Frans Kense
In juni 2015 stonden in het Brabants Dagblad enkele afbeeldingen van een elektrische auto, gemaakt door de heer Pels in 1942 (afb. 1), die nu in Uden is gerestaureerd (afb.2).
Dus in 1942, ruim zeventig jaar voor de huidige Tilburgse elektrische Tesla auto’s, reed er al een elektrische auto rond in Tilburg.
Maar ook al eerder kreeg dit voertuig de nodige aandacht:
In het tijdschrift ‘De Auto’ in 1942
In het tijdschrift ‘De Automobiel’ in 1950
In het boek “Autodesign in Nederland’ in 1993
En in ‘De Autokampioen’ in 2009
Het Rode Autootje
Binnen het gezin Pels werd algemeen gesproken over het ‘Rode Autootje’.
De eerste publicatie uit 1942, geeft de meeste details over de bijzondere constructie. Uitgerust met vier accu’s, bezat de auto vier ‘versnellingen’, drie vooruit en één achteruit. (1) De maximale snelheid op ‘een goede weg’ was 14 km/uur en zodoende redelijk bij te houden door een begeleidende fiets. Met de goed opgeladen accu’s kon men er probleemloos enkele uurtjes mee rondrijden.
Voor een dwergauto had de wagen wel forse afmetingen. Met een afstand tussen de wielen van 160 cm, was het maar 40 korter dan de toen populaire ‘Fiat 500 Topolino’. Qua afmetingen dus bijna geschikt voor volwassenen.
Het chassis met aandrijving bouwde Pels zelf in zijn garage. Maar de carrosserie kwam van het belangrijke carrosseriebedrijf Smulders in de Hasselstraat (afb. 3). In ieder geval is de neus kenmerkend voor deze auto. Pas tien jaar later kwam de Karmann Ghia, met zijn enigszins vergelijkbare ’wipneus’ op de markt (afb. 4).
Pels wist vol trots te vertellen dat hij, bij een bezoek met studenten aan de Volkswagenfabrieken in Duitsland, een afbeelding van zijn ‘Rode Autootje’ daar had zien hangen.
Zijn zoon vertelde:
‘Tot ongeveer 1950 stond de politie van Tilburg toe dat er door kinderen in de wijk Zorgvlied gereden werd, mits er iemand met een geldig rijbewijs meereed. In die periode was er in bovengenoemde wijk nauwelijks verkeer. De begeleider zat dan op de balk tussen voor- en achterzit.’
Nadat de elektromotor het na jaren trouwe dienst had begeven, moest bij het veertigjarig huwelijk van de heer en mevrouw Pels in de zeventiger jaren, het autootje worden voortgeduwd.’
Nu is de auto in Uden in oude glorie hersteld en mogen buurtkinderen wel eens een rondrit maken.
Theo Pels
Theo Pels is in 1910 geboren, als zoon van J.R. Pels, hoofd-inkoop bij De Gruyter. In de tijd van hoge werkloosheid, in maart 1937 behaalde Theo zijn ingenieursdiploma werktuigbouw in Delft.
Enkele maanden later, in mei 1937, toen hij nog in de Peperstraat in Den Bosch woonde, kocht hij al zijn eerste auto met het kenteken N-7111.
Kort daarna kreeg hij hier de functie van bedrijfsleider bij de landelijk opererende wasserij (en ververij) ‘De Regenboog’ aan de Bredaseweg. In 1939 stond hij ingeschreven in de nieuwbouwwijk Zorgvlied, op het adres Burgemeester Rauppstraat 2a. Daar zijn ook zijn drie kinderen geboren in de jaren 1940-1946.
Al tijdens zijn studie in Delft had hij het voornemen ‘als ik later kinderen krijg, bouw ik een autootje voor hen’ en dat deed hij dus ook. Dat werd de auto zoals die beschreven werd in het tijdschrift ‘De Auto’ in 1942.
De twee oudste kinderen mochten later in 1950, toen tien en acht jaar oud met deze auto voorzien van het kenteken N-39265, poseren met ANWB-wegenwacht. (afb. 5). Deze ludieke prent is in 2009 nogmaals in de Autokampioen opgenomen.
Ir. Theo Pels werd na de oorlog docent aan de toenmalige MTS (later HTS) in Breda. In 1966 sloot in Tilburg de Hogere Textielschool zijn deuren. De afdeling werktuigbouw voor textielmachines kwam toen bij de MTS (HTS) in Tilburg, wat nu de Avans-Hogeschool is.
Vol trots kon Theo Pels in de zeventiger jaren op school nog aan zijn leerlingen vertellen over zijn ‘Rode Autootje’ die hij, afgezien van de carrosserie, volledig zelf thuis had geconstrueerd.
Als afstudeerdocent is hij bekend gebleven op de HTS. Toen een student zijn verslag van een afstudeeronderzoek bij Fokker van vliegtuigdeuren op school moest verdedigen, kreeg hij extreme vragen van een Fokker-technicus te beantwoorden. Toen deze naderhand zijn beklag indiende bij Theo Pels over het opleidingsniveau, antwoordde Pels de legendarische woorden ‘Sorry, maar met ons drukke studieprogramma zijn we dit jaar niet toegekomen aan het behandelen van muizenvallen en vliegtuigdeuren’ !
In 1975, na tien jaar als docent op de HTS te hebben gewerkt, nam Theo Pels afscheid van de school om met pensioen te gaan.
(1) De unieke technische constructie. Voor de aandrijving zijn er vier 6-Volt accu’s achterin geplaatst (afb.6). Door deze op verschillende wijze te koppelen, serie- of parallel, ontstaat een spanning van 12 Volt, 18-Volt of 24-Volt, voor de 1e t/m de 3e versnelling.
Met dank aan de familie Pels en de huidige eigenaar in Uden.
