Frans Kense
- Datering van de gebeurtenis: 1911
In juli 1911 vond de feestelijke start plaats van de Tilburgse elektriciteitscentrale, hier de elektriciteitsfabriek genoemd, afb. 1 &2.
Maar alle Tilburgers waren toen al jarenlang bekend met het verschijnsel elektrische verlichting. Op de kermis vormden de lampen, al vanaf 1882 een belangrijke attractie voor de bezoekers 's avonds.
Het aantal aansluitingen op het nieuwe elektriciteitsnet kwam maar langzaam op gang. Eind 1911 waren er nog geen tweehonderd particulieren, bedrijven en instellingen aangesloten, waarvan
Winkels 56
Bakkers 21
Hotels/ café's 10
Boerderijen 10
Kantoren/magazijnen 10
En particuliere woonhuizen pas 36 !
De grotere fabrieken namen jaren de tijd om over te stappen op het gemeentelijke stroomnet. Zij konden lange tijd goedkoper de stroom via hun eigen stoommachine opwekken.
Enkele krantenadvertenties geven een aardige sfeerimpressie uit die tijd. In het begin was het voor de middenstand een hard gevecht om de elektrische installaties en lampen te mogen leveren. De firma Van Boxtel speelde daarbij een belangrijke rol in Tilburg, afb. 3. Voor de lampen moest onze lampenfabrikant Volt opboksen tegen Philips,
maar gaf zich niet zonder meer gewonnen, afb. 4 en 5.
Voor het grote publiek kwam de elektrische verlichting maar langzaam op gang. Men bleef thuis trouw aan de petroleumlampen met de zo gevoelige gloeikousjes, afb. 6 uit 1913.
Een sterk impuls om toch maar over te gaan op stroom, gaf de geleidelijke opkomst van de radio vanaf 1920.
Zoals rond 1960 je omgeving je vroeg of je nog geen TV had en rond 2000 vroeg naar je computer, zo adverteerde Van Boxtel in 1930 met de kreet:
‘Hebt ge nog geen radio', afb. 7.
