Anton van de Wiel
- Datering van de gebeurtenis: 2010
In december 2009 werd begonnen met opgravingen tussen de Enschotsebaan en de Bosscheweg, te Berkel-Enschot. Al lang is min of meer bekend dat hier, in Enschot, sprake is van een zeer oud woongebied. De laatste jaren neigt men ook tot het vermoeden dat de oudste kerk van (Oost en West) Tilburg hier wel eens gezocht zou moeten worden.
In verband met het uitbreidingsproject "Overhoeken" wordt rond de Enschotsebaan, aansluitend aan de bestaande bebouwing, de aanleg van een nieuwe wijk voorbereid. Op grond van de wettelijke voorschriften was in dit gebied een archeologisch onderzoek vooraf verplicht. De winter gaf vertraging, maar dit werk is nu voor het grootste deel geklaard.
Er is rond "De Bollekes", inderdaad aansluitend aan de bestaande bebouwing, een nederzettingsterrein gevonden met sporen uit de vroege ijzertijd (800 - 500 v. Chr.), de vroege middeleeuwen (450 - 1050 n. Chr.) en de volle middeleeuwen (1050 - 1300 n. Chr.). De gebouwen waren te herkennen en te reconstrueren dank zij de paalgaten, die donkere vlekken zijn (van het vergane hout) in de gelige leembodem. Gevonden stukken aardewerk gaven aanwijzing over de ouderdom van de vondst.
Voor wat betreft de ijzertijd en de vroege middeleeuwen vond men rechthoekige gebouwen, voor de volle middeleeuwen waren ze meer ellipsvormig. In een paalgat van een boerderij werd een ongeschonden potje van Andenne aardewerk uit de 12e eeuw gevonden. Mogelijk is het een soort bouwoffer, vergelijkbaar met de hedendaagse eerste steen (zie de foto's 4 en 5). Er werden ook kuilen gevonden met resten van metaalbewerking (foto 6).
Voor concrete resultaten van het onderzoek is het nog veel te vroeg. We weten dat in het jaar 709 de naam Tilliburgis voor het eerst in een akte vermeld werd, maar over de tijd vóór 1200 is, wat betreft Tilburg en Enschot praktisch niets bekend. Op de uitkomsten van het onderzoek zullen we nog even moeten wachten.
De opgravingen zijn uitgevoerd door BAAC, een onderzoeksdienst voor cultuurhistorie, die ook de bovenstaande informatie grotendeels verstrekte. De foto's zijn genomen door Harrie Janssens die o.a. in 1999 ook het fotoboek "Tilburg gezien door Harrie Janssens" maakte. Harrie woont zowat 50 meter van het opgravingsterrein en is trouwens bijna mijn buurman !
Het zogenaamde bouwoffer is te zien op de afbeeldingen nr. 4 en 5.
