Louis Sparidans
In de negentiende eeuw ondervond de stoommachine zijn doorbraak. Zo ook in Tilburg.
Het markeerde het begin van de industriële revolutie, voor Tilburg voornamelijk de opkomst van de textielindustrie. Vóór die tijd moest vooral met handkracht, trekdieren, watermolens en windmolens worden gewerkt.
Het is in onze tijd nauwelijks voor te stellen dat er goed honderd jaar geleden in Tilburg nog geen elektriciteit was. Pas in juni 1911 werd namelijk ‘de elektriciteitsfabriek’ aan de Lange Nieuwstraat voor het eerst in werking gesteld. Het ‘GEB’, het Gemeentelijk Elektriciteits Bedrijf.
En een half jaar later waren pas 36 (!) huizen in Tilburg op elektriciteit aangesloten.
Vóór die tijd was men in de fabrieken helemaal gewend aan de stoommachine, het was niet anders. Dat verklaart ook dat in 1910 met trots het vijftigjarig bestaan werd gevierd van de stoomfabrieken van H. Eras & Zonen.
Klik op de hiernaast staande afbeelding van het tegeltableau, dat ik ergens op internet aantrof.
Op de tweede afbeelding is de machinehal van het GEB te zien waar vanaf 1911 elektriciteit werd opgewekt.
In 1958 werd die elektriciteitsfabriek overigens weer gesloopt, nadat de elektriciteitsproductie in september 1954 was overgenomen door de ‘PNEM’, de Provinciale Noordbrabantse Elekriciteits Maatschappij, thans Essent.
Heel markant in dit verband, las ik afgelopen week over een nieuw initiatief in Tilburg. Een aantal inwoners van de Tilburgse binnenstad wil, onder de naam ‘Energiefabriek 013’, een eigen energie-coöperatie gaan opstarten. Zelf energie vergaren via onder meer zonnecollectoren en windmolens buiten de stad. Dat zou mooi zijn!
Louis Sparidans
