Louis Sparidans
Al meer dan honderd jaar fietsen Tilburgers eenmaal per jaar naar Kevelaer (in Duitsland) v.v. als bedevaart ter ere van Maria. Als ‘Troosteres der bedroefden’.
Deze tweedaagse ‘rijwielprocessie’ werd in 1909 kerkelijk goedgekeurd. En bestaat als zodanig nog steeds. Ze is in dat kader zelfs de oudste van Nederland.
Daaraan voorafgaand (en nog steeds!) bestaat al sinds 1737 de ‘Tilburgsche Broederschap O.L. Vrouw van Kevelaer’. Tilburg heeft dus wat met ‘Kevelaer’, mag je wel zeggen!
De geschiedenis van ‘Kevelaer’ aan de hand publicaties op internet:
Het eerste verhaal gaat dat de marskramer Heinrich Buschmann uit Geldern (er is ook een bron die heeft het over Hendrik Busman uit Holland?), op zijn tocht van Weeze op weg naar huis in de buurt van Kevelaer bij een kruisbeeld een stem hoorde die hem zei: "Op deze plaats moet gij een kapelletje bouwen."
Tijdens de bouw komt hij via een officier uit het leger in het bezit van een prent met een afbeelding van Maria. Het betreft een eenvoudige koperdruk van 7,5 x 11 cm. met daarop een afbeelding van O.L. Vrouwe van Luxemburg, zoals zij daar vooral tijdens de pestepidemie van 1623 werd vereerd als de moeder van Jezus als troosteres van de bedroefden.
De tekst op deze prent luidt: "Getrouwe afbeelding van de Moeder van Jezus, de Troosteres van de Bedroefden, in de omgeving van Luxemburg, beroemd door wonderen en vereerd door vele mensen". Op zondag 1 juni 1642 plaatst pastoor Johannes Schink de afbeelding in de kapel en dat is de start voor Kevelaer als bedevaartplaats. De plaats groeide uit tot een van de belangrijkste Maria-oorden.
Er zijn uit die tijd verschillende verhalen bekend over wonderbaarlijke genezingen en vooral hierdoor groeide de belangstelling voor Kevelaer. In 1643 vindt de eerste processie plaats vanuit Rees bij Emmerich. In dat jaar werd ook begonnen met de bouw van een bedevaartkerk, de tegenwoordige kaarsenkapel.
Het kapelletje van Heinrich Buschmann wordt in 1654 al vervangen door de tegenwoordige zeshoekige kapel, de zogenaamde genadekapel. De grote Mariabasiliek wordt gebouwd in de jaren 1858 – 1864.
Volgens een andere legende hoorde de marskramer Hendrick Busman in 1641 bij een hagelkruis langs de weg een stem, die hem opdroeg daar een heilig huis te plaatsen. Busman negeerde deze opdracht, die hij echter nadien nog tweemaal ontving.
Zijn vrouw, Mechel Scholt, kreeg wat later een nachtelijk visioen van een heilig huis met een devotieprentje van Onze Lieve Vrouw van Luxemburg. Zij herkende dit prentje omdat het haar eerder door soldaten te koop was aangeboden. Hendrick geloofde dit visioen in het begin niet, vanwege de 'stercke inbeeldingen de welcke de vrouw-luyden gemeen zijn'.
Toen er echter opnieuw soldaten aan de deur verschenen (de Dertigjarige Oorlog woedde volop) die 's nachts een vreemd licht hadden gezien, raakte Hendrick van het visioen overtuigd. Mechel begreep dat zij dit prentje niet had mogen weigeren en het had moeten kopen om het een plaats te geven in de te bouwen veldkapel.
Die kapel kwam daarop in 1642 dus toch gereed en met enige moeite werd het betreffende devotieprentje, dat zich inmiddels in Gelder bevond en vereerd werd, naar Kevelaer overgebracht. Deze geschiedenis is ons bekend omdat Hendrick Busman in 1647 voor de synode van Venlo werd geroepen om zijn verhaal te doen.
Busman was inmiddels zelf van Gelder naar Kevelaer verhuisd en dreef daar inmiddels een herberg met de naam 'In de stad Gelder'. Vanaf het eerste begin gingen sacraliteit en 'Kaffee mit Kuchen' blijkbaar al samen. Aanvankelijk ging men op bedevaart in de hoop op een wonder dat het leven zou verlichten, bijvoorbeeld om een genezing af te smeken.
Vanaf 1700 neemt het aantal erkende 'wonderen' af en wordt de bedevaart, ook door het hervormingsbeleid van de kerk, steeds meer gezien als een boetetocht die zowel tot aards heil als hemelse zaligheid kon voeren.
Voor veel plaatsen werden deze bedevaarttochten evenwel van steeds grotere betekenis omdat daardoor de identiteit, samenhang en gevoelens van eigenwaarde werden versterkt.
Deels ontleend aan Facebook lees ik verder dat ook dit jaar (2017) in het weekend van zaterdag 9 en zondag 10 september opnieuw ca. 100 mensen uit Tilburg en omgeving per fiets naar Kevelaer vertrokken. Een tocht van ruim 100 kilometer (enkele reis). Overnachting in hotels in Kevelaer.
Vertrekpunt zes uur zaterdagochtend: Mariakapel O.L.V. ter Nood bij het Heike te Tilburg. Het weer viel mee, op twee uur regen en wat wind na. En maar 4 lekke banden!
Louis Sparidans
