WO II (12) - een evaluatie, drie weken na het begin van de oorlog (deel 1)

  • Datering van de gebeurtenis: Van 10 mei t/m 2 juni 1940


Op maandag 3 juni 1940 was de Tweede Wereldoorlog ruim drie weken ‘oud'.
Op die dag stond in de ‘Nieuwe Tilburgsche Courant' het volgende verhaal, waarbij hier het eerste deel.

Tilburg herneemt haar gewone aanzien en bedrijvigheid.
Er is energiek opnieuw aangepakt.

Een medewerker schrijft ons:
In een voortreffelijke samenwerking tussen 't Hoofd der Gemeente, Burgemeester Mr. J.van de Mortel, en de opvolgende Duitsche Ortskommandanten, herneemt Tilburg haar gewone aanzien en bedrijvigheid.

Vanaf den eersten dag der Duitsche bezetting op 1en Pinksterdag, die zich schier ongemerkt voltrok, even te voren had de Burgemeester een korte mededeeling ervan gedaan door de radio, heeft er volkomen orde en rust geheerscht.

De bevolking was al spoedig van den schrik bekomen, ook al bleef het luchtrumoer nog eenige dagen duren en de Burgemeester voortvarend als altoos, versterkte onmiddellijk het politie-corps met een aantal burgerlijke ordebewaarders, zoodat de Duitsche Overheid er vanaf kon zien, om zelf deze taak in handen te nemen.

Hetgeen naar wij vernemen, haar hoogst welgevallig was: alleen voor zoover zijzelf meende, wachters van bruggen en andere militaire steunpunten te moeten benutten, riep zij daarvoor Duitsche mede-burgers, tegen behoorlijke vergoeding, welke de gemeente financiert in dienst.

De politie-hulp draagt witte banden om den arm, de Duitsche burgerlijke steuntroepen, in totaal ongeveer 40 man sterk, roode met zwart hakenkruis. Alle hulp is ongewapend, de politie draagt wederom den sabel.

Merkwaardig is op te merken, dat het gemeentehuis geen enkel oogenblik "bezet", noch "bewaakt" is geworden.

In het stadsbeeld is alzoo weinig veranderd en ook de overige gemeentelijke diensten zijn volkomen intact gelaten.
Al het gemeentelijke dienstpersoneel verricht kalm en plichtsgetrouw zijn taak en van eenige "desertie" is hoegenaamd geen sprake.

Deswege heeft de Burgemeester reeds herhaaldelijk tevredenheidsbetuigingen van de militaire gezaghebbers in ontvangst mogen nemen.

Er zijn intusschen enkele diensten die een verhoogde mate van werkzaamheid aan den dag hebben te leggen, dat zijn voornamelijk de ambtenaren der secretarie w.o. vooral ook militaire zaken begrepen en voorts arbeidsbeurs en steun-verleening en Armbestuur en Maatschappelijk Hulpbetoon.

Dit alles is begrijpelijk als men weet, hoevele administratieve maatregelen van uiteenloopende aard moeten worden genomen en hoe van den andere kant de oorlogstoestand, de "economie" van armlastigen en allerlei "kleinere burgers" plotseling in de war heeft gebracht.

Om nog niet te spreken van de honderden, die berooid uit het leger van lieverlede naar hunne haardsteden terugkeeren.

Ten aanzien van deze laatste categorie, dient te worden vastgesteld, dat er blijkbaar aan de organisatorische verzorging van onze "landsverdedigers" na hun "afzwaaien" wel een en ander heeft ontbroken.

Het is begrijpelijk dat de verzorging van al deze bestaande en vooral plotseling opgekomen nooddruft de gemeente niet alleen veel zorgen, maar ook ..... duizenden guldens per week kost. Terwijl we dan nog zwijgen van de "voorschotten" die moeten worden gedaan aan degenen die "vorderingen" hebben te pretendeeren op het Nederlandsche en Duitsche Leger.

En nu zal dat allemaal wel in orde komen, gelijk de berichten luiden ..... maar verder wachten is voor de meesten ondoenlijk.

En dus, om niet de geheele gemeentelijke huishouding in de war te laten komen, is er vanwege het gemeentebestuur een regeling getroffen dat onmiddellijk finantieel voorthelpen mogelijk maakt.

Zij, die dus dachten volkomen gedupeerd te zijn, verlaten nu vaak met blijmoedig gelaat de "helpende instanties".

En zo verloopt alles weer vlot, vooral ook voor derzelver crediteuren, loonarbeiders enz.

Waarnaast ook onverwijld hulp is en wordt geboden door "maatschappelijk hulpbetoon" om weer mondkost en behoorlijk zelfstandig onderdak te verschaffen aan hen, die ten gevolge van den oorlog "huis en haard" vernietigd zagen.

De organisatie van een en ander is uitstekend geregeld en zoo is er in dit opzicht een sfeer geschapen, die tot tevredenheid stemt en de levensverhoudingen ook weer alleszins dragelijk maakt.

 

Tilburg Wiki: