Louis Sparidans
- Datering van de gebeurtenis: Rond 1950
Nog één keer wil ik terugkomen op het "biechtgebeuren" in de naoorlogse (Tilburgse Rijke Roomsche) jaren rond 1950. Ik heb er al eerder eens over geschreven op deze site.
Laatst, na afloop van een begrafenis in Tilburg, sprak ik met een aantal vrouwen die nog jong waren in de jaren vijftig (ongeveer even oud als ik) en "ineens" werd me alles weer duidelijk uit de verhalen die ik daar hoorde.
Maar laat ik eerst bovenstaande titel maar "vertalen", anders ben ik bang dat heel veel Tilburgers (de ouderen uitgezonderd) geen idee hebben waarover het gaat : ut schöfke krèège = 't schuifke krijgen ! Met "schuifke" wordt het schuifblad bedoeld in een biechtstoel, alleen door de dienstdoende priester te openen of te sluiten al naar gelang iemand aan de beurt is, of niet
Het was rond 1950 de tijd van de grote gezinnen: vijf, zes, acht of tien (en meer) kinderen waren eerder regel dan uitzondering. Zelf waren wij thuis met acht kinderen. Min of meer een modaal gezin voor die tijd, zou men tegenwoordig zeggen. Maar later hoorde ik dat niet iedereen er zo over dacht, met name menige pastoor of kapelaan in Tilburg.
Hier het verhaal van een van die vrouwen, met een moeder (ook een Tilburgse) die in die jaren al een gezin had van zes kinderen met tussendoor nog twee miskramen.
Zelf was de vrouw die het vertelde in die jaren ongeveer zestien jaar oud, toen ze (ze was stopster op een textiekfabriek) tussen de middag thuis kwam om te eten en haar moeder in tranen aantrof. Even later kwam ook haar vader thuis. Wat was er aan de hand?
Moeder was die ochtend, na de mis van half negen, gaan biechten en had de pastoor gevraagd of ze niet mocht stoppen met kinderen krijgen want, zo vertelde ze: ze kon het écht niet meer aan!
Maar wat was er dan gebeurd? De pastoor was eenvoudigweg niet ingegaan op haar vraag of haar beweegredenen en had haar gauw "het schuifke gegeven", waarna hij vervolgens was overgegaan naar de andere kant van de biechtstoel, waarop ze hevig teleurgesteld en vol onbegrip onverrichterzake weer naar huis moest.
"Het schuifke krijgen" (het schuifblad sluiten) betekende toen dat je zonder absolutie of wat dan ook de biechtstoel weer moest verlaten en dat was zo ongeveer wel het ergste dat je in de kerk kon overkomen.
Ik heb er lang over geaarzeld of ik hierover een bijdrage op het GvT zou plaatsen, maar ik heb het de dames min of meer wél beloofd, Helaas, het moet gezegd worden: ook dát was een aspect van het "Rijke Roomsche Leven" in Tilburg, in die jaren!
Louis Sparidans
Niettegenstaande het voorgaande voeg ik hierbij (met dank aan het RAT) twee afbeeldingen van een paar van de mooiste en rijkst-versierde biechtstoelen die ik ooit heb gezien, namelijk twee van de vier eikenhouten biechtstoelen in de kerk van 't Goirke. Ik heb er als kind, toen ik een jaar of veertien/vijftien was ooit zélf gebiecht, omdat ik ook wel eens dat "rijke" gevoel van de fabrikanten op 't Goirke wilde beleven.
En, ik herinner me ook nog: de penitentie viel alles mee. Enkele weken daarvoor had ik namelijk hetzelfde "op Theresia" gebiecht, de parochie waar ik destijds woonde, alleen was dáár de penitentie voor dezelfde "zonden" tweemaal zo hoog !!
