Louis Sparidans
Het was in Tilburg in de jaren van mijn jeugd (ik ben geboren in 1938) heel gewoon : mannen die pruimden.
Tegenwoordig zouden we dat ‘uitgesproken vies’ vinden want, als die mannen 'uitgepruimd’ (uitgekauwd) waren en ze het restant van ‘het pruimsel’ gewoon op straat uitspuwden, was dat beslist geen aangenaam gezicht. Dat kan ik me nog goed herinneren.
Het pruimen van tabak is eigenlijk de oudste vorm van ‘tabaksconsumptie’. De Indianen deden het al. Het was populair bij mannen, zeker vóór de tijd dat sigaretten op de markt kwamen.
Het was eigenlijk grof gesneden tabaksblad van een ‘zwaar’ soort tabaksplant, die niet geschikt was om er pijp mee te roken.
En het was goedkoop! Kijk maar eens naar bijgaande advertentie van de firma Knegtel in de Nieuwe Tilburgsche Courant van 15 oktober 1938.
Dat het niet goed was voor je gebit, kan iedereen wel bedenken. En je kreeg er ook beslist geen wittere tanden van!
Sommige onderzoekers beweerden destijds dat tabak-pruimen minder schadelijk voor de gezondheid was dan roken. Zij het dat je er ook kanker mee kon oplopen, met name in mond en keel.
Bij Knegtel kon je (ook) een metalen tabaks-blikje kopen voor die pruimtabak. Mijn vader had er ook een, zij het dat hij het alleen voor pijptabak gebruikte. Ik kan me niet herinneren dat hij ooit heeft gepruimd.
Overigens, ‘de betere standen’ pruimden niet. Zij gebruikten snuiftabak. Dat was meer een vorm van tabak in poedervorm waarvan je een klein beetje in de palm van je hand strooide om vervolgens daarvan ‘een snufje’ tussen duim en wijsvinger naar je neusgaten te brengen en dan op te snuiven.
Het was meer een ‘deftig’ ritueel. Maar misschien kon je er ook wel een beetje 'high' van worden .....
Louis Sparidans
PS. Met dank aan Peter Knegtel voor de eerste twee gebruikte afbeeldingen.
