Unne bereleier

  • Datering van de gebeurtenis: Omstreeks 1947

Oftewel n' bèèrboer, dan witte't wel, of nie? Je had ze vroeger in Tilburg, zeker in d'n Haaikaant, maar ik herinner me er alleen eentje in d'n Unent, als onze pa daar bij n' boer (ik meen dat ie Kluijtmans heette) elk voorjaar een vèèrekentje ging kopen om het nadien bij ons achter het huis, vet te mesten. Ik was toen een jaar of acht, negen, in de tweede helft van de jaren veertig van de vorige eeuw. Toen zag ik voor het eerst n' boer mee un vèèreke aan de waandel, althans zo kwam het bij mij over.

Er bestond in mijn kinderjaren nog geen K.I. (kunstmatige inseminatie), niet voor varkens, maar ook niet voor koeien. In de plaats daarvan (althans voor varkens) ging een zogenoemde bereleier met een van z'n beren aan de leiband (mannetjesvarkens zijn dat) te voet de boeren langs, waar ze een of meer zeugen hadden om ...............

Precies, ofschoon ........ ik heb "het" zelf nooit zien gebeuren ( "da's niks vur kènder", zei men dan ), maar het zal ongetwijfeld een spannend spektakel zijn geweest. Misschien nog het best vergelijkbaar met hoe toeristen in Amsterdam, al wandelend, de Wallen bezoeken?

Ik dacht gisteren weer aan die wandelende boer van vroeger, toen we tussen Boekel en Bakel ( "..... het ís een mirakel" , jazeker! ) op de fiets De Mortel aandeden, een kerkdorp ten zuiden van Gemert, want daar staat, vlak bij de kerk, een bronzen groep, als herinnering aan dit uitgestorven beroep en fenomeen. Wat jammer nou voor die beren, maar ook voor de stieren van tegenwoordig natuurlijk!

Louis Sparidans, Grave

Bijgaand een paar fotootjes vanuit De Mortel ter illustratie van dit stukje geschiedenis, aan de hand van eigen opnamen.

Media