar aanleiding van het leggen van, den eersten steen van de Coop. Tilburgsche Melkinrichting en Zuivelfabriek in het Wilhelminapark alhier, heeft het bestuur der Melkinrichting besloten aan iederen werkman aan den bouw werkzaam één gulden toeslag bij zijn weekloon te geven, waardoor ieder in de gelegenheid wordt gesteld dit geld te besteden naar eigen goedvinden.
Het komt namelijk maar al te dikwijls voor, dat het cadeau, dat bij zulke gelegenheden aan de werklieden wordt gegeven, besteed wordt voor drank, waar ieder aan mee moet doen, ook degenen die het liever zouden besteden voor nuttigere doeleinden door b.v . er moeder de huisvrouw blij mee te maken. Aan de boerenbonden en aan hunne voormannen een woord van lof voor het invoeren van zulke goede praktijken.
Tilburgsche Courant 21-09-1914
OPENING MELKCENTRALE.
Hedenmiddag te half 4 uur had in tegenwoordigheid van een groot gezelschap de inwijding en opening van de Melkcentrale aan de Veldhoven plaats. De HoogEerw, Heer Deken Mgr. J. B. Bots, verrichtte de inwijding; waarna Burgemeester Raupp ter opening eene toespraak hield. Morgen komen wij op een en ander uitvoeriger terug.
Tilburgsche Courant 22-09-1914
OPENING MELK-CENTRALE.
Toen de inwijding doen den HoogEerwaarden Heer Deken, Mgr. J.B. Bots had plaatsgevonden, verzamlden zich de genoodigden in de aan het terras aan de straatzijde gelegen melksalon, die door een schat van bloemen, draperieën , en dennen slingers in een feestzaal was herschapen. Tusschen al dat groen vond men de beeltenissen van H,M, de Koningin en Z.H. de Paus.
Met den Christelijke groet werd deze feestvergadering geopend door den voorzitter den Heer J. Haans, die de Genoodigden en hartelijk welkom toeriep.”….”
Burgemeester Raupp hierop het woord nemende verklaarde gaarne op zich te hebben genomen te voldoen, aan het verzoek van, het bestuur om de centrale te openen, daar hij hierbij in, de gelegenheid kwam om getuigenis af te leggen van het belang der gemeente in deze onderneming mag stellen.
Hét is overbodig U te schetsen, welke voordcelen er zijn verbonden aan een goede behandeling van de melk, “…” In Tilburg is reeds lang verlangend uitgezien,naar eene inrichting waar zuivere en ziektekiemvrije melk verkrijgbaar zoude zijn.
Lang heeft de oprichting, op zich laten wachten daar de melkboeren op zoo gemakkelijke wijze hunne producten konden kwijt worden.
Dat nog zoo velen niet zijn aangesloten en trachten in isolement hun kracht ie vinden, valt te betreuren. Het is te hopen dat zij spoedig hunne dwaling zullen inzien en dat in coöperatieve zoowel individueel ais algemeen belang ligt opgesloten.
Een woord van, dank wil spr. Ook brengen aan, hen die het initiatief genomen hebben voor de grootsche, belangrijke onderneming; eene model inrichting het beste wat er in Nederland bestaat.
Moge de dank van Tilburgs ingezetenen zich uiten door dat velen ja, allen hare producten moge roemen ais, van uiterst goede kwaliteit. ;
Ik open, dan deze inrichting met den hartgrondige wensen, dat zij moge groeien bloeien.”….”
Daarna werd de inrichting door Burgemeester Raupp in werking gesteld en door de aanwezigen bezichtigd.
Henk van Mierlo
Nuenen
Foto van de voormalige CTM van Beeldonline o.a. van de opening op 21 september 1814
Tilburg Wiki:
