Landjepik

  • Datering van de gebeurtenis: Rond 1950

"Ge hèt wè vergeten: landjepik" mailde me Jan Smulders naar aanleiding van mijn bijdrage (onlangs op deze site) over het Theresiaplein en de spelletjes die we daar vroeger speelden.

Inderdaad, landjepik hoorde daar ook bij, althans voor de jongens, want vur mèskes was dat veuls te gevaarlijk. Jan logeerde wel eens bij een neefje van hem die ook aan het plein woonde en herinnert zich "dat landjepik" nog goed.

Op het Theresiaplein bestonden de paden toentertijd nog uit zand en ook rondom, tussen "de kaaibaanden" en het hekwerk, was er gewoon zand. Dat was dus niet alleen handig voor het knikkeren (je kon daardoor gemakkelijk met de hak van je schoen een knikkerkuiltje maken) maar dus ook goed voor dat landjepik.

Met een zakmes maakte je dan een cirkel of een rechthoek in het zand, ongeveer 1 tot 1,5 m² groot en deelde dat vervolgens in twee gelijke stukken. Daarop probeerde je dan je zakmes zó te gooien (te mikken) dat ie op het terrein van je tegenstander in het zand bleef steken (prikken) en dan mocht je van daaruit een lijn trekken en een nieuw gebied aan je eigen territoir toevoegen. De richting waarop het mes in de grond stak was daarbij het belangrijkste.

Totdat ........, precies, u raadt het al, je tegenstander je een en ander weer afhandig maakte met een daaropvolgende gerichte gooi, en zo verder. Het lijkt misschien niet zo spannend maar dat was het wel. De "spanning" is een beetje vergelijkbaar met het pétanque-spel dat Franse mannen zomers onder de platanen spelen. Dat is bijna oorlog!

Praktisch elke jongen in Tilburg had vroeger rond z'n tiende verjaardag wel een zakmes en anders kreeg ie er wel een cadeau met z'n Plechtige Communie of (net zoals ik) een afdankertje van een oudere broer. Daar liep je dan altijd mee in je broekzak (samen met een stukske touw). Je kon nooit weten waar het van pas zou komen!

Ik kan me niet herinneren dat zulks vroeger ooit tot problemen heeft geleid. Kom daar nou nog maar eens om, als tegenwoordig alle jongens nog een zakmes mee naar school zouden nemen.

Louis Sparidans, Grave

In mijn bestand aan "Theresia-foto's" zit ook bijgaande foto van het Theresiaplein uit mijn jeugd (met de zandpaden!), zij het met een jongen op de voorgrond die ik niet ken. Let overigens ook op de mooie Ford op de achtergrond, rechtsonder!

Media