Louis Sparidans
- Datering van de gebeurtenis: 1948
Nog ver voor de tijd dat officieel de "schoolradio" werd geintroduceerd (laat staan schooltelevisie), hadden wij in 1948 op de Pius X-school in de Theresiastraat (mijn vroegere lagere school; tegenwoordig Basisschool De Stappen geheten) al een vorm van schoolradio. We hadden amper zélf thuis een radiootje (een "luistervinkje", zoals men toen zei) en er waren zelfs kinderen in onze klas die op school voor het eerst van hun leven een radio horen en zagen!
Ik was toen tien jaar oud en het was een hele spannende tijd! De zogeheten "koude oorlog" was begonnen. De Russen hadden op het eind van de Tweede Wereldoorlog de landen in Oost-Europa zogenaamd bevrijd en waren er "gemakshalve" maar gebleven om, naar eigen zeggen, ook de rest van Europa te kunnen gaan bevrijden van het imperialisme c.q. het kapitalisme.
"Dús ....... keerden "wij" ons tegen de Russen en begonnen we in het Westen, samen met de Verenigde Staten van Amerika, een gigantische wapenwedloop tegen het communisme, een wedloop die er in zou resulteren dat binnen de kortste keren aan weerszijden van "Het IJzeren Gordijn" (zo noemden we de scheidslijn tussen Oost- en West-Europa) er een nucleair wapenarsenaal zou ontstaan, voldoende om de hele aarde minstens 100x (honderdmaal ja) te kunnen vernietigen. Wat wil je nog meer?
Die ontwikkeling werd algemeen "de koude oorlog" genoemd en in de huidige tijd (ruim 60 jaar later) zitten we nòg steeds met de "gebakken peren". Wat een dwaasheid! Om over de risico's nog maar niet te spreken.
Maar dat terzijde, want ik wil het nu hebben over een gebeurtenis die in 1948 alle gemoederen bezig hield en er toe leidde dat de fraters een radiootje mee naar school hadden genomen om tijdens de lesuren te luisteren naar "het proces van de eeuw", te weten het proces tegen kardinaal Mindszenty.
Kardinaal Mindszenty was het hoofd van de Katholieke Kerk in Hongarije en verzette zich hevig tegen de communisten in zijn land. Dit leidde ertoe dat hij als staatsgevaarlijk werd gekwalificeerd met de bedoeling om hem tijdens een strafproces tot de doodstraf te kunnen veroordelen. Althans, zo werd ons verteld. Dus, alle zeilen moesten worden bijgezet om dat te voorkomen!
We zaten immers nie-voor-niks op een (paus) Piusschool dus ........ die kardinaal was ons zeer nabij ! Zo werd ons dat door zowel de pastoor als de kapelaan steeds goed voorgehouden, tijdens de godsdienstlessen. Niet alleen volgden we daarom dagelijks het proces via dat radiootje van de fraters op de voet, maar baden we klassikaal ook geregeld een rozenhoedje voor de kardinaal !
Het resultaat resp. het vervolg is de meesten van ons waarschijnlijk nog wel bekend: de kardinaal kreeg levenslang en werd acht jaar later, tijdens de Hongaarse opstand in 1956, uit de gevangenis bevrijd, vervolgens jarenlang bij de Amerikaanse ambassade in Budapest ondergebracht en overleed later (in ballingschap) in Rome in 1975. Maar wij hadden al in 1948 de eerste uitzendingen van een zogenaamde schoolradio meegemaakt en dat nam niemand ons nog af !
Tot slot: die fraters toch! Zij dachten heus (en wij in het verlengde daarvan dus ook) dat kardinaal Mindszenty, dankzij al die gebeden van ons enzovoorts, een "zekere doodstraf" had overleefd. Wat was het toch heerlijk om (goed)gelovig te zijn!
Bijgaand nog een fotootje (afb. 1) van die kardinaal Mindszenty, dat ik ergens op internet ben tegen gekomen. Met dank aan de eigenaar, voor de bruikleen! Alsook een fotootje van paus Pius X, de naamgever van de school, ontleend aan Wikipedia (afb. 2).
Louis Sparidans, Grave
