De Vliegkappen

  • Datering van de gebeurtenis: 1919 resp. de jaren vijftig en 2008

In mijn bijdrage onlangs, getiteld de 'Huiszegen', maakte ik o.m. melding van de Zusters aan het Paduaplein aan het eind van de jaren vijftig van de vorige eeuw. In de volksmond werden deze zusters 'de Vliegkappen' genoemd; officieel 'Dochters van Liefde van de H. Vincentius à Paulo'.

"De gutjesnonnen, zul je bedoelen" zo reageerde een Tilburger een dag later. Nee ....., toch niet. Ik ben het nagegaan bij het Regionaal Archief. De gutjesnonnen hadden weliswaar óók een 'apart' hoofddeksel en waren óók 'Dochters van Liefde', maar dan van O.L. Vrouw van het H. Hart. Waar liefde wel niet toe kan leiden ......

De Vliegkappen dankten hun naam (uiteraard) aan hun hoofddeksel, wijd-uitstaande gesteven kappen van wit-linnen. Ik heb ze in mijn jeugd, totdat ik (begin jaren zestig) uit Tilburg vertrok, vaak genoeg op straat zien lopen, áls het tenminste niet regende of te hard woei.

Het was van oorsprong een Franse orde die in 1919, op uitnodiging van de toenmalige pastoor van Iersel van de parochie Hoefstraat, in Tilburg was beland.

Ze hielden zich aanvankelijk bezig met wijkverpleging maar stichtten spoedig ook een lagere school voor meisjes alsmede een huishoudschool (met als specialiteit het geven van naailessen).

Voorts runden ze in hun klooster aan het Paduaplein het 'Roomsch Katholiek Gesticht voor ouderen van dagen, Sint Vincentius'. Een voorloper van het bejaardenhuis St. Antonius van Padua. Mijn vader heeft daar nog verbleven, tot aan zijn dood.

Drie jaar geleden (in 2008) vertrokken de laatste zusters van de orde definitief uit Tilburg. Maar die grote kappen hadden ze al in 1964 afgelegd, lees ik op een van hun sites. Bleek toch te ongemakkelijk te zijn, bijvoorbeeld als ze vooraan in de kerk zaten, dan benamen ze anderen het zicht op het altaar.

Afb. 1 laat een gedeelte van een schilderij van ene Armand Gautier (1825-1894) zien waarop een paar vrome zusters van de orde zijn afgebeeld. Afb. 2 : idem. Afb. 3 komt van een van hun websites. De afbeeldingen 4 en 5 zijn afkomstig van het Geheugen van Nederland.

Overigens, met dank aan het RAT.

 

Louis Sparidans

 

Media