Een Fokker in de voortuin.

• Datering van de gebeurtenis: 9 februari 1926

's Morgens vroeg, op dinsdag 9 februari 1926 hoorde de familie H.J. van der Waerden, die in de Boerhaavestraat 61 aan de Westkant van de straat woonde, het nodige vliegtuiglawaai dichtbij in de lucht. Toen vader v.d.Waerden en de kinderen voor het raam gingen staan zagen ze in de mist een militair vliegtuig landen op het voetbalveldje tegenover hun huis en via het trottoir, recht op zich af komen. Toen was de snelheid al niet hoog meer en bleven de wielen van het toestel haken achter hun tuinmuurtje. Hierdoor sloeg het toestel over de kop en kwam de neus in de grond van de voortuin terecht en de staart tegen de dakgoot. Het muurtje voorkwam dus dat het toestel de huiskamer binnen reed.

Niet alleen de gezinsleden Van der Waerden hadden de schrik van hun leven maar uiteraard ook de 29-jarige ‘aviateur' (piloot) Sergeant Teddy Rombout. Nadat hij uit zijn toestel klom was zijn eerste vraag aan de omstanders ‘Waar ben ik hier?'
's Morgens vroeg was hij in zijn vliegtuig, een Fokker D-VII met nummer 270, van vliegveld Soesterberg vertrokken voor een weervlucht ten behoeve van het KNMI in De Bilt. Om zich daarna te oriënteren vloog hij omlaag en ontdekte, rond half negen, dat hij boven het station in Boxtel vloog. Om weer in Soesterberg terug te komen wilde hij de spoorlijn volgen maar door de mist kwam hij via de spoorlijn in Tilburg terecht. Volgens de krant:
‘Een dichte mist hing over de stad. De bewoners zagen met stijgende onrust de machine telkens uit de mist te voorschijn komen en vlak langs de huizen scheren, op zeker ogenblik vloog het zelfs tussen de huizen door. Klaarblijkelijk zocht de vliegenier een geschikte landingsplaats. De machine vloog over de St. Josephstraat rakelings over de villa van de heer Van de Mortel heen. Met spanning volgden de bewoners de evoluties van het vliegtuig.'

Na deze spectaculaire tuinlanding was de politie met de marechaussee snel ter plaatse om de vele belangstellenden op een afstand te houden. Vervolgens kon het toestel rechtgezet en op het voetbalveldje gesleept worden voor demontage en transport. De ‘schroef' (propeller) en een vleugel waren beschadigd. Het onderstel dus blijkbaar niet. Van der Waerden had geen schade aan het huis. Wel was het boompje op de stoep afgebroken en het muurtje met het hek bezweken.

FOKKER D-VII; ACHTERGROND
De Fokker D-VII, was het bekendste Duitse jachtvliegtuig uit de Eerste Wereldoorlog. Dit toestel verscheen in maart 1918 voor het eerst op het oorlogstoneel en werd gevlogen door bekende vliegers als Herman Göring (1893-1946, de latere opperbevelhebber van de Luftwaffe) en Manfred von Richthoven (de Rode Baron, 1892-1918). Het toestel was bijzonder door zijn buitengewone wendbaarheid. In augustus 1918 waren er al 800 D-VII's in dienst. Deze vliegtuigen waren zo gevreesd dat de geallieerden bij de wapenstilstand in november 1918 van de Duitsers eisten dat zij alle jagers van dit type zouden inleveren.
Fokker D-VII vliegtuigen waren twintig jaar lang in gebruik bij de Nederlandse Luchtmacht, tot 1938. De ‘Tilburgse nr. 270' heeft na de landing in de Boerhaavestraat nog 10 jaar gevlogen. Na een noodlanding in 1936 is het toestel afgeschreven.

DE VLUCHT VAN SERGEANT TEDDY ROMBOUT
Charles Theodorus Rombout (1896, Leiden - 1979, Den Haag) vloog in die twintiger jaren vaker voor het KNMI. Vanaf 1919 was er een regeling tussen de luchtmacht en KNMI voor het maken van weervluchten. Tweemaal per dag steeg een vliegtuig op met zelfschrijvende instrumenten (barometer, hygrometer, thermometer enz.) en steeg zo tot een gemiddelde hoogte van 5.489 meter. Dit deden piloten als Rombout met een stofbril op onder vrijwel ALLE weersomstandigheden, zonder zuurstof, radio of parachute. Het is, op enkele noodlandingen na zoals in Tilburg, altijd goed afgelopen.
De eerste start was om 07.00. Normaal bij zo'n vlucht, voordat hij weer landde vloog Teddy Rombout tegen kwart over acht, over zijn huis zodat zijn vrouw wist dat hij terug was. Direct na de landing werd de schrijfrol van de instrumenten per koerier naar het KNMI gebracht en daar gebruikt voor de weersvoorspelling, enz.
Piloot Rombout heeft officieel volgens het KNMI, 387 van dergelijke weervluchten gemaakt. Volgens hemzelf waren het er 406.

Met dank aan het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIHM) in Den Haag.

Foto 1: RAT 015568; Het Fokker toestel in het voortuintje van Boerhavestraat 61.

Foto 2: Hetzelfde pand in 2007.

Foto 3: RAT 040027
De genoemde imposante villa van Van de Mortel, St. Josephstraat 67, is gebouwd in1910 en afgebroken in 1980. Mr. J.C. van de Mortel was burgemeester van Tilburg van januari 1940 tot januari 1945 en is in 1947 overleden.

Foto 4: Een formatie Fokker D-VII toestellen in de twintiger jaren. Met dank aan H. Vossers.