Stadsmuseum Tilburg
- Datering van de gebeurtenis: november 2005
Rody: tot je hoeveelste jaar moest je werken, vroeger?
Frans van Gender: je moest vroeger tot je 65ste werken, maar sommigen werkten nog een paar jaartjes door.
Rody: en wanneer begon je dan met werken?
Frans vd Gender: veel kinderen begonnen, in mijn tijd, rechtstreeks nadat ze van de lagere school afkwamen, of 11, 12 jarige leeftijd. Degenen die geluk hadden mochten eerst nog twee jaar naar de Textielschool en die kwamen dan op hun 14de op het fabriek te werken.
Joey: hoelang heeft u in de textiel gewerkt?
Frans Janssens: 24 jaar, bij Enneking, hier aan de overkant. Van 1951 tot 1975.
Soraya: wat deed u voor werk?
Mw Til van Son: ik werkte in de textiel en ik mocht inderdaad eerst naar de Textielschool, om daarna zo snel mogelijk in de fabriek geplaats te worden. Maar in de fabriek bij Enneking heb ik ook nog de betex-opleiding gedaan. Ik ging vier dagen werken en één dag in de week naar school.
Nathalie: hoeveel uur werkte u in de week?
Frans van Gender: toen ik begon te werken, in 1958 werkten we nog 54 uur per week. Vijf dagen in de week acht uur en tot 1959 ook nog op zaterdagmorgen van 7 uur tot een uur.
Nathalie: en wanneer had je dan vakantie?
Frans van Gender: wij hadden één week vakantie, meestal met de Tilburgse kermis, en je mocht in het jaar nog twee keer een snipperdag opnemen. Maar de vakantie viel meestal in de eerste week van augustus, tijdens de kermis. Dan waren alle textielfabrieken dicht en dan waren er alleen nog de bewakers en zelf was ik er dan ook nogal eens want ik was bij de bedrijfsbrandweer Enneking. Ik moest ook bewaken tijdens de kermis, dus ik kreeg mijn vakantie gewoon een weekje later.
Rody: wat heeft u gedaan in de textielfabriek?
Frans Janssens: in 24 jaar heb ik daar veel gedaan. Ik ben begonnen in de administratie van de voorbereiding dus vanaf het punt waar de weverij de stukken leverde tot aan het einde van de productie. Na een jaar of vijf ben ik op de afdeling destinateur gekomen. Dessin is het Franse woord voor tekening. Ik moest patronen tekenen en die patronen werden door het machine uitgevoerd. Dat moest de destinateur regelmatig controleren. En ik moest uitrekenen hoeveel één stuk zou wegen, per vierkante meter. Als het te licht was dan moest er meer wol bij en als het teveel was dan moest er losser worden geweeft. Op die afdeling heb ik 16 jaar gezeten.
Rody: en waarom was het belangrijk, om een stuk te wegen?
Frans Janssens: je moest het gewicht opzoeken in speciale tabellen. Want op het gewicht werd de prijs vastgelegd. Enneking had zelf géén spinnerij. Die kregen garen toegeleverd van een spinnerij.Als het garen binnenkwam dan kregen we eerst een proefmonster en die gingen we afdraaien. En als het goed was, en gewogen, dan zeiden we: draai maar af, en dan ging het met twee- drieduizend kilo tegelijk, hoor!
In opdracht van het Stadmuseum, voor het ‘Geheugen van Tilburg’, heeft de Werkgroep Saanderdaags kinderen gevraagd oud-textielarbeiders te bevragen over hun arbeidsverleden. De deelnemende kinderen komen uit groep 8 van de basisschool te Hasselt. De oud-textielarbeiders zijn woonachtig in verzorgingshuis ‘Den Herdgang’ of betrokken bij het Textielmuseum.
