Ontdek de Spoorzone 013
Dit interview werd 22 november 2014 afgenomen tijdens de open dag van De Kennismakerij, de bibliotheek van de toekomst, in gebouw 79 in de Spoorzone. Gesproken werd met Hans Clijsen die onder meer groepchef en projectleider is geweest bij de NS Hoofdwerkplaats in Tilburg. Interview afgenomen door Pieternel Thijssen en uitgewerkt door Hans Hessels.
De Draaierij waar we nu zijn werd in de oorlog gebombardeerd en in deze hal zijn toen ook de machines opgeblazen. Van dit gebouw staan trouwens foto’s op de website NS Hoofdwerkplaats die we hebben opgezet. Het leuke van dit gebouw is het wandelpad, het transportpad hier in het midden, en dat noemden wij de Heuvelstraat. Het werd door de directie gebruikt maar ook door de medewerkers. Leuk altijd als je dan kon zeggen: “Hè, daar komt de directeur aan!” Dan vloog iedereen links en rechts gelijk weer aan het werk!
In het gebouw 88 dat hiernaast ligt waren de kantoorfuncties zoals directie, bedrijfsbureau, financiele administratie en personeelszaken ondergebracht. Iedereen moest door dit pad ook naar de kantine in de Motorhal en ook als men op het matje moest komen bij de directie. Vandaar dus de naam Heuvelstraat.
Ik heb de laatste jaren in deze kantoren gezeten op de 1ste verdieping. Ik was als één van de laatsten weg in 2010 en heb het bedrijf mee ontmanteld. De werkplaats bestond uit de twee productieafdelingen onderdelenherstellingen en locomotiefherstellingen. De onderdelenherstellingen zijn met de werknemers naar Tilburg Loven gegaan en de locomotiefafdeling, die we op het laatst projectenafdeling noemden, bestaat niet meer. Deze mensen hebben ander werk moeten zoeken of zijn herplaatst bij andere werkplaatsen in het land. De locomotiefafdeling is gestopt omdat de NS bijna geen locomotieven meer in eigen beheer had. Die werden allemaal overgenomen door leasemaatschappijen en dat was één van de redenen dat deze werkplaats overbodig werd.
Het heeft jaren geduurd eer het allemaal zover was. In 2007 werd het terrein volgens mij definitief verkocht. Het heeft ook nog een tijd gespeeld dat de locomotieven zouden verhuizen naar Rotterdam Waalhaven en bij de bouw van de fabriek daar ben ik ook nog betrokken geweest. Die fabriek is dan ook weer verkocht.
De Loc-hal is interessant en bestaat uit de ruimten 60 A, B en C. Het is de bedoeling dat in 60 C de Bibliotheek gaat komen. Daar heeft de Draaistelafdeling in gezeten met de componenten. Die afdeling zorgde voor het onderhoud aan de onderkant van de locomotieven. Om daaraan te kunnen werken moesten de hallen tamelijk hoog zijn. Ze zijn namelijk op stoomlocomotieven met grote ketels gebouwd en bovendien werd er ook met hoge kranen gewerkt om de gedemonteerde onderdelen te kunnen “verzetten”. Dat was nodig omdat er 14 werkplekken waren om het onderhoud aan de locomotieven te verrichten.
Loopbaanontwikkeling werd erg gestimuleerd door de NS en dat werd ook mogelijk gemaakt met eigen vakopleidingen die op hoog niveau stonden. Ik was in 1986 één van de eersten die werd binnengehaald om een cultuurverandering mee op te bouwen. Ik had eerder 20 jaar als uitvoerder in de bouw gewerkt. Ik kwam binnen als groepchef op de groep bouwkunde, transport, interieur en stoffeerderij. Toen hadden we 120 medewerkers in het onderhoud met daarboven 3 groepchefs, deze waren vakgericht ingesteld.
Later moesten we “commerciëler” denken en werden activiteiten als onderhoud aan heftrucks, rolluiken, stoffering en riolering uitbesteed. Zo werd het bedrijf “gesaneerd”. Deels vertrokken mensen zelf en deels werden bij natuurlijk verloop werkplekken niet opgevuld.
Eind jaren tachtig, begin negentig was er sprake van een beursgang van de NS. Daarom werd het bedrijf ook in verschillende BV’s opgesplitst die winstgevend gemaakt moesten worden.
De saamhorigheid onder de collega’s was erg groot. Ook later als we elkaar zien en opzoeken merk je dat. Dit is ook erg goed terug te zien in de Tilburgse samenleving waar je veel collega’s tegenkomt in sport- en muziekverenigingen. Binnen de NS is een ontspanningsvereniging opgericht die van alles organiseerde. Zo werd kort na de oorlog de Koepelhal van de werkplaats als schouwburg gebruikt. Daar hebben o.a. Rita Corita, Willy Alberti en Toon Hermans opgetreden. De ontspanningsvereniging O.V.S.T. bestaat nog en viert in 2014 haar 75 jarig bestaan en die heeft tegenwoordig een eigen locatie aan de Reeshofdijk. Veel oud-werknemers komen daar nog steeds.