Platzak (1)

Klassement van Tilburgse welgestelden uit 19e eeuw

Armoede. Het slechte nieuws is dat het van alle tijden is en dat het – heus waar - iedereen kan overkomen. Het wat betere nieuws is dat je er niet alleen voor staat. Of het nu een fietsende broodpater is of een schurend tijdschrift als de Quiet 500: als je platzak bent is een helpende hand in onze stad nooit ver weg.

Tijden veranderen, dat dan weer wel. Bij de Quiet Community werkt iedereen mee aan ‘armoedeverzachting’, ook arme mensen zelf. Want als je financieel niks te makken hebt zijn je andere talenten niet plotseling waardeloos. In de 19e eeuw wikte en beschikte een College van Regenten over je lot. Naast geld deelden ze vooral kleren, roggebrood en baarkleden uit. Over talenten hadden ze het niet. Jeukjargon als ‘mensen in hun kracht zetten’ kwam pas veel later in de mode.

Een van die regenten was Gerard Cornelis van Spaendonck. Nazaat Barend Jan deed 150 jaar later onderzoek naar zijn betovergrootvader. Schoenendozen vol facturen, balansen en boedellijsten verwerkte hij tot een boek over de bewonderenswaardige rol van ‘G.C.’.  De man was textielfabrikant, gemeenteraadslid en armenzorger. De man was ook rijk. In een door B.J. samengestelde Tilburgse Quote 40 stond hij in het linkerrijtje. 

In deze lijst komen veel nu nog bekende achternamen voor zoals Mutsaers, Donders en Verbunt. En de Swagemakertjes staan er maar liefst 4 keer in. Zou rijkdom ook van alle tijden zijn? Is die familie nog steeds Quotemateriaal? Een miniatuuronderzoek langs moderne schoenendozen als LinkedIn en Facebook levert om te beginnen lachende gezichten op. Met hun levenslust is ogenschijnlijk niets mis. Albertine schrijft nieuwsgierig te zijn naar nieuwe kansen en Chris leeft zo te zien domweg gelukkig in Biarritz. Opvallend bewijsstuk à decharge lijkt Max. Hij is muzikant bij Le Cirque du Platzak. Eerder Quiet dan Quote? Maar misschien zit hij daar lekker in zijn kracht. Wordt vervolgd.

 

Deze kroniek verscheen op 17 oktoberi 2016 in het Brabants Dagblad

Media