Henk van Mierlo
- Datering van de gebeurtenis: 17 februari 1913
Alweer een nieuwe kerk in Tilburg.
Schreef ik onlangs over de nieuwe Antoniuskerk aan de Hoefstraat die 100 jaar geleden -27 januari 1913- in gebruik werd genomen, nu kwam ik in de twee Tilburgse couranten het bericht tegen dat op 16 februari 1913, nog geen 3 weken later, de kerk van Onze Lieve Vrouw van den Goede Raad, beter bekend als de Broekhovense kerk tegenover de Voltstraat werd ingezegend.
Ook hier was de belangrijkste reden dat de bestaande parochies te groot werden en dus werden de grenzen van de nieuwe parochie aangepast door delen van die parochies “in te lijven”bij Broekhoven.
Op 15 februari 1913 werd in de kerken van het Heike en de Heuvel het volgende herderlijk schrijven van de Bisschop van ’s-Hertogenbosch voorgelezen:
Krachtens de macht, Ons toegekend door het H. Concilie van Trente; — gehoord tevens, ais naar rechten, Ons Hoogwaardig kapittel, — gehoord mede den Hoogeerw. Heer Mgr. J. P. van Gennip. Pastoor van St. Dionysius ('t Heike) en den Zeereerw. Heer A. N. Mutsaers, Pastoor van St. Joseph (den Heuvel), beidenbij deze afscheiding betrokken.
Hebben Wij goedgevonden te verordenen en Ie bepalen gelijk Wij doen bij deze,als volgt:
1e Op den 16de Februari 1913, den 2e Zondag in de Vasten, wordt de Wijk Broekhoven met aanhoorigheden te Tilburg afgescheiden van de Moederkerken, 't Heike namelijk, toegewijd aan den H."Dionysius, en den Heuvel, of die van den H. Joseph, en tot ene afzonderlijke en zelfstandige Parochie verheven, met alle rechten en verplichtingen, die daaraan, naar de wetten der Kerk, zijn verbonden.Deze nieuwe Parochie zal den naam dragen van O. L. Vrouw, Moeder van Goeden Raad.
2e De grenzen der nieuwe Parochie worden vastgesteld naar de volgende beschrijving:
Uitgaande van den Goirleschen weg bij de Heiningstraat — de Heiningstraat volgende tot aan de Veestraat — deze volgende tot aan de Varkensmarkt — langs de Varkensmarkt, snijdende de Zwijsenstraat — door de van Gils-straat — dwars door het park — tot de Elleboogstraat — door de Elleboogstraat neven het nieuwe kanaal — tot den Beekschen Dijk — over dezen Dijk tot de Groenstraat — door de Groenstraat Tot de Driehuizen Dijk over dezen Dijk tot aan de grens der gemeente Tilburg.
Verder zal deze nieuwe Parochie omvatten een gedeelte van de parochie St. Joseph op het grondgebied der Gemeente Hilvarenbeek, aan genoemde Parochie door Mgr. Zwijsen z. g. den 22 September 1874 toegewezen. Dit gedeelte wordt afgescheiden door ene luchtlijn, uitgaande van den Driebuizen-Dijk naar het Berkven — en van hier ook door eene luchtlijn naar het vereenigingspunt van naar Diessen — en van dit punt door dien en Provincialen Weg met den zandweg weer naar de grens van Tilburg en verder langs deze grens naar het uitgangspunt aan den Goirleschen Weg bij de Heiningstraat. Alles wat binnen deze lijn gelegen is, behoort aan de nieuwe parochie van O. L. V. Moeder van Goeden Raad.
3e De nieuwe Parochie behoudt als patroon den H. Dionysius, en zal mitsdien zijn feestdag (9 Oktober) op de gewone wijze vieren. De bijzondere patroon der kerk zal zijn O. L. Vrouw, Moeder van Goeden Raad.
4e Om voorts het beheer der tijdelijke of stoffelijke belangen der nieuwe parochie op de voor elke parochie voorgeschreven wijze, naar behoren te regelen en te verzekeren, richten wij bij deze in de nieuwe parochie van O. L. V. Moeder van Goeden Raad mede een Kerkbestuur op, bestaande uit den tijdelijke Pastoor als Voorzitter, en vier Kerkmeesters, waartoe Wij uit de in deze parochie wonende personen, voor dezen keer
rechtstreeks benoemen in alphabetische orde: de Heeren Francois van Dooren, Wilhelmus Jacobus van Gorp, Antonius Cornelis Kolen en Adrianus Mutsaers; met bepaling, dat hunne periodieke aftreding, volgens een later te maken rooster, om beurten zal geschieden, op den tijd in het „Algemeen Reglement voor de Parochiale Kerkbesturen" vastgesteld, met dien verstande, dat voor bet eerst twee dezer Kerkmeesters zullen aftreden in het jaar 1914, de andere in 1916, en zoo vervolgens.
5e Bij deze gelegenheid wordt de grensscheiding tussen de parochies St. Joseph en 't Heike in dezer voege veranderd, dat alles, wat tot dusverre tot de parochie St. Joseph behoorde rechts van de lijn, uitgaande van de Oranjestraat en loopende door de Prinses-Sophiastraat tot aan de Piusstraat, toegevoegd wordt aan de parochie ’t Heike,
Terwijl Wij deze verordening en bepaling te Uwer kennis brengen, B. G., kunnen Wij niet nalaten, hierbij den oprechte wensch te voegen, en het vast vertrouwen uit Ie spreken, dat de Ingezetenen der nieuwe parochie steeds in dankbaar aandenken zullen houden al het goede, dat zij van de Moederkerken hebben genoten en van hunne hooggewaardeerde Herders, en dat zij in de nieuwe parochie van O. L. V. Moeder van Goeden Raad in niet mindere mate mogen terugvinden, wat zij in de Moederkerken verliezen.
En zal dit Ons schrijven op den 2den Zondag in de Vasten in de kerken van den H Dionysius ('t Heike) en van den H. Joseph (den Heuvel) op de gebruikelijke wijze voorgelezen, en voorts in het archief dier kerken bewaard worden.
Gedaan te 's Bosch, 12 Februari 1913.
De Bisschop van 's Bosch,
W. VAN DE VEN.
De Tilburgsche Courant van 17 februari doet verslag van de ingebruikname van de kerk en weet te vermelden:
“De kerk zelf die een juweeltje is van bouwkunst, maakt innerlijk een machtigen indruk om hare groote ruimten en doet over de gelovigen aanstonds een devote stemming komen van eerbied en ontzag voor den bewoner van dit reusachtige gebouw, waaraan menselijk vernuft en talent jaren heeft gewerkt om het tot stand te brengen. Pastoor Dr. Bertens, aan wie een groot deel van het initiatief toekomt, heeft alle eer van dit werk. Zoo ook de knappe Tilburgsche architect, de heer Jan v. d. Valk, die om dit zijn werk, geprezen is door niemand minder dan den groten bouwmeester Dr Cuijpers.”
Wikipedia zegt het volgende over de kerk:
In 1987 werd het interieur van de kerk ingrijpend verbouwd, zodat het gebouw tegenwoordig voor meerdere doeleinden kan worden gebruikt, zoals voor muziekuitvoeringen. Deze verbouwing had vooral betrekking op de sacristie en de zijkapellen.
Hoewel de kerk tegenwoordig Broekhovense kerk wordt genoemd, was het na uitbreiding van de wijk Broekhoven de parochiekerk van alleen het noordelijke deel van de wijk, Broekhoven I genaamd. De kerken van Broekhoven II en III zijn inmiddels verdwenen.
De kerk is geklasseerd als Rijksmonument.
Mijn moeder werd in 1911 in de Van Grobbendonckstraat geboren en heeft in deze kerk haar eerste communie gedaan.
Henk van Mierlo
Nuenen
Bijlage foto van de kerk via Google Street view