- Datering van het verhaal: 1930-2008
Ria heeft haar "koers" uitgestippeld
In één van onze vorige bijdrage hebben wij de familie van Loon verlaten op het moment dat de kinderen hun toekomst of een deel daarvan aan het invullen waren.
We volgen Ria op haar weg naar haar definitieve keuze. Ze ging naar de kleuterschool in de Hoefstraat. Deze jonge parochie (opgericht door Pastoor Antonius van Iersel op 26 januari 1913) had alle componenten binnen de parochiegrenzen. Kleuterschool, lagere scholen (gescheiden) en het onontbeerlijke patronaat. In eerste instantie ging ze naar de lagere meisjesschool in haar parochie. Hier kwam ze in aanvaring met de "nonnen" ( de zgn. "VLiegkapnonnen"). Ze droeg kniekousen en dat was uit den boze . Ria vroeg haar moeder dus om andere kousen. Moeder wilde wel, maar was krap bij kas. Zij biechtte dit netjes op bij de "nonnen". Geen fatsoenlijke langere kousen, geen school voor Ria. Moeder Anna ging niet over één nacht ijs en meldde haar dochter aan op de lagere school op d'n Besterd. Hier bracht Ria haar verdere lagere school tijd door. Hierna volgde zij de opleiding tot coupeuse. Het gerucht gaat dat Ria tijdens één van de kermissen even een "vriendschap" heeft gehad met een "groenteboerke".
Inmiddels zijn de oorlogsjaren voorbij en Ria komt met de mededeling dat ze wil intreden bij de Zusters van Liefde. Op zich geen opmerkelijke keuze gezien haar zeer katholieke opvoeding. Opa van Iersel was zelfs fanatiek katholiek. De beslissing van Ria werd door beide ouders toegejuicht en enthousiast ondersteund, de drie broers Ad, Louis en Bert waren net zo enthousiast en feliciteren hun zus met haar keus. Gerard en Annie waren minderenthousiast, maar wensten hun zus het beste toe.
Op 27 oktober 1944 was Tilburg bevrijd van zijn bezetters. Precies twee jaar later trad Ria in bij de Zusters van Liefde aan de Oude Dijk. Het was de gewoonte dat de intredende zuster een bepaalde bruidsschat in geld meebracht en een complete uitzet betreffende kleding. Ria wilde haar ouders niet bezwaren met teveel extra kosten en kreeg het voor elkaar dat de geldelijke bruidschat achterwege kon blijven. De uitzet werd samen met moeder gekocht. "Gepakt en gezakt" meldde Ria zich bij het Moederhuis aan de Oude Dijk.
Van Ria naar Zuster Ansfrida
We volgen haar stap voor stap de haar intreden 1946 ingetreden bij de Zusters van Liefde. Voluit heet de congregatie: Zusters van Onze Lieve Vrouw Moeder van Barmhartigheid .
Het toeval wil dat haar intreeddag tevens de geboortedag is Peerke Donders (27 oktober 1809). Tilburg is dan inmiddels exact twee jaar bevrijd van het Duitse juk (zoals reeds vermeld). De wederopbouw is in volle gang.
Maria Louisa Dymphna van Loon wordt zuster Ansfrida. Op 27 april 1947wordt ze gekleed in de religieuze kleding. Ruim een jaar later op 6 mei legt zuster Ansfrida haar tijdelijke gelofte af. Zowel de overste als de geprofeste zijn overtuigd van de roeping. Vanaf deze plechtigheid werkt zuster Ansfrida tot 2 september 1953 op de St. Annaschool (Korvelseweg 36) als lerares handwerken. (Onderbroken in 1950 om zes weken les te geven in Beek bij Nijmegen op de naaischool.)
Op 7 mei 1951 legt zuster Ansfrida haar eeuwige gelofte af. Het hoogtepunt in haar religieuze leven. Deze feestelijk dag wordt bijgewoond door haar ouders en bloedverwanten.
Zuster Johannes aan het woord
Zuster Johannes heeft over de beginperiode het volgende opgetekend:"Zuster Ansfrida haalde in het klooster de zgn. Akte K, dan was je bevoegd om handwerkles te geven op de lagere school. Ze ging les geven op de St. Annaschool in Tilburg. Als handwerkzuster had je vele bijbaantjes koffiezetten voor het personeel,afwassen, telefoon en bel. Kachels in de lokalen laten branden, voor de kolen en de as zorgen. Lokalen vegen en de leiding bij de vakantieschoonmaak. In die tijd was er natuurlijk op iedere lagere school een handwerkzuster. Na enkele jaren ging ze studeren. Ze had geen Mulo, daarvoor in de plaats was er in die tijd het zgn. I.V.I.O diploma. Daarnaast studeerde ze voor NA. Met dit diploma mocht je naaldvakken geven bij het nijverheidsonderwijs zoals het toen heette: "huishoudschool."
"Liefde zonder eigen liefde": werd door veel zusters letterlijk genomen. Toen de vakantiedagen werden ingevoerd, namen zij die eenvoudig weg niet op.
Zuster Ansfrida aan de studie
Op de communiteiten- en functiestaat van zuster Ansfrida staat vermeld dat zij vanaf 2 september 1953 tot 17 augustus 1955 in Haarlem woonde in het klooster aan de Spaarne. Ze is in deze periode studente aan de nijverheidsschool. Op laatste genoemde datum vertrek ze naar Den Bosch. Vanuit het klooster aan de Zuid Willemsvaart werkt ze als onderwijzeres N.O. aan de Hinthamerstraat.
Precies vier jaar later vermeld de staat dat ze dezelfde functie gaat invullen in de Kloosterstraat 2, nu vanuit de Oude Dijk te Tilburg oftewel het "Moederhuis" van de congregatie.
We laten weer even zuster Johannes aan het woord: "Toen ze geslaagd was, na de studie in Haarlem kreeg ze een aanstelling aan de huishoudschool in ‘s Hertogenbosch. Deze school was met verbouw en nieuwbouw bezig. Zij kreeg haar "klaslokaal" in de hoek van de gymzaal. De gymzaal had vier hoeken en in elke hoek zat een klas, met professorische scheidingswanden. Zwaar werk voor een "beginneling", die graag alles tot in de puntjes verzorgde. Augustus 1959 wordt ze verplaatst naar Tilburg. Daar kreeg ze de zorg voor de zgn. vakopleiding. Zij kreeg de kostuumopleiding en de heer Jansen en mevrouw v.d. Linde de coupeuse opleiding".
"Iets" meer dan een werkdag van acht uur
Het was niet zo dat de werkdag begon of ophield na vertrek c.q. thuiskomst in het klooster. Naast het werk waren er de religieuze verplichtingen. De dagen begonnen vroeg. Naast de externe werkzaamheden op scholen, in ziekenhuizen en in bejaardenhuizen droeg iedereen haar "steentje" bij om de klooster gemeenschap draaiende te houden. Hetgeen steeds moeilijker werd toen het aantal intredingen terugliep c.q. stagneerde.
Van de "Oude Dijk" naar de Ringbaan-Oost.
We laten graag zuster Johannes vertellen over haar medezuster Ansfrida:
"Tot 1974 gaf ze les in de Kloosterstraat .In augustus 1974 verhuisde weer een gedeelte van de school naar het voormalige Willem II lyceum. De vakopleiding kreeg 2 grote lokalen op de vierde etage.
Op deze locatie heeft zuster Ansfrida tien jaar lesgegeven van 1974 tot 1984. Op de vierde verdieping waren de naaldvak lokalen. Hier gaf ze kostuumnaaien. Zuster Johannes vertelt verder:"Helaas eisten de leerlingen en onderwijs teveel van haar en lukte het de goedwillende docente niet meer om alles in het goede spoor te houden en moest ze het onderwijs vaarwel zeggen. Nu kom je nog wel eens oud leerlingen tegen die zeggen: van zuster Ansfrida heb ik heel veel geleerd, had ik dat nog maar meer kunnen beseffen."
We maken een sprong in de tijd, in 2007 vierde zuster Ansfrida haar zestigjarig klooster jubileum. Ze is, terecht, op deze dag het stralende middenpunt. Ondanks haar leeftijd is ze nog steeds actief voor de congregatie. Ze werkt diverse dagdelen op de receptie van het Moederhuis "Mater Misericordiae" aan de Oude Dijk. Altijd bereid een extra dienst over te nemen. De bezoeken aan haar zijn altijd een openbaring, gastvrij en motivatieverend.
Rien van der Heijden
juli 2008 (177)
Bijlagen:
Foto 1: Ria met haar zus Annie in 1935
Foto 2: Ria bij haar eerste communie in 1937
Foto 3: Ria bij haar plechtige communie in 1942
Foto 4: Zuster Anfrida voor de Eeuwige Professie
Foto 5: Ria vlak voor haar intreding bij de Zusters van Liefde
Foto 6: Zuster Ansfrida met haar ouders, broers en zuster na de Eeuwige Professie
Foto 7: Zuster Ansfrida met haar moeder
Foto 8: Zuster Ansfrida aan het werk in haar klas 1968
Foto 9: Zuster Ansfrida tijdens haar zestig jarig klooster jubileum in 2007
Met dank van:
Generaal Archief Zusters van Tilburg, Regionaal Archief Tilburg
Familie van Loon
zuster Ansfrida, zuster Johannes
Zie ook op onze site:
"Van Zevenbergen naar Tilburg"
"Van Crisisjaar naar opbouwjaren"
(en andere artikelen betreffende de Zusters van Liefde te Tilburg en de familie van Loon)
