Datering van de gebeurtenis: 11 september 1914
Loopgraven rond Tilburg tijdens de Eerste Wereldoorlog (2)
In mijn eerste bijdrage over dit onderwerp, op deze site, zag u een ansichtkaart van een soldaat die in Tilburg lag. Hij schreef in 1915 op deze kaart naar zijn neef in Amerika dat hij moest opstaan om: "5 uur 's morgens ... Loopgraven maken en marschen". De gedachten aan ‘loopgraven maken' roept een beeld op van het oorlogsfront, verderop, in België en Frankrijk. Gelukkig was de situatie in Tilburg rustig. De inhoud van dit artikel, over een briefkaart, is niet zo zwaar als de titel doet vermoeden. Wel werd ons leger op het ergste voorbereid. Het hoofdkwartier van de Vierde Divisie was (al) in Tilburg. Op vele kaarten van militairen vind je dan ook bij de naam van de afzender ook de aanduiding IV Divisie. Op de ansichtkaart, die u hierbij ziet, schrijft een militair met de naam Chris op 11 september 1914, vanuit Tilburg aan iemand in Zoeterwoude (Z-Holland). Zijn persoonlijk verhaal plaatst je terug in de tijd:
"Waarde B&J, Sinds 5 Sept bekleed ik een aanzienlijke betrekking in het leger. Ik heb n.l. de rang gekregen van sergeant. Een uniform krijg ik niet, dus zijn de gouden strepen op mijn gewone burgerpak gezet. Verder een oranjeband om de hoed met het Nederlandsche wapen. Ik vermoed dat ze van ons een afdeeling clowns willen maken. Afijn, ik heb nu volledige vrijheid gekregen en meer traktement (1,75 per dag) dat is de hoofdzaak. Plm. 20 Sept krijgen wij een andere standplaats, waar geschikte winterkwartieren zijn. Wanneer precies en waarheen we vertrekken is echter nog onbekend. Mijn eenigste wensch is weer spoedig in Holland te zijn. Hartel groeten aan allen * Chris"
De ansichtkaart heeft aan de voorzijde een kleurenfoto van de Markt in Tilburg. Op de achterzijde staat een poststempel: 11 september 1914. Géén postzegel; militairen, tijdens dienst, hoefden geen porti te betalen. Vermoedelijk was de kersverse sergeant slechts tijdelijk ondergebracht in Tilburg. Zijn kaart is op het station afgestempeld. Na ca. 10 dagen zou hij doorreizen naar een andere ‘frontstad' aan de Belgische grens? In elk geval vond hij tijd om een mooie kaart van Tilburg te kopen en te versturen. Over spanning en ernst van de net uitgebroken oorlog blijkt niet veel uit zijn woorden: " .. dat ze van ons een afdeeling clowns willen maken."
Op 11 september 1914 is de oorlog pas uitgebroken. De "Tilburgsche Courant" meldt op 11 september vanuit Berlijn dat: "De Kroonprins heden met zijn leger de versterkte vijandelijke stelling ten Zuidwesten van Verdun heeft genomen". Volgens de "Nieuwe Tilburgsche Courant" van dezelfde datum, staan Duitse troepen ver in Frankrijk. De Grote Oorlog zal nog ruim vier jaren duren. Sergeant Chris in Tilburg, met hoed en oranje band, beseft dat nóg niet; " Mijn eenigste wensch is weer spoedig in Holland te zijn..." (prov. Zuid-Holland, zijn huisadres. FdC)
Afb. 1, voorzijde ansichtkaart Markt. Zie ook Beeldonline van Regionaal Archief Tilburg. Foto 001830.
Afb. 2. achterzijde met geschreven tekst en poststempel 11 september 1914.
