Een verschrikkelijke werkelijkheid

  • Datering van de gebeurtenis: 1938

Tegen het einde van een jaar blikken veel mensen graag terug. Als je ouder wordt, blijft zulks vaak niet beperkt tot één jaar, maar 'kijkt' men ook graag terug op 'vroeger'. Zo keek ik vanmorgen op internet eens terug naar nieuws uit mijn geboortejaar 1938 en dan in dit geval met name in relatie tot Tilburg.

Wat het meest opvalt aan nieuws uit dat jaar is dat met name het 'Rijke Roomsche Leven' volop hoogtij vierde in Tilburg. Een grote controverse als je dit afzet tegen alle schandalen waarmee de RK Kerk tegenwoordig te kampen heeft.

Maar denk nu niet dat vroeger alle priesters, broeders en fraters 'heilige boontjes' waren. Ook toen al werden regelmatig 'scheve schaatsen' gereden, alleen hoorde men daar meestal niets van.

Daarvoor had de Kerk 'de mantel der liefde' uitgevonden en stonden religieuzen zo hóóg in aanzien dat niemand er wat van dúrfde te zeggen. Een pastoor werd als het ware, via de bisschoppelijke lijn, gezien als 'een kleinzoon' van de paus en pausen waren 'plaatsbekleders' van ....... je weet wel.

Maar nu terug naar internet. Ik trof een ingezonden stuk aan uit juni 1938 van Pater Henri Geurtjens, een bekende pater van de Rooi Harten waarnaar zelfs een straat in Tilburg is genoemd. Maar ook Ronald Peeters schreef er ruim vier jaar geleden op deze site al een stukje over.

Ik plaats het authentieke ingezonden schrijven hiernaast maar terwille van een betere leesbaarheid zal ik het hierna in cursief laten volgen (in de oorspronkelijke spelling).

Missie en hondenbelasting. Tilburg, Juni 1938.

Een vreemde combinatie, zult u zeggen. Och waarom? Brengt men tegenwoordig de missie niet in verband met alles, zelfs met sport en vermaak? En het is van harte toe te juichen, dat men alles dienstbaar wil maken aan de groote zaak, de missie. En er bestaat toch zo'n treffende zo'n roerende overeenkomst tusschen onze trouwe huisvrienden, de hondjes, en de missie: beide eten van de kruimels, die vallen van de tafel hunner heeren.

Roerend is deze overeenkomst die ons zou moeten ontroeren tot in het diepste van ons gemoed. Een feit is het, een verschikkelijke werkelijkheid, dat volgens de officieele statistieken over 1936 de Katholieken van Nederland voor de drie pauselijke missiewerken ongeveer hetzelfde bedrag geofferd hebben, als zij betaald hebben aan hondenbelasting: voor de eerste ƒ 592.000, voor de andere ƒ 536.000.

Mijn vriend, de oud-missionaris Father J. Kiggen, die een speurder is, heeft nog verder gesnord in die statistieken en berekend, dat, indien men de totaalopbrengsten door de Nederlandsche bevolking percentsgewijze verdeelt over het aantal Katholieken, dan hebben die in 1936 uitgegeven voor wijn, bier en gedistilleerd f 47.000.000; voor rookmateriaal f 46.000.000; voor snoepgoed ƒ 35.000.000; voor de bioscoop ƒ 20.000.000. De bid- en offerweek bracht verleden jaar op f 92.000.

Wij hebben dankbaar gejuicht over het mooie resultaat. Ja, dankbaar, maar zal men het mij kwalijk nemen, als ik daaraan toevoeg: maar niet voldaan, omdat dit cijfer toch wel zeer schril afsteekt tegen de daarnaast vermelde.

Lezer, eer gij het u toegezonden zakje sluit en in de offerbus gooit, maak eens een vergelijking tusschen die uitgaven besteed voor genot en vermaak en onzen steun aan de grootste belangen van Christus. Voor het heil der zielen gaf Hij tot den laatsten druppel van Zijn bloed, ook voor onze ziel. Wat zullen wij offeren, niet van ons bloed, maar toch iets, waar werkelijk volgens den geest der offerweek een offertje aan vast zit? Een bioscoopavond? Een flesch wijn? Welk kruimeltje zal van onze tafel vallen om te voeden Christus, onzen Koning die dorst en hongert naar zielen?

H. GEURTJENS M.S.C.

Naschrift: wat een tijd, denk ik dan, maar het was wel de tijd waarin mijn ouders en mijn ooms en tantes leefden 'in de bloei van hun leven'. Het is op deze manier toch ook een stukje geschiedenis van 'het geestelijk leven en denken in Tilburg', van vlak voor de Tweede Wereldoorlog.

Nu zijn we zelf een missieland geworden, althans volgens een vriend van me, die tevens pater is. En de hondenbelasting is alleen maar gestegen! Was die werkelijkheid wel zo verschrikkelijk? Vergeet intussen vooral niet de vogels te voeren met deze 'witte kerst' in 2010.

Louis Sparidans, Grave

Tilburg Wiki: