Voor de vijfde keer vond in Tilburg de Keti-Koti dialoogtafel plaats. In 2013 organiseerde mevrouw Therese Hiwat en ondergetekende in samenwerking met het Stadsmuseum Tilburg voor het eerst deze tafel. De inspiratie en kennis deden wij op bij een dialoogtafel georganiseerd door mevrouw Mercedes Zandwijken in Amsterdam. Zij ontwikkelde een ritueel voor de herdenking van de Nederlandse slavernijgeschiedenis en de gevolgen hiervan voor de nazaten bij die geschiedenis en de viering van de vrijheid. Vrijheid die ook tot stand kwam door actief verzet van tot slaafgemaakte mensen in Suriname en de voormalige Nederlandse Antillen. Strijd die voor vele van hen vaak de dood tot gevolg had. Het is goed daar elk jaar bij stil te staan en te herdenken.
Zo hebben we ook dit jaar weer een dialoogtafel georganiseerd om mensen met Surinaamse en Antilliaanse achtergrond met witte Nederlanders op een gestructureerde manier met elkaar in gesprek te brengen over gevoelige thema’s als vooroordelen, racisme, discriminatie, witte privileges, vrijheden etc. Het stilstaan bij de historie van het slavernijverleden en de nog altijd aanwezige effecten en nasleep daarvan in onze samenleving maakt dat de dialoog daarover zeker niet gemakkelijk is maar ook boeiend en verrijkend. Dit jaar hebben we gekozen voor een Tula lezing door mevr. Dr Jurenne Hooi met als thema: Van Revolutie in Transitie naar Evolutie. Zij belichtte daarin de strijd die Tula in 1795 voerde op Curaçao tegen het koloniale gezag. Een strijd die hij weliswaar met zijn medestrijders verloor en met de dood moest bekopen, maar deze revolutie vormt ook het begin van een periode die de opheffing van de slavernij heeft ingeluid. Wel duurde het nog ruim 70 jaar voordat Nederland tot afschaffing overging. Zij verbond de geschiedenis van de afschaffing ook aan haar eigen leven en ontwikkeling. Het was voor haar als kind van tot slaafgemaakte voorouders zeker niet eenvoudig zich een plaats onder de zon te verwerven. Hoe sociaaleconomische omstandigheden, vooroordelen en racisme je plek in de samenleving bepalen en hoeveel strijd en energie het kost om daar tegen op te boksen om te komen waar je wilt zijn. Het was een boeiende en inspirerende lezing, die bij veel deelnemers deze middag veel herkenning, bewondering en vragen opriep. Aangezien mevr. Hooi na de lezing snel weg moest bleven deze vragen in de daarop aansluitende dialoogtafel deels onbeantwoord.
De dialogen werden in groepjes gevoerd aan de hand van vragen afgeleid aan het thema van de lezing. De dialoogsessie was relatief kort, wat jammer was omdat dit in feite het meest primaire doel van deze activiteit is. Dit jaar namen ruim 80 mensen deel aan de Keti-Koti tafel. We proberen via folders en mond op mond reclame zoveel mogelijk bekendheid te geven en ieder die geïnteresseerd is in het gedeelde slavernijverleden en de gevolgen daarvan is welkom. We streven er naar zwarte en witte mensen bij elkaar te brengen.
Bij de Keti-Koti tafel werd ook aandacht gegeven aan bestaande tradities. Een belangrijke symbolische handeling vormt het zogeheten vooroudergebed, waarbij een eerbetoon wordt gebracht aan de voorouders die geleden hebben onder de slavernij. Voorouders worden geëerd en van hen wordt verwacht dat zij het nageslacht bewaken en begeleiden. Zij hebben zich verzet tegen het onmenselijke systeem van de slavernij, vormen en inspireren ons nog vandaag in onze strijd tegen racisme en vooroordelen. Bij de symbolische handelingen wordt gebruik gemaakt van kwasi bita (bitterhout) en kokosolie. Ook dit jaar werd de muzikale omlijsting verzorgd door het Surinaamse koor Pramisie. Gehuld in de koto misie dracht brachten zij diverse liederen ten gehore, die een afspiegeling vormen van cultuur en traditie. De Keti-Koti dialoog werd tot slot afgesloten met een koto show, waarbij de betekenis van bepaalde modellen, kleur of vormgeving aan de deelnemers werd toegelicht.
Tot slot kan worden geconcludeerd dat wij ook dit jaar weer kunnen terugzien op een geslaagde Keti-Koti tafel. Het hoofddoel van deze tafel en haar rituelen is en blijft uiteraard de herdenking van de slavernij en het verzet van dappere voorouders tegen dit onmenselijke systeem. Het is van belang dat zwarte en witte mensen kennis nemen en krijgen van deze geschiedenis en daarover met elkaar in gesprek gaan. Zo kunnen we met elkaar hopelijk daaraan positieve betekenis ontlenen. Op deze wijze kunnen eveneens de krachten gebundeld worden in het uitbannen van slavernij en racisme om te komen tot een vrije en inclusieve samenleving.
Tilburg, 27 augustus 2018 Carla Vlottes-Mohammed
