Henk van Mierlo
- Datering van de gebeurtenis: 3 november 1944
Ooit in de jaren 80 heb ik van Dhr. Wim De Kort een halve jaargang van het Nieuwsblad van het Zuiden, vanaf de bevrijding 27 oktober 1944, gekregen. Jaren hebben die kranten in een kast gelegen, maar nu 65 jaar na de bevrijding wil ik er een aantal artikelen uit die krant aan wijden. Ik heb ze omwille van de spellingscontrole in de huidige spelling omgezet, maar de stijl heb ik gehandhaafd, omdat deze de toonzetting destijds goed weergeeft.
Wilt u het in de oude spelling lezen, dan zult u de moeite moeten nemen om bijgaande afbeeldingen te vergroten.
In de oorlog werden veel klokken door de Duitsers uit de torens gehaald om ze om te smelten tot o.a. kanonnen.
Toch lukte het om een aantal van deze klokken "onder te laten duiken", veelal door ze te begraven. Zo ook de grote klok van de Heikese kerk. (afb. 1)
Op vrijdag 3 november 1944, juist voordat burgemeester Van de Mortel een toespraak wilde gaan houden ter gelegenheid van de bevrijding, was het gelukt om de klok terug te hangen.
Hierover het volgend relaas in de krant van zaterdag. Leest en ontroert U:
De geroofde klok luidt weer. Een blijde verrassing.
Een ogenblik vóór de Burgemeester vanaf het bordes van het Raadhuis (afb. 2) de bevolking toespreekt klinkt plotseling een heldere klokkentoon over de menigte.
Men kijkt elkander aan, ongelovig.
Dan: Ja! Het is de klok van 't Heike! Het is onze klok!
Vrijdag is de grote klok van 't Heike die op het nippertje aan den smeltoven is ontsnapt op een met oranje versierde wagen naar de markt gebracht. Het is, nu nog niet den tijd om de sluier te lichten over de geschiedenis van de geroofde klokken. Er zijn boven de rivieren nog klokken die gevaar zouden lopen ais te vroeg de reddingsgeschiedenis van de Heikese klok bekend werd.
Voor vandaag mogen we volstaan met de mededeling, dat dankzij een aantal goede vaderlanders enige van gestolen klokken zijn behouden. (Welke klokken behouden zijn kunnen de heren pastoors informeren bij den heer A. A. Stangenberger, Nieuwe Bosscheweg 112). En onder deze ook een der grote klokken van het Heike.
Dit is de enige klok van Tilburg die aan de heiligschennende hand van de rovers is ontsnapt. Met ontroering luisteren we naar de klank van de eenzame klok, de enige van de meer dan, zestig die ten offer vielen. Ongeschonden kwam hij weer in ons bezit en jubelt nu over de stad de boodschap van de vrijheid. Hij luidt ook in het herstel!
De klank van de klok zal ons er aan herinneren dat niet alles verloren is, hoe somber soms de toekomst eruit ziet.
Wij dachten dat we alle klokken kwijt waren.
Acht dagen na de bevrijding (3 november 1944 dus) hangt de oude Heikese klok weer in de toren! De andere klokken zijn we kwijt. Maar in de nog lege torens kunnen spoedig hun plaatsvervangers hun klanken zich verenigen met de geredde klok van het Heike.
De vermaarde Brabantse klokkengieters staan gereed. Dat zij voor Tilburg aan het werk kunnen gaan, daarvoor staat de offervaardigheid van ons Tilburgs volk ons borg.
Brabantse klokken mogen spoedig medeluiden over het zich herstellende Tilburg!(afb. 3)
Er werd door de burgemeester ook bekend gemaakt dat men voor de inkwartiering van geallieerde militairen een vergoeding kon krijgen van ƒ 1,25 per officier per nacht. Voor "minderen" bedroeg dat ƒ 0,65. Dat is ongeveer 56 resp. 30 eurocent. (afb. 4)
Henk van Mierlo
Nuenen
Bronnen:
BeeldOnLine (R.A.T.) afb. 1 en 2
Nieuwsblad van het Zuiden afb. 3 en 4
