Sjan van den Abeelen, oud-bewoonster van de Koningswei

  • Datering van het verhaal: 1945

Frank Pulskens interviewde Sjan van den Abeelen (1945), wier ouders een logement in de Anna Paulownastraat exploiteerden. Deze straat was onderdeel van de roemruchte volkswijk de Koningswei in het centrum van Tilburg.*

"De kinderen moesten hard meewerken in het logement. De werkzaamheden bestonden uit bedden opmaken, pispotten zuiver maken, stoffen, vegen, wassen en strijken De kamers waren met niet meer dan een stukske plaat van elkaar afgescheiden. Daarboven waren open zolders, een soort vlieringen, waar ook logementsgasten sliepen.

Het waren dikwijls mensen die op doortocht waren. Ze kwamen voor een of twee nachten. Als ze binnen kwamen zette ons moeder ze altijd bij een hete kachel. Dan kregen ze het warm en als ze begonnen te krabben, wist ons moeder wel hoe laat het was. Dan moesten ze onder de douche, van een blik gemaakt. Dan moesten ze geschrobd worden en ontluisd.

Er waren ook vaste gasten, maar de meeste kwamen en gingen. Iedereen was welkom. Er werd zonodig een matras erbij op de grond gegooid. Beneden was een ruimte met een hele grote tafel. Daar werd gegeten. Moeder werkte van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat. Ze zorgde ook voor het eten. Het eten bestond vaak uit snert, bruine bonensoep en knolraap. Ook maakt moeder een fretje zodanig tam dat het ingezet kon worden om konijnen te vangen.

Als het logement vol zat verbleven er 18 gasten. Maar er kon er altijd wel eentje bij, een kermisbed is zo gemaakt. Oma had een veel groter logement, maar daar kwam hetzelfde schorem als bij ons. De logementsgasten betaalden voor slapen, eten, drinken en de was, ongeveer 1 gulden per dag, maar dat kan ook wel minder zijn geweest. Toen was een kwartje al veel geld. Op financieel gebied zwaaide pa de scepter. Ik denk dat we er wel mee uitkwamen, want pa heeft nooit gewerkt.

Er was veel armoede in de wijk. De goede kant ervan was: hadden wij honger, dan kon je bij de buren eten, hadden zij honger, dan konden ze bij ons eten. Ook kende de wijk nogal wat spirituszuipers, Je kon ze aan hun blauwrode koppen herkennen. Als moeder de ruiten met spiritus afdeed moest ze de fles stevig in de hand houden, anders was die verdwenen voor ze er erg in had."

* Interviews over de Koningswei werden verzameld door Stichting Straat in het kader van de manifestatie die in november 2011 zal plaatsvinden omtrent het vijftigjarig jubileum van de sanering van de wijk

Tilburg Wiki: