- Datering van de gebeurtenis: Vanaf jaren zestig, 20e eeuw
Voordat dat de Griekse vereniging Tilburg bestond, hadden de Griekse vrouwen al een zelforganisatie opgericht. Zij namen begin jaren zeventig het initiatief hiertoe, onder de vlag van het Centrum voor Buitenlandse Vouwen. Hun eerste plaats van samenkomst was Hotel De Lindeboom op de Heuvel. De vereniging begon met een groep van tien vrouwen, deze zou uitgroeien tot een deelnemersaantal van dertig. Zij kwamen bijeen om met elkaar te praten over thema's zoals gezondheid en opvoeding. Lessen werden gegeven in naaien en Nederlands koken. Gezamenlijk handwerken werd tijdens deze bijeenkomsten niet gedaan, dat deden de vrouwen thuis. De dames van de Griekse vereniging komen nog steeds bijeen. Zina Sarantatki (1966) is één van de begeleidsters van deze groep. ‘Onze vrouwen vinden het gezellig om met elkaar te praten en activiteiten te ondernemen. Zo zijn we laatst naar een musical geweest, gezellig met zijn allen uit eten of gezamenlijk bloemschikken. Creatief bezig zijn met de handen, zoals kaarten maken of fotolijstjes decoreren, dat doen de Griekse vrouwen niet graag. Zij uiten zich wel in dans en muziek, maar niet in het handvaardige.'
Het Griekse gezin Sarantaki is één van de eerste Griekse migranten in Tilburg. Vader vertrok in 1963 naar België en enkele jaren later naar Nederland voor werkgelegenheid. Hij liet vrouw Stavroula (1935) en kinderen Dimitri en Zina, achter in Griekenland. Enkele jaren later volgde Stavroula, die nog steeds haar twee kinderen niet mee kon nemen naar Tilburg. Hun behuizing daar was immers veel te klein; een kamertje in de Boomstraat, boven een kostvrouw. Dit kamertje diende zeven jaar lang als zit-, eet- en slaapkamer. Evangelos Sarantakis werkte evenals zijn vrouw in de textiel; hij als kaarder bij DKT, een katoenfabriek aan de Ringbaan Oost, zij als spoelster bij A & N Mutsaers en later bij Thomas de Beer. De spoelmachine waar zij destijds aan werkte, staat nu in het Textielmuseum! Er waren meer Grieken in Tilburg, die elkaar in hun vrije tijd voortdurend opzochten. Ze maakten vele uitstapjes naar onder andere de bioscoop, ‘bijna elke week naar de Efteling', naar zee, naar Amsterdam en uiteraard bij elkaar thuis op bezoek.
‘Werd er dan gehandwerkt, als jullie elkaar opzochten?' ‘Welnee, daar was geen ruimte voor!' In Griekenland had elk gezin een handweefgetouw in huis staan. Daarop werden verschillende stoffen geweven, meestal ter decoratie van het huis. In het kleine kamertje aan de Boomstraat was uiteraard geen ruimte meer voor een weefgetouw; Stavroula Sarantaki haakte en borduurde voor haar kinderen, die nog in Griekenland verbleven. Pas toen dochter Zina elf jaar was, kwam zij naar Nederland. Ze ging naar klas zes (huidige groep 8) naar De Spechtenborgh aan de Pastoor Smitsstraat. Zina was het enige allochtone kind, dat bijles kreeg van de heer Woestenburg, die directeur van de basisschool was. In drie maanden tijd leerde Zina de Nederlandse taal. Op woensdag en zaterdagmiddag bezocht zij de Griekse School in de Korte Schijfstraat, waar nu ‘De Vuurvogel' is gehuisvest. In de Griekse School kregen de leerlingen les in de Griekse taal, in mythologie en geschiedenis. Behoud van een stukje Griekse identiteit in Tilburg! De Griekse School bestaat nog steeds; momenteel huist deze in basisschool Yore aan de Bancastraat. Zina blijft trouw aan de Griekse nationaliteit en houdt tradities in ere. Zo richtte zij met haar Griekse vriendinnen een dansvereniging op. De kostuums werden door de Griekse moeders vervaardigd. Deze dansgroep trad bij verschillende gelegenheden op in Tilburg en door het hele land. Na vier á vijf jaar, werd het animo minder; geboortes van (klein)kinderen en werkzaamheden buitenshuis namen veel tijd in beslag.
De Grieken voelen zich weliswaar thuis in Tilburg. Toch blijkt er een ambivalent gevoel ten aanzien van het wonen in Griekenland, vooral voor de eerste generatie. Zo zijn er die steeds weer opnieuw verlangen naar Griekenland. Zodra ze daar dan zijn voor enkele maanden, dan willen zij weer terug naar huis, naar Tilburg, naar hun kinderen en kleinkinderen
Fotografie Jan Stads
Afb. 1: De Griekse vrouwen die deelnamen aan het textielproject 'Tilburg 200 vrouwen, Een ontmoeting in textiel' (Audax Textielmuseum Tilburg, 2007)
Afb. 2: Stavroula Sarantaki
Afb.3: Zina Sarantaki
Afb. 4: De jongste deelneemster aan het project Eva (dochter van Zina)
