Tilburg Big Band vergroot faam Tilburg Jazzstad

  • Datering van de foto: 1969
  • Wie staan erop: Dansavond met de Tilburg Big Band in de Postelse Hoeve in 1969. Op trompet Gé Pistorius, Harrie Maes, Jan Nooyens, Tom Bartels. Op trombone Jack de Rooij, Carel Elshout, Jan Maes jr. Op de saxen: Frans Gaillard, Theo Doorenbosch, Henk van Rijswijk, Cees de Bekker, Harrie Seeters. Ritmesectie van The South Jazzband: Fred Gelderblom piano, Sjef van Son drums, Henk van Belkom bas en Leo Versteden gitaar.

Dit artikel is een (bewerking van een) hoofdstuk uit het gloednieuwe boek 'Jazz in Tilburg, honderd jaar avontuurlijke muziek'.

Na meer dan vijftig jaar is het moeilijk om aan te geven wat exact de aanleiding of de beweegreden was om een groot orkest in Tilburg op te richten. Zeker is wel, dat café 't Heuveltje van uitbater Matthieu de Waal, die zelf ook muzikant was, een centrale rol speelde. Zijn café was het ontmoetingspunt van beroepsmuzikanten die in het orkest De Swingers speelden. Ook van de partij was Tom Bartels, die al voor de oorlog als beroepsmuzikant speelde en later zijn eigen orkest de Ambitions had.
Op zondag 10 januari 1958 kwamen musici met hun instrumenten in café 't Heuveltje bij elkaar voor hun eerste sessie. De Tilburg Big Band stond in de steigers. De mannen van het eerste uur waren de beroepsmuzikanten van dat moment: Cees de Bekker, Theo Doorenbosch, Jan Nooijens, Tom Bartels sr. en Leo van Wezenbeek. De muzikanten brachten zelf de arrangementen mee, die veelal de signatuur droegen van Belgische arrangeurs en de eerste nummers op het repertoire waren ‘Blue Skies', ‘My Blue Heaven' en ‘Song of India'.

Jamsessie
In 1963 zat de Tilburg Big Band op het podium tijdens de jamsessie bij de Two Beat and Modern Jazz Society in de Moulin Rouge. De bezetting was toen als volgt: Ad Zwijsen, Tom Bartels, Jan Nooijens en Jan Maes met zijn twee zonen Harrie Maes op trompet en Jan op trombone, Karel Elshout en Jack de Rooij op trombone. Theo Doorenbosch, Cees de Bekker, Maurice van de Kaa, Henk van Rijswijk en Jack van Caulil op de saxen. Ad Viellevoye op piano, Noud van Berkel op drums, Ad van Berkel percussie en Manus Wayers op contrabas.
Rond 1965 brak een periode aan waarin het wat minder liep. Het enthousiasme ebde weg, er kwam wat meer verloop in de bezetting en de opkomst bij de repetities was veel minder. Aanvankelijk stonden arrangementen op het programma van Count Basie, Duke Ellington en Glenn Miller. Maar steeds vaker kwamen arrangementen van Jan Nooijens, die toen al werd gezien als de officieuze leider, op de lessenaar te liggen.
De mineurstemming duurde niet lang. Toen de band het juiste antwoord had gevonden, kwam er weer rust in de bezetting: de lege plaatsen konden vrij snel en ook goed worden ingevuld door andere ervaren muzikanten.
In 1972 vonden er twee wijzigingen plaats die het orkest goed deden. Jan Nooijens ging de scepter zwaaien. Hij kreeg de muzikale leiding over de big band en Stanneke (zijn bijnaam omdat hij gek was van Stan Kenton) liet met bloedend hart zijn trompet voortaan in de koffer. Het orkest ging repeteren in het Kultureel Sentrum aan het Koningsplein en vanaf dat moment werden de repetities openbaar. Het publiek maakte daar gretig gebruik van en dat was voor de orkestleden een extra stimulans.

Fors stemgeluid
Jan Nooijens beschikte over bijzondere kwaliteiten. Hij was niet alleen erg muzi-kaal, maar wist ook precies wat zijn muzikanten individueel en gezamenlijk aan kon-den. Hij leidde ze met zijn forse stemgeluid en indien nodig met vele krachttermen.
Inmiddels had de Tilburg Big Band ook haar eigen fanclub. Zij legde zich toe op het organiseren van nostalgische dansavonden met jazzmuziek uit de jaren dertig. Er bestonden onder oudere Tilburgers uit die tijd weemoedige herinneringen aan de dansavonden van vroeger in de Scala, in de Razzledazzle van de oude Stadsschouwburg en in de Nieuwe Koninklijke Harmonie.
Het is opmerkelijk dat in de jaren van Kultureel Sentrum en Stadsschouwburg vele voortreffelijke muzikanten lid werden, die zowel solistisch als collectief een belangrijke kwaliteitsbijdrage leverden en het artistieke niveau opkrikten. Een deel van die muzikanten stroomde door naar beroepsorkesten of het leraarschap, zoals Rik Bartels op fluit, Peter Peters op piano, Toon Segers op bas, Jan van de Berg op tenorsax, Hans Sparla op trombone, Paul van Kemenade op altsax en Hein van de Geyn op contrabas. Muzikanten die daarna de (geïmproviseerde) jazzmuziek in Tilburg vorm gaven.
Sinds 1973 trad de Tilburg Big Band steeds vaker naar buiten. Toen in 1983 het 25-jarig bestaan werd gevierd, bleek dat het orkest nog altijd dynamisch en springlevend was. Dat kwam omdat het orkest in staat was om met behoud van de kern van ervaren muzikanten, steeds te vernieuwen en te verjongen. Veelbelovende musici van de diverse conservatoria en muziekscholen uit Midden-Brabant kregen een soort van stageplek aangeboden om ervaring op te doen.
Dit jubileum werd ook aangegrepen om vier jubilarissen, kanjers van het eerste uur, in het zonnetje te zetten: Jan Nooijens, Tom Bartels, Cees de Bekker en Theo Doorenbosch. Zij werden gesierd met de gouden speld van de gemeente Tilburg. Toen in 1990 Jan Nooijens overleed was het orkest in diepe rouw. Twintig jaar leidde hij de Tilburg Big Band. Het stokje werd doorgegeven aan Peter Henrard, aanvankelijk autodidact op drums en muziekdocent op mavo en havo, die net daarvoor op drums was afgestudeerd aan het conservatorium. Korte tijd daarna werd Matthieu Scheepens de dirigent, ooit leider en medeoprichter van The Wooltown Jazzband. Matthieu, die zijn muzikale signatuur duidelijk op de Big Band overbracht, heeft met het orkest een cd uitgebracht onder de naam ‘The Tilburg Big Band'.

Maino Remmers

Sinds het einde van de vorige eeuw is de muzikale leiding in handen van Maino Remmers, die onder meer docent is aan het Brabants, nu Fontys Conservatorium.
In 1999 werd een samenwerkingsproject opgezet tussen popcentrum 013, Concertzaal Tilburg en jazzpodium Paradox. Om de hokjesgeest in de muziekwereld te doorbreken werd het nieuwe festival ‘Modern Music 99' georganiseerd. De Tilburg Big Band deed er aan mee en verliet voor het eerst het eigen pad voor een boeiend experiment. Het werd een bijzondere muzikale onderneming die de naam kreeg ‘Line-upproject Sin Mas/Tilburg Big Band'.
Op 23 november 2008 vierde de Tilburg Big Band haar jubileum in
Schouwburg Tilburg. Theo Doorenbosch werd als enige overlevende, oprichter en pionier gehuldigd. In zijn toespraak noemde hij de band ‘een fenomeen'.
Het streven van de Tilburg Big Band met Maino Remmers aan het roer is om weer hip te worden: bigbandmuziek combineren met hiphop. De Tilburg Big Band is van een dermate hoog niveau dat hij een bijzondere bijdrage levert aan de promotie van de stad.

 

Alle rechten voorbehouden