Frans Kense
In de dertiger jaren vlogen de gigantische Zeppelin-luchtschepen regelmatig over onze stad.
Maar al verschenen ze regelmatig, het bleef een spectaculaire gebeurtenis.
De eerste kennismaking was op zondag 13 oktober 1929. Toen maakte de ‘Graf Zeppelin’ tussen 7 uur ‘s ochtends en 1 uur ‘s middags een ‘rondje-Nederland’.
Onderweg van den Bosch richting Breda, kwam het bijna 240 meter lange luchtschip rond 10 uur laag over Tilburg vliegen. Voor duizenden inwoners was het de moeite waard om op straat te gaan kijken. Zoals te zien is op afbeelding 1 (RAT-027041), genomen op de huidige Noordhoekring met de kerk van de Noordhoek op de achtergrond.
Zo’n luchtschip als de ‘Graf Zeppelin’ was de trots van Duitsland, waar men graag mee demonstreerde. Zo passeerde ditzelfde luchtschip op zaterdag 18 juni 1932 bij een volgende rondvlucht boven Nederland weer Tilburg. Zie afb. 2, RAT-041559.
Een vaste verschijning werd de Zeppelin pas later met het grotere luchtschip ‘Hindenburg’, waar men vanaf mei 1936 regelmatige vluchten naar Amerika mee onderhield. Gemiddelde tweemaal per maand volgde men, op het oog en als het weer het toeliet, de spoorlijn die liep van Frankfurt over Tilburg en Breda richting Vlissingen.
De NTC van vrijdag 18 september 1936 meldde bij voorbeeld:
Gisterenavond, tien minuten voor half 12, passeerde wederom, op weg naar Noord-Amerika, het luchtschip ‘Hindenburg’ onze stad. Het immer imposante gevaarte nam de koers weer dwars over het centrum van Tilburg, dat door de lichtbundel van het grote zoeklicht fel werd beschenen.
Maar ook het luchtschip zelf werd vanuit Tilburg bewerkt met een schijnwerper, waarvan de bedienaar door ons was ingelicht dat het luchtschip weer op komst was. Men kon duidelijk waarnemen, dat vanaf de Hindenburg met lichtseinen werd teruggegroet.
Aan boord van het luchtschip wordt thans de duizendste passagier vervoerd, die vóór het vertrek door den kapitein met enige toepasselijke woorden was begroet en een aardig souvenir in ontvangst mocht nemen. De ‘Hindenburg’ wordt in den loop van de volgende week te Frankfurt terugverwacht en vertrekt dan opnieuw naar Lakehurst op Zaterdag 27 September a.s.
Na de brand van de Hindenburg in mei 1937 stopte men met de vluchten van de Zeppelin-luchtschepen en werden ze gesloopt.
Toch was het een bijzondere periode van een jaar hier in Tilburg, van mei 1936 tot mei 1937, toen ruim vier keer per maand op de heen- en terugreis de Hindenbrug overvloog.
Het verschijnen van de enorme luchtschepen heeft later nog een aardig verhaal opgeleverd. In een Tilburgse krant van 1956, dus twintig jaar later, stond:
‘Regelmatig verscheen de Hindenburg boven Tilburg, vaak in de nacht, wanneer het op zijn tocht naar Amerika, over Brabant als oriëntatiepunt de spoorlijn (via Venlo) naar Vlissingen volgde, om vandaar uit via het Kanaal en de Zuidkust van Engeland de sprong naar Lakehurst (V.S.) te maken. Als wij ons wel herinneren was in die jaren de spoorlijn tot Vlissingen in de nachtelijke uren speciaal verlicht en wees zij als een zilveren lint het luchtschip de weg Westwaarts.’
Jammer voor de auteur dat er nooit sprake is geweest van verlichting langs de spoorlijn!
Nu zijn we onder de indruk van de enorme afmeting van de grootste Boeing, de 747-8, met een lengte van ruim 76 meter. Dat blijft maar klein, in vergelijking met de toenmalige driemaal langere ‘Hindenburg’ van 245 meter!
