Louis Sparidans
Eerder schreef ik al eens een bijdrage op deze site over de eerste telefoonaansluiting in Tilburg. Zie desgewenst onder de titel ‘Telefoonnummer 1 (één)’. Het is dit jaar (2015) pas 125 jaar geleden dat dit nummer werd ‘uitgegeven’, namelijk in 1890.
De exploitatie van het ‘telefoongebeuren’ was indertijd nog een particuliere onderneming. Voor Tilburg nam hiervoor een horlogemaker annex opticiën het initiatief, te weten Jos Holtschneider in de (aloude) Heuvelstraat. Hij was in dit geval de vertegenwoordiger voor de firma Ribbink-van Bork in Amsterdam, in 1885 de tweede grootste particuliere telefoonmaatschappij in Nederland.
Hij kreeg van de Gemeente Tilburg de concessie op voorwaarde dat de telefooncentrale in de kelder van het (oude) stadhuis aan de Markt werd ondergebracht.
In 1900 werd de centrale, vanwege een ‘enorme groei’ in het aantal aansluitingen, ondergebracht in een nieuw pand aan de Tuinstraat (no. 62) nabij de hoek van het toenmalige ‘Tuinpad’, later omgedoopt in Telefoonstraat; heel origineel. Zie de eerste afbeelding hiernaast.
Op de tweede afbeelding is een deel van het interieur van de centrale te zien, het belangrijkste vertrek, de seinkamer, vanwaar de (gevraagde) verbindingen handmatig tot stand werden gebracht.
De aansluitingen liepen nog niet ondergronds met kabels maar via telefoonleidingen bevestigd aan masten, hoog boven de huizen heen. Er stond als het ware op het pand een ‘kerstboom’ met telefoondraden in alle richtingen van de stad.
In 1920 verhuisde de centrale naar de Telegraafstraat, aansluitend aan het Rijkspostkantoor op de hoek met de Willem II–straat. Vanaf toen verliep het telefoongebeuren via de PTT.
Bron: gedeeltelijk RAT en diverse andere bronnen.
Louis Sparidans
PS In een Frans tijdschrift (La Nature-Revue des Sciences) uit november 1892 trof ik de derde afbeelding hiernaast aan (een tekening aan de hand van een foto!). Het laat Graham Bell zien (een van de grondleggers/uitvinders van de telefonie) waarop hij op 18 oktober 1892 de telefoonlijn New-York - Chicago in gebruik stelde. Een afstand van 1520 km.
Een kolossale afstand voor die tijd en een belangwekkende gebeurtenis! U ziet het wel aan al die mensen om hem heen.
Zo werden namelijk ook Boston, Philadelphia, Baltimore en Washington per telefoon bereikbaar!
