- Geboortedatum: 00-00-1907
- Sterfdatum: 00-00-1975
Max Goijarts is wellicht de meest tot de verbeelding sprekende musicus uit Tilburg. We durven te stellen dat hij de eerste jazzpionier in Tilburg en mogelijk ook van Zuid-Nederland is. Met hem neemt de geschiedenis van de jazz in Tilburg een aanvang.
Goijarts werd geboren op 6 september 1907 in een zeer muzikaal gezin. Vader Wijnand had een textielfabriek in de Heuvelstraat. Hoewel zijn vader een klassieke muziekopleiding voor Max in gedachten had, koos hij toch voor de jazz. Tilburg en jazz zijn al bijna honderd jaar met elkaar verweven. Al in het laatste deel van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw was er een buitengewoon actief en vruchtbaar muziekleven in Tilburg. In verscheidene etablissementen waren harmonieën en fanfares gehuisvest. Omdat de stad tot 1951 moest wachten op een echt theater of schouwburg, vonden optredens plaats in kiosken en diverse concertzalen c.q. buurthuizen.
Naast een grote belangstelling voor klassieke muziek, waarbij concerten aan huis werden gegeven, was er sprake van een ontluikende interesse in nieuwe muziekvormen zoals jazz. Het geven van concerten door kleine ensembles bij de families aan huis was in die tijd heel gewoon. Naast deze muzikale bijeenkomsten waren er ook dansfestijnen, waarbij jongeren uit de gegoede burgerij elkaar konden ontmoeten en een dansje maken om aan elkaar te snuffelen onder het oog van de familie.
Concertfeesten
Deze concertfeesten vonden ook plaats bij de families Janssens en Verbunt. In het gezin Janssens (de Horion de Corby) waren enkele dochters en zonen muzikaal zeer getalenteerd. Met name de dochters Josephine en Jo. Josephine was getrouwd met Wijnand Goijarts, uit welk huwelijk Max en Michel en zuster Jo werden geboren. Jo trouwde later met Bernard Verbunt. Zij werden de ouders van Emile Verbunt.
Het klassieke huisorkest bij de Goijarts-familie bestond uit Josephine Goijarts op piano, haar dochters Hortence en Cato op viool en zoon Michel op cello. Haar zus Jo Verbunt zong erbij. De familie Verbunt was op muzikaal gebied breed georiënteerd en actief lid van de Koninklijke Liedertafel Souvenir des Montagnards. In het landhuis van de familie gelegen in de Oude Warande, werden feesten gegeven waarbij diverse orkesten optraden. Er werd gespeeld in de New-Orleansstijl van King Oliver en Louis Armstrong met zijn Original Dixieland Jazzband.
Intussen ontwikkelde Max Goijarts zich als muzikant. Op twaalf à dertienjarige leeftijd ging hij als Nikkelen Nelis Tilburgse families af om jazznummers te spelen. Hij speelde op een drumstel, trompet, klarinet, saxofoon en gitaar en voor elk nummer vroeg hij tien cent. Dit speelde rond 1919-1920. Begin jaren twintig vormde Max een volledig jazzorkest: Max Goijarts and his Music. Daarin speelden muzikanten, die hij uit welgestelde families ronselde; hij was toen zelf amper 16 jaar oud. Emile Verbunt was een van hen, die na een tijdje voor de Chicagostijl koos en zelf een orkest oprichtte: The Men from the South. Het orkest van Max Goijarts wordt echter beschouwd als het eerste Tilburgse amateurjazzorkest.
Parijs
Tilburgse fabrikanten op zakenreis in Parijs brachten ervaringen mee van de eerste jazzmuziek in die Franse dansclubs. Max Goijarts' muzikale belangstelling groeide daardoor.
Toen braken de Roaring Twenties aan. Op de radio waren de eerste jazzplaten te beluisteren en Max Goijarts ging zich met familieleden en vrienden verder in de muziek van die tijd verdiepen. Hij richtte zich vooral op de speelstijl van Jelly Roll Morton en Bix Beiderbecke. Goijarts liet toen ook zijn eerste muzieknummers op papier zetten.
Goijarts werd zeer geroemd om zijn organisatorische gaven. Behalve in de normale bezetting met onder andere zijn broer Michel en neef Emile Verbunt speelden in Max Goijarts and his Music ook Harry Möller, Jan-Karel Verbunt en Guus Gimbrère mee. De stijl was New-Orleans, de grote sensatie in Parijs en Brussel. De charleston en de jive waren de nieuwe dansen. Art deco en de mode van rokken tot net boven of onder de knie waren uitingen van een naoorlogse vrije maatschappij.
Omstreeks de jaren dertig werd in Tilburg al veel jazzmuziek gespeeld. Al in 1927 kocht Max Goijarts bij de Tilburgse firma Rossmeisl een Conn-bassaxofoon, een moeilijk te bespelen instrument dat erg prijzig was (afb).
Max Goijarts' broer Michel maakte intussen furore met zijn Tango-Rumba dansorkest. Jaren later getuigde Arie Maasland (Malando) nog van zijn invloed op deze muziekvorm. Arie Maasland heeft in Japan in 1972 aan Michels neef Grex Goijarts verteld, dat hij zijn succes mede te danken had aan de partituren van Michel Goijarts.
Roaring Twenties
Max Goijarts and his Music hield zich aan de jazzstijl van de Roaring Twenties. Begin jaren dertig kwamen er volledig nieuwe invloeden, met name die van Fats Waller, Teddy Wilson en later Benny Goodman, waarmee de jazz een compleet nieuw geluid en swing kreeg. Omstreeks 1932 kwam het moment dat Goijarts het gevoel kreeg dat hij zijn orkest niet meer op een manier kon leiden zoals hij dat wilde. Hij deed al zijn platen over aan zijn neef Emile Verbunt en stopte met de muziek.
Vlak voor de Tweede Wereldoorlog ging Max Goijarts in Enschede werken. Hij was inmiddels getrouwd met Bé Lam, die familiebanden had met Jozef Lam, de oprichter van de gelijknamige prestigieuze jazzclub in Amsterdam. Door de week ging hij regelmatig in hotel De Graaf luisteren naar The Cotton City Jazz Band onder leiding van Ben Volckers. Deze vroeg Max Goijarts om mee te spelen, wat hij in eerste instantie weigerde, omdat Volckers duidelijke nazisympathieën zou hebben. Later bleek hij betrokken te zijn bij een Enschedese verzetsgroep en raakten zij bevriend met elkaar. Goijarts speelde regelmatig met deze band en vervulde een zeer actieve rol in het verzet en de vluchtroutes in Enschede, Hengelo en Tilburg.
Bij terugkomst in Tilburg was Goijarts een van de eerste liefhebbers van de bebop die onder meer werd vertegenwoordigd door Charlie ‘Bird' Parker en Dizzy Gillespie. De kinderen-Goijarts en ook Bernard Verbunt waren in de gelegenheid om in de jaren vijftig deze muziekstijl te beluisteren. Thomas Goijarts, een kleinzoon van Max die als hobby altsax speelt, is met grote dank aan de bekende bassaxofoonspeler Peter Dortmund in het bezit gekomen van het mondstuk waarop Max Goijarts heeft gespeeld. Er is enige discussie over het feit wie de bassaxofoon van Max Goijarts in bezit heeft en ook op welk merk hij speelde. Volgens zoon Grex kan het, gezien de grote bewondering van Max voor zijn leermeester, alleen maar een Conn-bassaxofoon zijn.
Philharmonie
Tijdens een afscheidceremonie van Dries Eschauzier in de jaren tachtig op de Sociëteit Philharmonie meldde deze dat Max Goijarts naar zijn mening een van de eerste jazzpioniers in Zuid Nederland was en dat hij in de jaren twintig in zijn band had gespeeld.
Max Goijarts overleed in 1975.