Anton van de Wiel
- Datering van het verhaal: 1932 - 1981
Toen begin 20e eeuw de massale recreatie de kop opstak, werd door Tilburgers onder andere graag een duik of een pootje-bad genomen in een van de plassen en vennen buiten de stad. Ook in de Leij was het goed pootje baden. Echter: de notabelen liepen om meerdere redenen niet over van enthousiasme, waar het ging om richting geven aan de nieuwe behoefte van waterrecreatie.
Zo moet er een wethouder geweest zijn die, benaderd voor subsidie voor een zwembad, verbaasd opmerkte: "Waar dient dat zwemmen voor? Een mens hoort niet in het water....... Ik heb thuis al 5 jaar een bad, maar ik ben er nog nooit in geweest.....!"
In 1909 werd in Berkel-Enschot de eerste Midden-Brabantse zwemclub opgericht: die van het Baksche Ven. Aanvankelijk een herenzaak, maar na enkele jaren kregen ook de dames hun deel van het water. En het intussen gegraven Wilhelminakanaal bleek onverwachte mogelijkheden te bieden - zowel formeel als informeel - voor watersport.
In 1932 tenslotte werd het onvermijdelijk geworden gemeentelijke zwembad geopend aan de Ringbaan Oost. Lange tijd bleef dit het enige zwembad van Tilburg en we mogen wel even vermelden dat het, na de verbouwing in 1952, een tijdlang het grootste openlucht-circulatiebad van Nederland was. Begin jaren vijftig kwam er ook nog een overdekt zwembad bij. Voor de badmeester Bastijn en zijn gezin was er een dienstwoning.
In de goede oude tijd golden goede oude regels. Het mansvolk moest na het passeren van het loket linksaf, het vrouwvolk met de kleuters rechts af, zo hoorde dat. En allemaal gezellige goed-Roomsche unisex toen: de stemmige eendelige badpakken waren voor iedereen maoistisch gelijk......(in mijn herinnering althans). Ik zie mezelf (jaren 30) als klein menneke nog dribbelen aan de hand van ons Moeder, tussen andere ouders, de een al bedilleriger dan de ander ( zo zagen we dat als kleuter tenminste). Het was een drukke loopstoet daar langs de Ringbaan - er werd destijds meer gelopen dan gereden - en ik keek angstig en nieuwsgierig rond; ik zie nog het meisje dat een lelijk gezicht tegen mij trok! En in het zwembad, in het ondiepe voor de kleuters, tenslotte het spannendste: het koude natte spetterwater en mijn zeilbootje dat op dat blikkerende water danste. Dat was onvergetelijk.
Onder ons gezegd: bij goed weer waren de bassins bomvol, echt zwemmen was praktisch niet mogelijk, ook speelweide en terras waren te klein. En je moest oppassen geen schaafwonden op te lopen op de harde bodem of de wand......
Toen na de oorlog welvaart en mobiliteit toenamen begon de vlucht naar de natuurbaden en de "tropische zwemparadijzen" in Brabant en elders. En vanaf de jaren zestig kwamen er comfortabele en moderne zwembaden in de buurt: de Friezenlaan, de Ringbaan West, de Drieburcht, Goirle, Berkel-Enschot, enzovoort.
Het ging niet goed meer, daar aan de Ringbaan Oost en in 1981 werd het buitenzwembad wegens afname van de belangstelling gesloten; het binnenbad volgde later. En dat hoewel ook hier het zwemmen voortaan gemengd was en er nu ook voldoende ruimte was. Maar toch: een halve eeuw lang heeft het zwembad aan de Ringbaan Oost voorzien in een grote behoefte. En er zijn ouderen die er zowaar met enige nostalgie aan terugdenken.
De foto is van Beeldonline (Reg. Arch. Tilburg), uit 1961.