Louis Sparidans
Vijftien jaar geleden bezocht ik voor het eerst ‘de Verboden Stad’; alleen moest ik er toen nog voor naar Peking (oftewel Beijing).
Vanmiddag kwam ik weer in een ‘Verboden Stad’ maar nu was dat gewoon in Tilburg. Onder de bezielende leiding van stadsgids Kees Vissers mocht ik deelnemen aan een excursie in de zogenoemde ‘Spoorzone’, een dertien hectare groot terrein waar vroeger de spoorwegwerkplaats ‘d’n Atelier’ gevestigd was (achter het station).
In 140 jaar was dit gebied alléén voorbehouden aan werknemers van de Spoorwegen aldaar en was het gehele terrein strikt verboden voor álle andere Tilburgers; in zoverre gaat de vergelijking met ‘de Verboden Stad’ in de hoofdstad van China óók geheel op.
Het was een buitengewoon boeiende wandeling in en rond de gebouwen die er nog staan en je kunt er het verleden zó ‘opsnuiven’. Heus, je kunt zelfs de olie en het vet hier en daar nog ruiken!
Dit jaar (2013) 150 jaar geleden (in 1863) kochten de ‘Staatsspoorwegen’ dit ‘lege’ (agrarische) gebied aan omdat het zo gunstig gelegen was ten opzichte van de zojuist gerealiseerde spoorwegverbinding tussen Tilburg en Breda. Voor herstelwerkzaamheden en nieuwbouw van locomotieven en wagons.
Vijf jaar later (in 1868) begon men met de eerste inrichting en bebouwing van dit terrein, waarachter tezelfdertijd een nieuwe woonwijk werd gerealiseerd, bedoeld voor het werkvolk, ‘Nijveroord’ genoemd, met de ‘Lange Nieuwstraat’ als hoofdstraat.
Het werkvolk kwam vooral van ‘boven de rivieren’ en was dus overwegend protestants. Vandaar dat er ook twee (nieuwe) kerken werden gebouwd, een voor hervormden en een voor gereformeerden; een aan de Lange Nieuwstraat en een aan de Gasstraat.
In 1871 werkten er al 291 personen waarna e.e.a. werd uitgebreid tot 1112 werklieden in 1904, tot zelfs 1358 personeelsleden in 1920.
In 2007 werd ‘de boel’ overgeplaatst naar Industrieterrein ‘Loven’ en werd het hele terrein aangekocht door de Gemeente Tilburg.
Ik maakte er vanmiddag wat fotootjes die ik hiernaast bijsluit.
Met dank aan Kees Vissers en zijn vrouw!
Louis Sparidans
Tilburg Wiki:
