Frans de Croon
Bij een recent bezoek aan het archief van de fraters van Tilburg en dankzij de hulp van hun archivaris, Rien Vissers, heb ik iets meer ontdekt over de 2 geplaatste foto’s. Ik vroeg in mijn oproep (12 sept. 2007) op ‘Het Geheugen van Tilburg’ of er mensen zijn die mogelijk nog iemand op de foto’s herkenden.
In mijn bijdrage plaatste ik deze 2 foto’s in sepiakleur. Ik vond deze bij toeval op een boekenmarkt in Middelburg. Hoe die daar terecht kwamen is nu ook verklaarbaar; een onderwijzer op de Sint Janschool, de heer J.A. Proost, kwam uit Vlissingen en slaagde voor de onderwijsakte L.O. in Middelburg op 27 april 1915 ! Een mededeling in het Zeeuwsche Christelijk Historisch Nieuwsblad maakt hier melding van. De heer Proost kreeg hetzelfde jaar nog een aanstelling op de Sint Janschool in Tilburg en is tot het einde van zijn werkzame leven in Tilburg gebleven. Vermoedelijk is hij na zijn pensionering naar Zeeland teruggegaan.
De foto met kinderen en de tekst: Vele groeten aan fr. Radu….
De mogelijkheid dat er in Tilburg mensen zijn die iemand herkenden op de ene foto is klein. De foto is waarschijnlijk gemaakt in 1924. Bij de afgebroken tekst “Vele groeten aan Fr. Radu…..” heb ik in eerste plaats gedacht aan frater Radulphus, de algemeen overste van de congregatie van de fraters van Tilburg. Het verband tussen hem en de Sint Janschool leek mij niet logisch. Het hield mij bezig.
Dankzij een foto in het boek “Tilburgse Sprokkelingen” (Henk van Doremalen en Ronald Peeters) kwam ik op een ander spoor ! In het genoemde boek stond een foto van een Tilburgse frater Radulf (Josephus J.M. Bax). Deze frater stierf jong op 13 mei 1944 in Teling op Noord-Celebes, waar hij sinds 11 januari 1942 door de Jappen was geïnterneerd in het Menadokamp. Deze frater heeft als onderwijzer lesgegeven op de Sint Janschool. Op 20 juli 1924 vertrok hij uit Tilburg naar de Missie in Oost Indië.
De vrolijke jongens op de foto kunnen bij het afscheid van frater Radulf van de Sint Janschool in juli 1924 aanwezig geweest zijn.
De foto met een groep jongens, twee onderwijzers en een frater.
Op de foto staat een jonge heer Proost met strooien hoed, armen over elkaar (links op de foto). Ook de heer Weijters, de andere onderwijzer, heeft een strooien hoed op. Beide foto’s duiden op opnames uit de jaren twintig en beide onderwijzers stonden op de Sint Janschool. Strohoeden waren toen in de mode.
Bij mijn bezoek aan het archief van de fraters van Tilburg, kreeg ik inzage in de administratie van de Sint Janschool in 1925. Frater Radulf is dan net vertrokken, de heer Proost begint aan zijn tiende jaar als onderwijzer (aanstelling vanaf 7 september 1915). De in keurig handschrift geschreven administratie van de school meldt onder meer: de heer Proost heeft 47 leerlingen, Weijters 45 leerlingen. Het hoofd van de Sint Janschool is frater Sylvester (Van Casteren). Ook het aantal dienstjaren, afgerond in twaalfden, wordt vermeld. Het archief, onder supervisie van Rien Vissers, is een levendige, bijna tastbare, terugblik op een tijd van onze voorouders als scholieren.
