LEEUWIN fiets

• Datering van het voorwerp: ca1940

De oudste Tilburgse krantenadvertentie voor rijwielen komt uit de Tilburgsche Courant van 4 december 1887. Toen heette een rijwiel nog gewoon een vélocipède.

‘ De Sparkbrook VÉLOCIPÈDE was in 1887 de snelste op de Nederlandsche wegen. Vraag aan wie ook die een SPARKBROOK Rijwiel bezit om inlichtingen; allen geven het de voorkeur boven ieder ander fabrikaat. Één jaar garantie.
Alom verkrijgbaar en bij den Hoofdagent B. A. JANSEN, 's Bosch.'

Rijwielen werden in de loop van de tijd steeds populairder en tevens goedkoper.
Er kwamen dan ook steeds meer rijwielhandelaren of rijwielreparateurs. In 1928 stonden er hier al 30 verschillende van deze speciaalzaken in het adresboek van Tilburg genoteerd.

Voor veel van de rijwielwinkeliers was het een uitdaging om uit de losse onderdelen die overal verkrijgbaar waren, zelf een rijwiel samen te stellen. Natuurlijk hoorde daar een aantrekkelijk merk bij. Het was wel een probleem om een originele naam te vinden, zomogelijk van een Afrikaans beest, in de sfeer van het Gazelle-merk.

Onlangs meldde zich de familie Baeten uit Alphen als eigenaar van een rijwiel, met het rijwielmerkplaatje op het balhoofd (zie foto):
LEEUWIN RIJWIELFABRIEK TILBURG.

De Tilburgse rijwielgrossier Smulders kent de ‘Leeuwin rijwielfabriek' nog van vroeger. Eigendom van een andere familie Smulders, wonend aan de Bredaseweg, met de toen bekende slogan ‘In elke gezin een fiets van Leeuwin'
Het blijkt te gaan om sinds lang verdwenen bedrijf van grondlegger B.A. Smulders en nadien zoon P.M.M. Smulders op de Bredaseweg die deze Leeuwin rijwielen hebben geassembleerd.

De gevonden gegevens zijn beperkt maar geven toch een eerste indruk over deze ‘fabriek', Bredaseweg 75. De oudste advertentie is uit 1912 voor een leerjongen bij de ‘Rijwielfabriek' van B. Smulders-Vaes.
Bernard A. Smulders (24 jaar) trouwde in 1903 met Wilhelmina M. Vaes (26 jaar).
In 1959 is hij overleden.

Zoon Petrus M.M. Smulders (geboren 1905) woonde later twee huizen verder, Bredaseweg 71, maar ruilde met zijn vader na de oorlog van woning, van nummer 71 naar de ‘winkel/fabriek' op nr. 75.
Tot 1965 stond P.M.M. Smulders regelmatig in het adresboek van Tilburg vermeld.
In de loop van de tijd als rijwielhersteller op nr. 71 (het woonhuis) en later als rijwielgrossier op nr. 75.
Het pand Bredaseweg 75 is in 1989 gesloopt en herbouwd. Daar herinnert niets meer aan het verleden als ‘fietsfabriek'.

Het is nu een uitdaging om nog eens advertenties of folders te vinden waarop het Leeuwin-merk nadrukkelijk staat vermeld.