Anton van de Wiel
- Datering van de gebeurtenis: jaren '60
Onze samenleving is tegenwoordig "multicultureel" en iedereen probeert daar op eigen manier iets goeds van te maken. De tijd is voorbij dat "d'n import" (op z'n Tilburgs) vooral bestond uit Bovenmoerdijkers, protestanten en zo, met een harde g (en als troost ook een enkele Limburger !) en dat het ergste dat je kon overkomen, een goedaardige, leuk bedoelde, steek onder water was.........
Maar nu verder ! Voor mij ligt een krantenknipseltje uit de Tilburgse Koerier van 25 maart 1966. Het gaat over de "gastarbeiders", waarmee het allemaal begonnen is, toen. Wekelijks kwamen er een 60-tal naar Tilburg om een pension te zoeken."Het arbeidsvraagstuk in Tilburg en omgeving schijnt zijn oplossing nabij te zijn", zo jubelde het blad. Steeds meer buitenlanders zag men in Tilburgs straten, vaak in kleine groepjes en vooral in de weekeinden.
Ze kwamen van andere plaatsen. In Tilburg kregen ze een vergunning zich te vestigen, dit in tegenstelling blijkbaar met Eindhoven en Den Bosch. Een Belgische taxichauffeur reed 3 keer per week van een Belgische mijnstreek naar Tilburg. In die mijnstreken was het slecht gesteld met de werkgelegenheid.
In Tilburg gingen ze eerst op zoek naar een pension, vaak per taxi, want ze kenden hier de weg nog niet; de adressen kregen ze vaak van hun landgenoten. Zo'n pension kostte 30 tot 45 gulden per week. En de Turken keken niet zo nauw, ze waren (volgens het blad toen) met weinig tevreden. Er waren pensions waar 8 tot 10 gastarbeiders waren ondergebracht, de bewoners, die tot f 45,- per persoon inden, sliepen in voorkomende gevallen, met hun kinderen op zolder !
Dan werk zoeken en zich melden bij de vreemdelingenpolitie. Vooral de Turken vonden in het algemeen snel werk, ze hadden geen slechte reputatie als werkkracht.
Volgens de gemeentepolitie waren er toen, in maart '66, 730 gastarbeiders in Tilburg, waaronder 500 Turken, 80 Spanjaarden, 50 Italianen, 50 Grieken en 50 Marokkanen. Wekelijks kwamen er zowat 60 bij, waarvan 40 Turken. Het begon te lopen, alleen de vrouwen, die waren er nog niet bij.
Maar intussen was er méér aan de hand: Suriname begon in de jaren daarna leeg te lopen......uit die tijd dateert de mop, waarin de laatste Surinamer gevraagd werd, niet te vergeten het licht uit te doen ! Dàt was het echte nieuws ! Het handjevol gastarbeiders dat vrijdags naar de imam luisterde en daarna gezellig op straat nog wat napraatte, wie lette daar nou op......
Anton van de Wiel
Afbeelding: Kantoorjuffrouw Fia van Dun, met haar Turken op de kunststoffabriek Van Grinsven aan de Ringbaan Oost, rond 1966 (Beeldonline, nr.64057).