Ontdek de Spoorzone 013
‘Een genot om op Stanislaus te werken’
Ten oosten van het huidige UWV, tussen de spoorlijn en de Burgemeester Brokxlaan, lag vroeger een deel van het complex van de fraters. Aan de Fraterstraat (!) lagen uitgeverij Zwijsen met oostelijk daarvan de vroegere Kweekschool, later Pedagogische Academie Stanislaus. Midden in wat we nu de Spoorzone noemen. Honderden docenten zijn daar opgeleid. Fraters, maar ook - en na Wereldoorlog II in toenemende mate – niet-religieuzen.
'Op een muurtje uit 1844 na is alles wat er oorspronkelijk door onze congregatie hier gebouwd is inmiddels verdwenen’, aldus Harrie van Geene (1940) in zijn appartement in zorgcentrum Joannes Zwijsen. ‘Op dit terrein lag het eerste gasthuis van Tilburg, het moederhuis van de congregatie, de kweekschool en de uitgeverij en drukkerij van de fraters. En ook de oorsprong van het Odulphuslyceum ligt in dit gebied.’
Frater Van Geene heeft voor de congregatie en het onderwijs een groot aantal functies vervuld, die hem ‘naar alle windstreken’ hebben gebracht. ‘Ik ben begonnen als onderwijzer in de Staringstraat, maar ik heb ook in Amsterdam en Tilburg aan de universiteit gedoceerd. Naast doceren heb ik me ook bezig gehouden met het schrijven van een methode.’ Dat laatste is niet zo vreemd, als men bedenkt dat de fraters hier een traditie hoog te houden hadden. In de paar honderd vierkante meters tussen Den Atteljee en de Gasthuisstraat (later Gasthuisring) zijn vele methodes geboren, uitgegeven en gedrukt!
‘Inderdaad heb ik ook een tijdlang als docent gewerkt aan de toenmalige pedagogische academie Stanislaus. In mijn periode, van 1972 tot 1981, waren de roerige jaren van de beginnende democratisering net voorbij. Het onderwijs was niet meer alleen in handen van de fraters. Ik was docent katechese. Godsdienstige en zingevingsvraagstukken in een open en vitale tijd.
De studenten die opgeleid werden voor het basisonderwijs kregen in die tijd op de scholen steeds meer te maken met Marokkaanse en Turkse kinderen. Het was aan ons om hen voor te bereiden op de taak die hen te wachten stond. Het was ook de tijd van de overgang van ‘lager onderwijs’ en ‘kleuteronderwijs’ naar basisonderwijs.’
‘Het niveau van het onderwijs was in die tijd hoog door de vele uitstekende, merendeels academische docenten, die we hadden. Gemotiveerde docenten ook. Toen we een vacature adjunct-directeur hadden waren daarvoor intern al acht kandidaten. De democratiseringsgolf lag achter ons, bestuurlijk waren er tal van zaken veranderd. Cees Paanakker was vanuit de congregatie als de nieuwe jonge directeur benoemd, de fusiegolf moest nog komen. Ik heb het als een sprankelende tijd ervaren.’
In 1986 fuseerden drie onderwijzersopleidingen en de kleuteropleiding in de regio tot de Pabo die docenten vormden voor de basisschool. Met als eerste vestiging de Oude Dijk. Daarmee eindigde de roemruchte geschiedenis van Stanislaus aan de Fraterstraat. Als onderwijsgebouw was het verouderd. Daarmee was ook de Spoorzone (tijdelijk) geen onderwijsgebied meer.
Tilburg Wiki
Ontdek de Spoorzone
Tekst en interview Henk van Doremalen
