Louis Sparidans
Een tijd terug kreeg ik via/via een oud kookboekje ‘toegespeeld’. Of ik er wat mee kon? Ik ben geen ‘koker’ (mijn vrouw daarentegen gelukkig wel) dus legde ik het voorlopig opzij.
Totdat ik het gisteren bij toeval weer tegenkwam en er wat nauwkeuriger naar keek. Het blijkt een receptenboekje van het ‘Gemeentelijk Gasbedrijf’ in Tilburg te zijn en ofschoon niet gedateerd stamt het toch duidelijk van ‘vóór d’n oorlog’ want vlees en vis wordt nog geschreven als vleesch en visch.
Even tussendoor: laatst ontmoette ik een jonge vrouw, ik schat tussen 18 en 20 jaar, die vroeg hoe oud ik was. Ik zei ‘van vóór d’n oorlog’ waarop ze vroeg ‘welke oorlog bedoelt u?’ Ik antwoordde ‘de tweede wereldoorlog’ waarop zij reageerde met de vraag: ‘is er ook een derde wereldoorlog?’ ‘Daar zijn ‘ze’ mee bezig, misschien komt ie binnenkort ook hier’, zo reageerde ik, waarop ze op angstige toon vroeg: ‘wat vertelt u me nou?’ Om haar gerust te stellen antwoordde ik snel: ‘ik zei toch misschien’.
Terug naar het receptenboekje. Het is destijds kennelijk uitgegeven om mensen te lokken een gasfornuis aan te schaffen.
Het gasbedrijf in Tilburg is begonnen in 1873, nadat de Maastrichtenaar en natuurkundige Jan Pieter Minckelers (ja, daar is de Minckelersstraat naar genoemd), als eerste ter wereld, al in 1785, het steenkolengas uitvond, nadat twee jaar daarvoor de luchtballon was uitgevonden. Hij was hoogleraar in Leuven, stampte verwarmde steenkolen tot gruis en ontdekte op die manier een gas dat hij ‘brandende lucht’ noemde. Kort daarna verlichtte hij in Leuven zijn natuurkundig laboratorium op die manier er mee.
Het receptenboekje bevat vele aardige suggesties, zoals het bereiden van ‘Arnhemsche meisjes’, ‘Kattetongen’, ‘Magdalenakoekjes’, ‘Kabeljauwstaart’ enzovoorts.
Die ‘Arnhemsche meisjes’ ga ik binnenkort eens uitproberen. Het lijkt me een gemakkelijk recept.
Louis Sparidans
