- Datering van het verhaal: 2007
Nooit geweten dat er binnen één vierkante kilometer in het centrum van Tilburg zoveel oorlogsherinneringen te vinden zijn. Aangekomen op het centraal station word ik er direct mee geconfronteerd: het carillon met de twaalf klokjes laat zich horen vanuit de klokkentoren die de ‘wasknijper’ wordt genoemd. Het is eigenlijk een monument ter nagedachtenis aan de gevallenen in de Tweede Wereldoorlog.Vanuit de Spoorlaan sla ik de Willem-II straat in en sta stil bij de Synagoge. Ook Tilburg had een Joodse gemeenschap van ongeveer 250 joden, van wie er zeker 133 de oorlog niet hebben overleefd. Exacte gegevens hierover ontbreken: velen bleven ondergedoken, zijn naar elders gevlucht of hebben het concentratiekamp overleefd. Ik vervolg mijn weg, steek de drukke Heuvelstraat over en kom bij de Schouwburgring, waar binnen een kleine straal de meeste monumenten te vinden zijn. Rechts van mij zie ik de doedelzak spelende Schotse soldaat van de 15e Schotse divisie, een bronzen beeld van Frans Broers. Links staat het Paleis-Raadhuis, waar ik het beroemde glas-in-loodraam wil gaan bekijken. Maar helaas, het paleis is niet toegankelijk. Gelukkig is de portier bereid mij te vertellen dat het bewuste raam uit vier afbeeldingen bestaat: de bevrijding van Tilburg, het herstellen van het gezag, het verdriet en leed tijdens de oorlog, en de wederopbouw. Het raam is gemaakt door Piet Clijssen en is in 1946 aangeboden aan burgemeester Van den Mortel als dank voor wat hij in en na de oorlog voor Tilburg heeft gedaan. Interessante informatie maar ik had het raam liever echt gezien. Als ik oversteek zie ik bij de concertzaal het bronzen monument van de Prinses Irene Brigade. Het geldt als eerbewijs voor de belangrijke rol die de brigade vervulde tijdens de bevrijding van Tilburg. Het beeld stond oorspronkelijk in de wijk Broekhoven omdat daar het hevigst is gevochten. Ik steek weer terug over, de drukte in en ontdek op de markt het gedenkteken van het ambtenarenverzet. Ik lees de naam Rauter en herinner me dat verzetsstrijders op deze hooggeplaatste SS-er, verantwoordelijk voor de openbare veiligheid, een aanslag hebben gepleegd. Rauter overleefde de aanslag en liet als represaille enkele honderden Nederlanders oppakken en executeren. Zelf werd hij in 1949 opgepakt, berecht en ter dood veroordeeld. Ik ga een stukje terug, loop de Kapelhof in en beëindig mijn wandeling in de Gedachteniskapel Onze Lieve Vrouw ter Nood. Het is er stil. Ik denk aan de 300 Tilburgers die in de oorlog zijn omgekomen en van wie de namen in het gedachtenisboek zijn bijgeschreven.Ook de naam Coba Pulskens, de Tilburgse volksvrouw die een belangrijke rol heeft gespeeld in het verzet. Zij overleed in concentratiekamp Ravensbrück.
Bron: H.van Doremalen en R.Peeters
Fotografie: Jan Stads
Piet van Eijkeren
