Frans Kense
In het Tilburgs foto-archief is (nog) geen foto te vinden van de bijzondere gebeurtenis op woensdag 1 december 1982. Op die dag mocht burgemeester Letschert in de NS-werkplaats, samen met Atelier-directeur Tjibbe Stelwagen, op een feestelijke bijeenkomst een locomotief in gebruik nemen, voorzien van het logo en de naam Tilburg! (Afb. 1)
De loc 1651 ‘Tilburg’
Vanaf 1980 zijn er tientallen Franse elektrische locomotieven uit de serie 1600 in gebruik genomen, voorzien van een Nederlandse plaatsnaam samen met het stadswapen. Tilburg kreeg toen het nummer 1651 toegewezen. Om daar een geschiedkundig tintje aan te geven is gezocht naar een historische gebeurtenis in het jaar 1651. Het bleek dat Tilburg toen handelsrechten kreeg van Holland.
Dit type locomotieven heeft tot 1999 dienst gedaan bij de NS. Waarna de NS is ongesplitst in een deel NS-Reizigers en het deel NS-Cargo. De ‘Tilburg’ bleef in gebruik voor het personenvervoer. De locs voor het personenvervoer werden toen vernummerd tot de serie 1800, waarbij onze 1651 het nummer 1851 kreeg. Dus van 1982 tot 1999, zeventien jaar lang reed door heel Nederland loc 1651 en vervolgens nog van 1999 tot 2011 als het nummer 1851. Totaal heeft ‘onze’ locomotief dus 29 jaar lang Nederlandse en buitenlandse passagierstreinen getrokken en geduwd.(afb.2) Met duidelijk zichtbaar aan weerszijden de naam Tilburg met stadswapen.
Op internet op YouTube, met als zoekterm ‘Loc 1851’ zijn er een aantal filmpjes van de ‘Tilburg’ uit 2011 bewaard gebleven.
De loc zelf bestaat nog steeds maar is in vaktermen ‘uitgerangeerd’ en ‘op een zijspoor gezet’. Hij staat nu aan de westkant van het Centraal Station in Amsterdam, aan de Dijksgracht. Wachtend op de sloop, maar nog ter beschikking voor noodgevallen.
Afbeeldingen.
Afb. 1. De toenmalige Atelierdirecteur Tjibbe Stelwagen samen met burgemeester Letschert bij de ten naamstelling van de locomotief 1651 op 1 december 1982. Foto Hans Clijsen.
Afb. 2. In augustus 1983 in Rotterdam. Getrokken door loc 1651 arriveert de D 283, bestaande uit Franse 'Corail-rijtuigen', op weg naar Amsterdam. Foto Rob van der Rest.
Afb. 3. RAT-049108. Foto uit 1990. ‘Treinstel in werkplaats van Nederlandse Spoorwegen te Tilburg. Op het treinstel links-onder het wapen van Tilburg.’
Afb 4. Detail van de naam Tilburg en het stadswapen op de 1851.
Afb. 5. De technische gegevens op de loc 1851.
