Thuis in Tilburg-Noord: Anja Nowak
Anja Nowak (Gwoździany, Polen, 1986) werd geboren in Zuid Polen. Samen met haar oma woonde ze in een grote boerderij in een dorpje met niet meer dan 800 inwoners. Toen ze op een avond met vriendinnen uit was in de nabijgelegen stad Olesno zag ze een oproep hangen voor mensen die in Nederland wilden werken. Anja was negentien jaar en net klaar met school. Het leek haar leuk om een tijdje in Nederland te wonen en daarna terug te gaan naar Polen om te studeren.
Via een uitzendbureau kwam Anja terecht in Tilburg, bij FrieslandCampina. Het uitzendbureau hielp haar op weg in de stad, ze kreeg een huis en een fiets, en ze kreeg uitleg over hoe je op je werk komt. Ze ging zes maanden werken als inpakker en moest daarna zes maanden stoppen. Dat was het beleid. Na twee keer een half jaar gewerkt te hebben vond Anja het zo leuk in Tilburg dat ze besloot te blijven.
Voor haar tachtigjarige oma, die alleen in Polen achterbleef, zorgde Anja dat ze in een bejaardentehuis kon. Er was niemand meer om voor haar te zorgen. Nadat haar moeder toen Anja twaalf was overleed, had haar oma haar geadopteerd en hadden ze altijd met z’n tweeën gewoond. Nu staat de grote boerderij, waar ze ooit honderd koeien, driehonderd varkens en vijf paarden hadden, leeg. Als Anja op vakantie gaat naar Polen, slaapt ze altijd in haar oude huis.
Bij Campina leerde Anja Nederlands. “Ik had altijd een notitieblokje bij me waar ik in opschreef wat ik leerde.” Ze ontmoette er veel leuke mensen die nu haar beste vrienden zijn geworden. Inmiddels is de Campinafabriek uit Tilburg weg. Anja is daarna aan de slag gegaan als orderpicker bij een bouwbedrijf, waar ze nu de eindcontroles doet. Omdat Anja het liefst een baan op kantoor wil, heeft ze besloten weer naar het ROC te gaan om haar Nederlands te verbeteren. “Ik praat best goed, maar schrijven wil ik beter leren. Ik vind het leuk wat ik doe, maar ik heb ambities, dus ik wil doorgaan. Ik wil mooie kleren kunnen dragen in plaats van werkkleding.”
“Ik ben altijd geïnteresseerd geweest in andere culturen en andere talen,” vertelt Anja. In Tilburg-Noord heeft ze mensen uit allerlei landen leren kennen: Turken, Marokkanen, Nigerianen, Somaliërs, Colombianen. Ze heeft vijf jaar als bijbaan bij Abu Simbel, een restaurant op het Verdiplein, gewerkt waar veel Antillianen komen. Zo heeft ze naast Nederlands ook Papiaments geleerd. “Dat vonden ze daar wel grappig. Ik kom uit Polen en ik praat Papiaments.” Momenteel woont Anja bij haar beste vriendin, een Arubaanse die ze bij Campina leerde kennen. “Thuis praten wij meer Papiaments dan Nederlands.” Samen gaan de vriendinnen graag op reis: “Als ik naar Polen ga, gaat ze mee en als zij naar Aruba gaat, ga ik mee. Wij zijn een goed duo, koud en warm.” Tijdens de laatste reis naar Polen kochten ze een hond, Skarb, wat in het Pools ‘schat’ betekent.
“Er zijn heel veel Poolse mensen hier, maar ze komen meestal alleen om te werken en gaan dan weer terug. De meesten blijven hier niet wonen,” vertelt Anja. “Ik denk dat ik wel in Tilburg blijf, ik vind het hier leuk. Het is hier rustig en alles is dichtbij. Ik ga vaak naar het Wagnerplein en het Verdiplein en wandel graag met mijn hondje naar de kinderboerderij of het park. Ik ben al bijna zeven jaar hier. Ik voel me thuis in Tilburg-Noord.”
* Anja werd geportretteerd voor de tentoonstelling Thuis in Tilburg-Noord, die tot en met oktober 2011 te zien was in het Peerke Donderspaviljoen.
