Henk van Mierlo
- Datering van de gebeurtenis: 27 januari 2013
Op 27 januari 2013 zal het honderd jaar geleden zijn dat de Antoniuskerk aan de Hoefstraat werd ingezegend.
In de plaatselijk kranten van 8 januari 1913, de Tilburgsche Courant(van N. Luiten)de TC en de Nieuwe Tilburgsche Courant (van Van Ars) de NTC, wordt melding gemaakt van de benoeming de Zeer Eerwaarde Heer J.A. van Iersel tot pastoor van de nieuwe parochie Antonius van Padua aan de Hoefstraat. Hij was tot dan kapelaan bij de St. Jozef parochie aan den Heuvel.
In de NTC van 10 januari feliciteren zijn ”oud” parochianen hem en nieuwe parochianen en spreken hun dankbaarheid voor zijn goede werk op den Heuvel:
PASTOOR VAN IERSEL.
Men verzoekt ons opname van het volgende:
weldra zal de nieuwe Antonius-parochie aan de Hoefstraat begonnen, worden.
De laatste voorbereidselen worden reeds gemaakt en de titularis, de ZeerEerw. Heer J. A. van lersel heeft reeds zijn intrek genomen in zijne nieuwe woning.
Wat de bouw betreft, een woord van lof mag niet onthouden worden aan den Weled. heer Margrij, die het grootse werk, door zijn thans overleden vader begonnen, meesterlijk heeft voltooid.
En kerk en pastorie zijn ruim, doelmatig en schoon.
Wij, parochianen van St. Jozef, hebben hier tevens een dankbare plicht te vervullen, het is de plicht van dankbaarheid tegenover Pastoor van lersel, die 15 jaren met voorbeeldiger ijver onder ons is werkzaam geweest. Zijn ijver en zijn deugd maakten kapelaan v. lersel, een Man naar Gods hart en deden hem tegelijk aller vriendschap en sympathie genieten. Niet zonder vrucht, niet zonder succes was dan ook zijn jarenlange arbeid onder ons. Openlijk brengen wij hier thans onzen hartelijke dank voor al het goede dat Z.Eerw. als kapelaan aan ons heeft gedaan.
En mogen de velen van de parochie St. Jozef, die in die lange reeks van jaren van zulk een ijverige en kundige priester profiteerden, Z.Eerw. steeds dankbaar daarvoor blijven, ook in de toekomst.
Mede kan ik hier niet nalaten de nieuwe parochie van St. Antonius te feliciteren, die zulk een herder gaat ontvangen. Want gelijk hij eenmaal was de goede kapelaan, zal hij wezen voor u „de goede Herder”.
Op maandag 27 januari 1913 om 7 uur wordt de kerk door de nieuwe pastoor, daartoe gemachtigd door de Bisschop, ingezegend. Daarna stelt deken Bots van Tilburg door een plechtige inleiding het feitelijk bezit van de kerk in de handen van de nieuwe herder.
Beide krantenartikelen die hieraan werden gewijd volgen hieronder
NTC 27-01-1913
Nieuwe parochie aan de Hoefstraat.
In afwachting dat de nieuwe kerk aan de Hoefstraat geconsacreerd zal worden door Mgr. v.d.Ven, bisschop van het bisdom Bosch, verrichtte hedenmorgen om 7 uur de pastoor dezer nieuwe parochie, de ZeerEerw. heer pastoor J. A. van lersel, de voorlopige inzegening, daartoe door zijn bisschop gemachtigd.
Zodra deze plechtigheid was afgelopen werd de kerk voor de gelovigen opengesteld. Ruim werd hiervan gebruik gemaakt, vooral door de parochianen. Nadat hierna door Mgr. Deken Bots nog enige kerkelijke formaliteiten waren vervuld,handelingen waardoor de nieuwe pastoor feitelijk bezit nam van de nieuwe kerk, droeg deze om 10 uur, daarbij geassisteerd door de ZeerEerw. heren pastoors A. Mutsaers en J. P. v. d. Heuvel, ene plechtige H. Mis op. Onder deze H. Handeling hield Mgr. Deken Bots ene toespraak tot de gelovigen, die het kerkgebouw geheel vulden en wenste den nieuwen pastoor v. lersel geluk met deze nieuwe parochie. Hij hoopte, dat zij onder zijne leiding zou groeien en bloeien en dat hij steeds in den waren zin des woords een goed Herder zou zijn.
Het nieuwe koor onder leiding van den directeur, den heer J. C Claesen, zong onder de H. Mis de Mis „Gloria in Exelcis Deo" van v. Schaik. Het priesterkoor was voor deze plechtigheid met groen en bloemen versierd.
Kerkbestuur.
Tot leden van het parochiaal kerkbestuur van de nieuwe parochie aan de Hoefstraat zijn door Z. D.H. den Bisschop benoemd de heeren G. v. d. Aa, J.C. Claesen, A. Mutsaers en J. B. Vermeer.
De Tilburgsche Courant doet tevens verslag van de toespraken die tijdens de plechtigheden werden gehouden:
TC 27-01-1913
Inzegening nieuwe Kerk Hoefstraat.
Door de grote uitbreiding welke de parochie Goirke vooral in de laatste jaren had ondergaan, werd het allengs nodig, dat in die wijk een nieuwe parochie werd gesticht die voorzag in de noden der talrijke omwonenden.
Door een milddadig weldoener hiertoe in staat gesteld werd vorig jaar tot de stichting ener nieuwe kerk besloten in de Hoefstraat en droeg Z. D. H. de Bisschop de zorg daarvoor over aan den WelEerw Heer J. A. v. Iersel.
Hedenmorgen nu heeft in opdracht van Monseigneur v. d. Ven, de ZeerEerw. Pastoor J. A. v. lersel de plechtige inzegening verricht en wapperde te dier gelegenheid in de Hoefstr. en v. d. hogen Kerktorentrans de nationale driekleur.
Toen te 10 uur de kerkklokken beierden om de gelovigen uit te nodigen de eerste plechtige H. Mis bij te wonen, stroomde een talrijke schare het mooie luchtige kerkgebouw in Romaanse stijl opgetrokken binnen.
Nadat de voorplechtigheden, o. m. bestaande uit de altaarsteenwijding door de ZeerEerw. Heren Mgr. Bots, pastoor v. lersel, pastoor Mutsaers en pastoor v. d. Heuvel waren verricht ving de plechtige H. Mis aan die gecelebreerd werd door den pastoor der parochie der ZeerEerw. Heer J. A. v. lersel met assistentie van de ZeerEerw. Heren Pastoors Mutsaers en v. d. Heuvel.
In het priesterkoor hadden plaats genomen verschillende geestelijken uit de onderscheidene parochies, alsmede de heren P. F. Bergmans, v. Roessel en v. Hoof, resp. kerkregenten der parochies, Heuvel, Goirke en Besterd.
Het zangkoor versterkt met enkele leden uit andere parochies voerde op stichtende wijze ene H. Mis van Schaik uit Na het evangelie besteeg de HoogEerw. Heer Mgr. Bots den kansel om de gelovigen in het kort toe te spreken
Monseigneur zei ongeveer het volgende:
Dit gebouw is op den dag van heden door de inzegening welke de ZeerEerw.Heer pastoor heelt verricht tot een huis Gods geworden. Wanneer Jezus Christus straks voor den eersten keer op het altaar zal nederdalen om in uw midden te komen wonen, dan zullen wij Hem onze hulde van liefde, eerbied en dankbaarheid brengen en zullen wij den Heer loven en danken voor Zijne algoedheid. God heelt toch zichtbaar zijn zegen geschonken om in deze wijk eene parochie te kunnen oprichten Dit plan was onmogelijk tot uitvoering kunnen komen, had God niet beschikt over de milddadigheid van een onzer.
Dank zijn wij vervolgens verschuldigd aan den Bisschop die ons met milde handen geschonken heeft v.d. schatten hem toevertrouwd en daardoor blijk gaf v. zijne hoge belangstelling in de katholieke bevolking dezer stad.
Dankbaar moeten we verder ook zijn ten opzichte van hem die zijn vermogen schonk voor de stichting van kerkgebouwen en kloosters en zoo ook de stichting van dit schone huis mogelijk maakte.
Moge hij reeds het loon voor zijne liefdadigheid ontvangen hebben. En mocht er ook nog een vlek op zijne ziel kleven, dan staat het ons om hem onze gebeden te gedenken. Vervolgens richtte spr. zich tot den ZeerEerw. Heer Pastoor:
Mocht ik u reeds vroeger hebben gefeliciteerd, aldus spr, met het vertrouwen door de Bisschop in U gesteld, waar hij U onder velen koos om deze parochie tot stand te brengen, thans bij de totstandkoming moge ik U opnieuw hartelijk gelukwensen. Mij is de eer te beurt gevallen U als pastoor in te wijden. Ik heb u uit naam van den Bisschop de sleutels van het kerkgebouw overhandigd en u tevens in het bezit gesteld van alle rechten en voorrechten aan het pastoorsambt verbonden.
Moge het u gegeven zijn nog vele jaren een goed en gelukkig herder te zijn van deze parochie, gesterkt door der H. Antonius en de liefde, hoogachting dankbaarheid,én gehoorzaamheid uwer parochianen.
Hierna sprak Monseigneur Bots de parochianen toe:
Ook u parochianen wens ik geluk. met de heugelijke gebeurtenis van dezen dag. Deze parochie is gesticht ter ere Gods maar ook tot heil van uwe ziel. Voor u is een tempel verrezen, die tot sieraad strekt van Tilburg, en kan wedijveren met de schoonste kerken uit het Bisdom. Het is ene kerk die den lof zal verkondigen aan het nageslacht van een edel weldoener, en die tot ere strekt van den bouwmeester en den uitvoerder. Voor U is een herder aangesteld om u te onderrichten en te leiden langs den veilige weg naar den hemel. Een herder, die gekomen is met het woord: Ik zal mij alles getroosten voor de zaligheid uwer onsterfelijke zielen.
Omdat ik u ken weet ik wat gij zijt, voor de priesters en is het dus niet nodig U voor te houden, het woord des Apostels: Wees onderdanig en gehoorzaam aan degenen, die over U gesteld zijn.
Gij zult zijne herderlijke zorgen op hoge prijs stellen, gij zult hem steunen als hij steun nodig heeft en tonen hoe gij schapen zijt van een goeden herder.
En nu, omdat ik spreek als uw oud herder, zult gij wellicht een woord van afscheid van mij verwachten. Toch zal ik dit niet doen, want wij blijven verenigd door den band van geloof en liefde. De enige reden waarom ik een gedeelte mijner herderlijke zorgen heb overgedragen is het heil uwer zielen.
Bij de toeneming toch van de bevolking mijner parochie is het mij onmogelijk die zorg te besteden aan uw zielenheil welke nodig is.
Doch al ben ik niet meer uw herder, toch hoop ik te blijven uw vriend Wel zijn nu de parochies Goirke en de uwe door een grens gescheiden, maar mijne liefde en belangstelling zijn niet aan grenzen gebonden, die reiken er overheen.
Ik zal dan ook bidden, dat God Zijnen zegen uitstort over deze parochie opdat het u goed moge blijven gaan voor tijd en eeuwigheid.
Na deze hartelijke woorden van den grijzen herder, werd het H. Misoffer voortgezet en tot slot een „Tantum ergo"gezongen, getoonzet door de WelEerw.Heer Kleijn, kapelaan der parochie Besterd.
Diezelfde dag al, had de pastoor -zoals de krant dat noemde “het dubbele voorrecht” - om naast de inwijding, ook nog een nieuw parochiaantje te mogen dopen:
NTC 28-01-1913
EEN DUBBEL VOORRECHT.
Gisteren had de ZeerEerw heer pastoor van lersel, niet alleen het voorrecht den prachtige tempel
In de Hoefstraat te mogen inzegenen maar ook mocht zijn Eerw. zich verheugen het kind van Jan van Berkel in de Veldstraat als eerste dopeling in zijn doopregister op te tekenen. Voorwaar een dubbele intrede voor zulk een kind, ten eerste in de katholieke kerk en ten tweede als eerste binnenganger in del pas ingezegende nieuwe kerk van de Hoefstraat. Een grote eer voor ouders en kind.
Ik neem zonder meer aan dat de huidige parochie daar aandacht aan besteed, maar het leek me leuk om ook de sfeer van een eeuw geleden terug te halen.
Henk van Mierlo
Nuenen
Foto''s met dank aan het RAT, Beeldonline de kerk in 1915, het interieur in 1927
