Erfgoed Tilburg
Brabant is rijk gezegend met honderden (Maria)kapellen en een behoorlijk aantal pelgrimsoorden. Ze worden onderhouden door een grote variatie aan eigenaren en beheerders, van heuse stichtingen tot kleine groepjes betrokken burgers. Zij werken hard om deze plekken zowel materieel als immaterieel in goede staat te houden. De kapellen en de pelgrimsoorden trekken nog steeds veel bezoekers. ‘Veel mensen beseffen dat niet, maar het zijn drukbezochte plekken. De oorsprong is natuurlijk katholiek. Toch tref je hier ook mensen uit andere tradities. Voor veel bezoekers zijn dit plekken om in eigen tijd en tempo iets van spiritualiteit te beleven,’ zegt van Schooten.
‘We wilden op dit congres samen nadenken hoe we deze kroonjuwelen van de volksdevotie in stand kunnen houden en hoe we nieuwe generaties kunnen interesseren om te blijven komen en zich in te zetten voor het behoud’ vertelt van Schooten. ‘Daarbij zijn we heel praktisch te werk gegaan. Er was vooral ruimte voor concrete voorbeelden en nieuwe initiatieven. Binnenhuisarchitect Bas Vrehen sprak over zijn ontwerp voor een kunstkapel op een nieuw landgoed in Valkenswaard. Kapelaan Harold van Overbeek uit Ommel toonde plannen om het eeuwenoude Mariapelgrimsoord dat zich daar bevindt te transformeren naar een Park van Vrede. En uit onze eigen stad sprak Karel Bergmans van de kapel OLV Ter Nood over hun creatieve initiatieven zoals Maria Zingt en een voorgenomen educatief project voor het basisonderwijs.’
De deelnemers onderschreven de ambitie van de organisatoren om in Brabant meer gezamenlijk op te trekken. ‘Een goed voorbeeld waar we veel van kunnen leren werd gegeven door Matheu Bemelmans, voorzitter van de stichting Kruisen en Kapellen in Limburg. Deze stichting timmert al 65 jaar aan de weg. Ze werken hard aan het verspreiden van kennis en informatie over dit provinciale erfgoed, ze onderhouden een breed netwerk en hebben oog voor de jongere doelgroep. Belangrijke tip was om de jeugd aan te spreken op hun eigen deskundigheid zoals social media. Ook prachtig is het voorbeeld waarbij jongeren van een technische MBO-opleiding een kapel ontwierpen en zelf metselden.’
Een Brabantse stichting is er formeel nog niet, wel zijn er concrete activiteiten gepland. ‘Het netwerk is tijdens ons congres gegroeid en verstevigd. We gaan elkaar op de hoogte houden via een nieuwsbrief. En in maart organiseren we een pelgrimsbeurs bij de Hasseltse Kapel. Zo groeien we langzaam maar zeker naar een heuse stichting. Ik zet me daar graag voor in, want zoals Bemelmans het uitdrukte: ‘het heet officieel kléin-religieus erfgoed, maar het kan van grote betekenis zijn in het leven van mensen.’’
Tekst Berny van de Donk
Dit project werd mede gefinancierd uit het fonds Erfgoed Tilburg dat door Stadsmuseum Tilburg wordt beheerd.
