Stadschroniqueur Berny van de Donk
Een kleine dragline trekt de oranje stoppenkast los van de grond. De bouwstroom is vandaag definitief afgesloten. De 35 spiksplinternieuwe woningen rechtsboven in de wijk Jeruzalem moeten het vanaf nu op eigen kracht redden. Geen probleem, voorlopig zouden de meterkasten kunnen draaien op het stralende geluk van de verse bewoners. Drie wittebroodsweken geleden was de sleuteloverdracht, en nog steeds stuiteren ze vol optimisme door hun huizen. Elian en John verlieten hun woning in de Blaak om een nieuwe start te maken op nummer 28, met uitzicht op de Piushaven. “We staan nu met één been in de natuur en met het andere in de stad!”. Door het plafondhoge raam aan de voorkant zien nieuwsgierige voorbijgangers dat de hond zich al thuis voelt. Ze heeft strategisch positie gekozen op de plek waar straks de houtkachel brandt. Naast haar de poster van John’s favoriete film: ‘As it is in heaven’.
Het nieuwe blok ligt wat achteraf, tussen zandvlaktes en woekerend groen. Die geïsoleerde ligging past in de historie van Jeruzalem. Omgeven door water, ringbaan en rijksweg stond het gebied min of meer op zichzelf. Vanaf 1948 werd hier met witte noodwoningen een wijk uit de grond gestampt. Deze snelle bouwmethode was een paar jaar eerder bedacht door de Engelse ingenieur Edwin Airey. Hij voorzag zo duizenden Amerikaanse soldaten van tijdelijk betonnen onderdak aan de Britse kust. Wachten op D-Day.
Na de oorlog waren bouwmaterialen schaars en bleek dit systeem zeer bruikbaar voor een andersoortige invasie, die van jonge gezinnen in het katholieke zuiden. Juist deze huishoudens verdienden in tijden van woningnood extra aandacht. In 1951 onderbouwt moraaltheoloog Cornelissen dit voorkeursbeleid in het verenigingsblad van katholieke woningbouwverenigingen. ‘Het is niet in de haak om ze zodanig benauwd te huisvesten dat op onnatuurlijke wijze het kindertal beperkt zou worden’, aldus de zielenherder.
Bijna zeventig jaar later. De jonge gezinnen van toen raakten langzaam maar zeker gehecht aan hun noodwoningen. Vasthoudende bewoners kregen het voor elkaar dat de wijk grotendeels werd gerenoveerd. Andere delen van de wijk maken plaatsen voor nieuwbouw. De sfeer in Jeruzalem zit weer in de lift. John kletst graag met oudere Jeruzalemmers. “We kennen best al wat bewoners. Mensen maken hier makkelijk een praatje, nemen geen blad voor de mond. Een verademing”.
Het zijn trouwens bepaald geen 35 jonge gezinnen die het nieuwe blok bevolken. Wel starters en gepensioneerden. En alles er tussenin. De moraaltheoloog zou overigens vreemd opkijken van de eerste verdieping bij Elian en John. Waardevolle slaapkamers opgeofferd voor behandelruimtes? Tijden en opvattingen veranderen. Hier wordt dagelijks met cliënten gewerkt aan modern zielenheil. De rijke natuur rondom het water helpt daarbij. Elian ervaart dat ook zelf als magisch: “Pas stond ik mijn tanden te poetsen en zag precies tegelijkertijd een zwaan haar veren gladstrijken”. De hemel op aarde. As it is in Piushaven.
Deze kroniek verscheen op 24 november 2015 in het Brabants Dagblad