Wapens in de kerk.

• Datering van het voorwerp: 1878 tot nu.

Wapens in de kerk.

In de Heikese kerk zijn met enig geduld, nog vijf familiewapens te herkennen. Een tijdlang was het namelijk voor particulieren gebruikelijk om een gebrandschilderd raam aan de kerk te schenken, dat soms was voorzien van het familiewapen. Als succesvolle fabrikant werd je geacht een familiewapen te bezitten, om te gebruiken voor het lakstempel op documenten en ter decoratie van de briefhoofden.

De wapens in de Heikese kerk:

1. Familiewapen Bogaers (1878) met drie sleutels, op het raam rechts naast het altaar, ter nagedachtenis aan Pierre Bogaers (1808-1876), de vader van schenker Vincent Bogaers, afb. 1.
De sleutel is veel gebruikt in familiewapens als teken van St.Petrus en daarmee van de Rooms-katholieke Kerk. Verondersteld wordt dat de grondlegger van de firma Bogaers, die leefde in de tijd dat de katholieken bevrijd werden uit de achterstelling sinds de reformatie, door dit wapen de trouw aan de Katholieke Kerk heeft willen uitdrukken.
Afb. 2 toont het familiewapen met de drie sleutels bijna honderd jaar later. Op het briefhoofd uit 1974 van wijnhandel Louis Bogaers.

2. Familiewapen Pollet (1878) met een toren voorzien van pauwenveren op het raam links naast het altaar, afb. 3. Vincent Bogaers was in 1862 getrouwd met de uit Frankrijk stammende fabrikantendochter Isabella Pollet.
Deze twee ramen naast het altaar waren 24 jaar lang, tot 1902, de enige gebrandschilderde ramen in de Heikese kerk.

3. Familiewapen Kerstens (1913) met de verweven letters XP.
Raam in het midden van de zuidwand, geschonken door Vincent Kerstens (1852-1934) van de wollenstoffenfabriek Kerstens, afb. 4.
De verweven letters zijn een vroegchristelijk teken voor de naam van Christus. In dit geval toepasselijk voor Kersten(s), als variant op het woord Christen.

4. Familiewapen Verbunt (1913) met drie manden. Wapen rechts-onder op het voorgaande raam van Vincent Kerstens, ter nagedachtenis aan zijn echtgenote Pia Verbunt (1866-1899), afb. 5.
Vanouds werd van gras, met name buntgras, manden gemaakt. Hier drie (bunt)grasmanden als familiewapen.
Rond diezelfde tijd stond het wapen met drie manden ook afgebeeld op het briefhoofd van J.A. Verbunt, afb. 6, uit 1909 en zijn lakstempel, afb. 7.

5. Familiewapen Mutsaers (1918) met drie takkenbossen, in het midden van de zuidwand, geschonken door Fred Mutsaerts (1895-1967) bij zijn huwelijk in 1918, afb. 8. Hij trouwde toen met Carola Kerstens (geb.1897), de jongste dochter van bovenstaande echtpaar Kerstens-Verbunt.
Het woord mutsaer(t)s voor een takkenbos, is lang in Tilburg gebruikt. De meest herkenbare takkenbossen staan op dit raam aan de zuidzijde.
Het tweede Mutsaers-wapen staat op een raam aan de noordzijde van de kerk en is in 1921 geschonken door de burgemeesterszoon Barend H.M. Mutsaers (1872-1951). Tot zijn vertrek naar België in 1921 was hij agent van de Nederlandse Bank, Stationsstraat 40.
In dit wapen zijn de drie takkenbossen minder goed herkenbaar en doen, gezien zijn functie, meer denken aan muntrolletjes, afb. 9. De volgende afbeelding 10, toont het Mutsaers lakzegel.

6. Wapen ‘Heer van Middelharnis' op het voorgaande raam aan de noordzijde, van Barend Mutsaers uit 1921, afb. 9.
Als een echtpaar een raam schonk was het gebruikelijk dat rechts-onder het wapen van de echtgenote stond. Of de echtgenote van Barend Mutsaers, Agnes van Spaendonck (1879-1940), stelde daar geen prijs op of Barend Mutsaers vond zijn titel belangrijker. In ieder geval toont dit raam rechts-onder een wapen, met harnas in het midden, gezien zijn titel ‘Heer van Middelharnis'.

Met dank aan Evert Pierson en fotograaf Marc Brökling.

Afb. 1 Wapen van de familie Bogaers, rechts van het altaar

Afb. 2: Wapen van de familie Bogaers op briefpapier uit 1974

Afb. 3: Wapen van Pollet, links van het altaar

Afb. 4: Wapen van de familie Kerstens, op het midden van de Zuidwand

Afb. 5: Wapen van de familie Verbunt, op het midden van de Zuidwand.

Afb. 6: Briefhoofd uit 1909 van J.A. Verbunt met familiewapen.
(Beeldonline RAT-61300)

Afb. 7: Lakstempel van Verbunt.
(Beeldonline RAT-5991)

Afb. 8: Wapen van de familie Mutsaers, op het midden van de Zuidwand.

Afb. 9: Wapen van de familie Mutsaers, aan de Noordwand.

Afb. 10: Lakstempel van de familie Mutsaers
(Beeldonline RAT-63964)

Afb. 11: Wapen als ‘Heer van Middelharnis', aan de Noordwand.