- Datering van de gebeurtenis: 1842-2006
De Lancierskazerne
Tijdens en na de Tiendaagse Veldtocht van 1831 moesten tienduizenden militairen onderdak vinden in de dorpen en steden van Noord-Brabant. Duizenden militairen waren tijdelijk in en om Tilburg gelegerd, de meesten bij de inwoners thuis bij gebrek aan vestingen en kazernes. Zij veroorzaakten veel overlast. Onder hen waren ook vele studenten die aan de oproep van koning Willem I gevolg hadden gegeven om dienst te nemen in het leger. Ook na 1839 bleven er militairen.
In 1841 werd daarom begonnen met het bouwen van drie stallen waarin ruimte was voor 200 paarden. Willem II kocht daartoe van landbouwer Jan Brekelmans voor 600 gulden een stuk bouwland van een halve hectare groot aan de 'Oisterwijksche Baan' (de huidige St. Josephstraat). Daarna betaalde hij ook uit eigen zak ruim 31.000 gulden voor de bouw van een kazerne met paardenstallen, en nog eens 21.000 gulden voor de latere uitbreidingen en het onderhoud van de gebouwen.
Op 7 mei 1842 legde de koning de eerste steen voor de cavaleriekazerne. Deze eerste steen is nog steeds in de zijgevel (oorspronkelijk aangebracht boven de hoofdingang) van het gebouw op de hoek van de St. Josephstraat en de Kazernehof te zien.
Op 15 november 1842 werd de kazerne betrokken door het 3e en het 4e eskadron van het 4e Regiment Lichte Dragonders, een cavalerie-onderdeel. Tot 30 april 1856, toen de twee laatste eskadrons lansiers uit Tilburg vertrokken, is Tilburg garnizoensstad gebleven. Op 6 juni 1851 is het kazernecomplex door de erfgenamen van de in 1849 overleden koning Willem II verkocht aan de gemeente Tilburg.
Deze oudst bewaarde cavaleriekazerne van Nederland bestaat nog voor een deel, namelijk gedeelten van de westzijde van de voorbouw en van het carrévormige stallencomplex. Latere aanbouw van de wollenstoffenfabriek van Van den Bergh (Beka) zijn nog zichtbaar. Het complex is als rijksmonument gerestaureerd. In de voorbouw zijn sinds 1988 kantorenunits gevestigd en in het voormalige stallencomplex het Regionaal Archief Tilburg, wijkcentrum Hoogvenne en een peuterspeelzaal.
Afb. 1: Het hoofdgebouw van de Lancierskazerne in 1887, toen al als Beka-fabriek met de firmanten Van den Bergh op de voorgrond.
Afb. 2: Vogelvluchtopname van de Lancierskazerne als wollenstoffenfabriek in 1889. Duidelijk zijn de voormalige stallen achter het hoofdgebouw te zien, die in een carrévorm waren gebouwd.
Afb. 3: De eerste steen uit 1842, die nog steeds in de zijgevel zichtbaar is.
