De voddenman

• Datering van de gebeurtenis: Jaren veertig en vijftig van de 20e eeuw

‘Wie heeft er nog lompen en ouwe metalen? Verkoop ze gauw, want de prijzen dalen!' Deze uitspraak (of was het een liedje?) herinner ik me nog van ‘Dorus' (Tom Manders), zo'n vijftig jaar geleden een vaste komiek op de Nederlandse TV.

Ik moest er meteen aan denken toen ik afgelopen week op deze site een oproep las van Ria Uilkema met de vraag of iemand nog herinneringen heeft aan haar opa, Janus Meeuwsen, een vroegere vodden(koop)man, woonachtig aan het Stuyvesantplein.

Nee Ria, ik moet je teleurstellen want ik heb hem niet gekend. Ofschoon, hij zou het kúnnen zijn geweest, de voddenman die in mijn kinderjaren (de jaren veertig en vijftig van de 20e eeuw) de ‘aaw tòdde' bij ons thuis kwam ophalen. Wij noemden hem 'de toddeboer'.

Ik hoor hem, bij wijze van spreken, nóg roepen ‘vòdde ... vòdde ...', als hij een keer per maand met zijn kar door onze straat reed. En hij wist dat er bij ons thuis altijd wat te halen viel want drie van mijn zusters waren coupeuses en naaiden aan huis, dus was er altijd wel wat stoffen-afval.

Het bracht ‘veel' op, veel meer dan oud-papier, ik geloof wel een stuiver per kilo! En soms ..... na wat onderhandelen kwam er nog wel eens één of twee cent bij. Hij woog het met een unster, een handweegapparaat met een veer.

De todden werden gebruikt om vermalen te worden waardoor ze weer geschikt waren om te verwerken in een spinnerij. Op bijgaande foto's (via BeeldOnline) is te zien dat ze daarna o.a. weer geleverd werden aan textielfabrieken. Of er werd poetskatoen van gemaakt.

‘Jood' van Raak was een van die handelaren in lompen en (oude) metalen. Eigenlijk een vreemde combinatie om in te handelen; maar ook bij andere handelaren was dit zo.

De voddenman op bijgaande foto is niet Janus Meeuwsen; komt uit Wikipedia.