Een friemelende frater

• Datering van de gebeurtenis: Jaren veertig en vijftig van de vorige eeuw

Dit wordt geen verhaal voor 'tere zieltjes'. Ik heb er lang over nagedacht of ik er wel iets over zou schrijven. Dus toch. Het onderwerp is een 'hot item' geworden afgelopen jaar (2010) alsof het 'vroeger' niet bestond. Maar ja, het gáát juist over vroeger, ofschoon ...... alleen maar 'vroeger' ?

Het verhaal waarover ik het wil hebben dook weer op tijdens de afscheidsreünie van mijn lagere school, een paar maanden geleden. De school, de oude Pius X-school, is inmiddels definitief gesloten en zal worden verbouwd tot woningen. We mochten nog één keer de school bezoeken en alle lokalen en ruimtes bekijken, zelfs de zolder en alle andere vertrekken waar we vroeger als kind nooit mochten komen. Ook al heb ik zes jaar lang op die school gezeten!

Zo liep ik tijdens de reünie een (leeg) kamertje binnen waarvan ik me afvroeg waar dat vroeger voor diende. Het duurde niet lang, of er kwam een andere oud-leerling bij me staan. "Het schriftenkamertje" zei hij meteen.

"Hoezo?" reageerde ik. "Weet je dat dan niet?" antwoordde de ander. Hier stuurde frater X (laat ik hem zo maar noemen, hij leeft overigens niet meer) tijdens de les regelmatig een jongen naar toe, zogenaamd om een schriftje op te halen.

Als de jongen na een minuut nog niet terug was zei frater X: "ik ga toch eens kijken waar ie blijft" en dan kwam hij na een kwartiertje of zo pas weer terug in de klas, het jongetje met teneergeslagen ogen voorop en frater X met een nog bezweet voorhoofd er achteraan, waarna hij de les weer voortzette alsof er niets was gebeurd.

Inmiddels was er nog een andere oud-leerling bij ons komen staan en die bevestigde het verhaal min of meer. Zelf heb ik vroeger nooit iets hiervan gehoord of gemerkt, maar na dit verhaal herinner ik me wel nog niet zo lang geleden een vergelijkbare ervaring met frater X van een andere oud-leerling te hebben vernomen. Een friemelende frater was in die tijd in Tilburg hoegenaamd onaantastbaar.

Zeker, het is 'geen leuk verhaal' (het liefste had ik het eigenlijk nooit gehoord of beter gezegd, dat zoiets nooit zou hebben plaatsgevonden) maar ja, het is nu eenmaal een onderdeel van "de geschiedenis" in Tilburg (geworden), waardoor ik uiteindelijk toch besloten heb het te plaatsen.

Tot slot, ik kan het niet genoeg benadrukken: fraters die hun handen niet thuis konden houden behoorden tot een uitzondering. Ik heb in mijn kinder- en jeugdjaren heel wat fraters gekend, maar de meesten daarvan waren zeer beminnelijk, maar dan in de zuiverste betekenis van het woord. Ik heb er een aantal op deze site al eens genoemd of wat uitgebreider besproken, denk aan frater Tranquillinus, frater Antonius, of mijn eigen heeroom, frater Serenus Sparidans.

Louis Sparidans, Grave

Eigenlijk zou ik een foto van dat lege 'friemelhok' hebben moeten bijsluiten, maar dat zegt niet veel. In plaats daarvan bijgaande afbeelding die ik ergens op internet aantrof.