1888 - het jaar van de vélocipèdes

1 Advertentie van Auguste Damen en J.C. Smeekens voor Vélocipèdes

Voor Tilburg is het jaar 1888, het jaar van de vélocipèdes.
De vélocipèdes, ook wel bekend als ‘Hoge Bi’ had een groot wiel voor en een klein wiel achter.
Als bij een kleuterfietsje, zaten de pedalen direct op het voorwiel.
Zo’n fiets was een gimmick indertijd, niet bedoeld om lange afstanden mee te rijden. Maar voor de sportievelingen, de mensen die een nieuwe uitdaging zochten. Dat soort mensen moeten er in Tilburg heel wat geweest zijn, want het was de moeite waard om de hele zomer lang, elf keer van mei 1888 tot september 1888, bijgaande advertentie te plaatsen.
Van later datum is de foto 2 van Rudolf Diepen (1875-1920) die zo’n Hoge Bi demonstreert achter zijn huis aan de Korvelseweg. Op 21-jarige leeftijd, in 1896 was hij, een echte fietsliefhebber,
de voorzitter van de nieuwe Tilburgse ‘Cycle Club’. Maar toen waren de fietsen er al, de ‘safeties’, die overeenkomen met de huidige soort fietsen. De voorgaande Hoge Bi was dus duidelijk niet zo veilig en verdiende de naam ‘safety’ niet.
Maar wie waren die Tilburgse leveranciers in 1888?

Auguste Damen
Auguste Damen (1847-1892) vestigde zich in 1884 in de Van Gilsstraat.
Pas in 1911 kwam hier de elektriciteitscentrale, maar in 1884 adverteerde Auguste al met de nodige elektrische toestellen (afbeelding 3).
De laatste vermelding van hem voor de vélocipèdes vinden we in het adresboek van 1889 (afb. 4), toen hij in de Poststraat woonde, met werkplaats om de hoek in de Wolstraat, de huidige Telexstraat. Voor zijn werkplaats in de Wolstraat had hij in 1887 al een hinderwetvergunning gekregen.

J.C. Smeekens
De uit Turnhout afkomstige Jo(h)anna Catharina Smeekens (1851-1889), adverteerde in september 1887 met eigengemaakte vélocipèdes (afb. 5). Zoals blijkt uit de voorgaande gezamenlijke advertentie begint de samenwerking kort daarna, in mei 1888.
In die jaren zat het bedrijf op ’t Goirke, waar zij al in april 1889 is overleden.
Haar overlijden is waarschijnlijk mede aanleiding geweest op de samenwerking met Auguste Damen van ruim een jaar te beëindigen.Zoals blijkt uit verstrekte Hinderwetvergunningen werd het bedrijf door haar kinderen voortgezet in de Mariastraat.. Maar toen al met ‘safeties’.

Blijkbaar was Tilburg in 1888 als grootste stad van Brabant en als industriestad, de wolstad van Nederland, economisch interessant genoeg voor die uitgebreide advertentiecampagne toen van Auguste Damen in de Poststraat en J.C. Smeekens op ’t Goirke voor de vélocipèdes van toen.

Media