De jachthoornblazer van De Brand

  • Datering van het verhaal: zomer 2010

De avondschemering in De Brand wordt vrijwel dagelijks omlijst met het geluid van de jachthoorn. Korte deuntjes dringen kilometers door in het bos en over de weilandjes. En iedere keer lijkt de speler in een andere hoek te staan. De blazer is inmiddels een vertrouwd ‘element' in De Brand, bekend bij alle bezoekers die zich 's avonds nog even in de natuur begeven: hardlopers, Udenhouters die hun hond uitlaten rondom de Strijdhoef, jagers en ‘survivers'.

De meeste mensen denken dat het om een gewone trompet gaat, maar niets is minder waar. Het is een heuse Franse jachthoorn en in heel Nederland vind je maar enkele tientallen mensen die deze kunnen bespelen! Een interview met de hoornblazer leerde ons dat Udenhout een heus gezelschap jachthoornblazers kent dat elke maandag oefent bij Bosch en Duin.

"Ik probeer hier iedere avond te oefenen," zegt Julien van der Schoot. Hij loopt van zijn woning aan de Groenstraat door de Aschotsesteeg De Brand in, richting de Endekeloop en de Zandleij. Julien gooit zijn Franse jachthoorn in de houding en blaast naar achteren. "Daar is immers mijn gehoor." Zijn ‘denkbeeldige' gehoor natuurlijk, want hij zit niet als koploper op een paard tijdens de slipjacht met een groot gevolg van jagers en honden. "In Frankrijk bijvoorbeeld wordt er nog wel echt gejaagd. In Nederland mag dat niet meer. Als er hier een slipjacht is, trekt de sliptrekker een zak met de geur van vossenmest waarachter de huntmaster en de meute volgt."

De meeste bezoekers van De Brand die alleen het geluid waarnemen, denken dat Julien een soort trompet bespeelt. De jachthoorn is dan ook vrij onbekend bij het grote publiek. "In heel Nederland zijn er om en nabij niet meer dan dertig mensen die de Franse jachthoorn blazen. Het is dan ook geen makkelijk instrument. Het duurt zeker tien jaar voordat je een goede ‘sonneur' bent." Julien belooft echt een laatbloeier te worden. "Ik was 59 toen ik met blazen begon. Nu vier jaar geleden. Veel te laat natuurlijk. Maar ik ben altijd in de ban geweest van de jachthoorn. Toen ik twaalf was, hoorde ik het geluid als verkenner bij de scouts tijdens een uitje in de duinen. Ik was meteen verkocht. Kocht op mijn veertiende een LP met jachthoorn-muziek."

Nu oefent hij dagelijks; elke maandagavond bij Bosch en Duin met het groepje van acht blazers (waaronder Kruijssen, de voormalige eigenaar van Bosch en Duin). Ze noemen zich Veneur de Brabant en doen serieus mee met kampioenschappen in de Benelux. Bezoekers van de Loonse en Drunense Duinen horen ze in de open lucht. Sommigen vragen zich af waarom de melodietjes vaak zo kort zijn. "Er zijn vele tientallen melodietjes, veelal niet langer dan een minuut, die tijdens de jacht gebruikt werden," verklaart Juliën. "Het zijn eigenlijk korte berichtjes die informatie bevatten over de jacht. Zo is er bijvoorbeeld een melodie met de naam ‘La sortie du chenil', oftewel: ‘het vertrek van de honden uit de kennel'. En: ‘uit het bos', ‘het opstoten', ‘stilstand van het wild', ‘de koets van de dames', ‘de terugkeer naar het kasteel'. Elk dier heeft ook zijn eigen melodie."

Julien weet dat er vroeger bij de Hubertusmis rond 4 november ook op de jachthoorn werd geblazen. Die traditie is echter passé. In Frankrijk echter wordt de Trompe (de jachthoorn) nog steeds gebruikt ter opluistering van deze missen, de jachtfeesten en concerten. Daar wordt altijd driestemmig geblazen. In dat land zijn er nog bijna driehonderd groepen actief waarvan er 35 op hert jagen, 14 op zwijn, 61 op ree, 114 op haas (te voet) en 73 op vos. In Duitsland gebruikt men een kleinere jachthoorn met een toonbereik van drie tot vijf tonen. Blijkbaar niet moeilijk om aan te leren. Maar Julien kiest de moeilijkere weg: de Franse jachthoorn. "Er horen geluiden bij die ik er nog niet uit krijg," zegt Julien terwijl hij een cassette in de recorder legt. "Luister maar eens naar die vibraties na elke toon. Ongelofelijk mooi. Maar moeilijk." Julien duikt nog eens onder zijn hoorn. "Duiken," zegt hij. "Ook zo'n hobby van me. Wrakken duiken voor de kust van het Engelse Dover."