Het begin van een nieuw schooljaar

  • Datering van de gebeurtenis: Schrijfwedstrijd 2007

Dit verhaal werd ingezonden voor de schrijfwedstrijd 'De zomerse geheimen van Tilburg'. Deze wedstrijd is onderdeel van 'Tilburg Schrijft', een samenwerking van Cultuurmanifestatie Tilburg 2007 en OBT Midden Brabant.


Epiloog
In mijn geheugen zoek ik naar het woord.....geen rendez vous..maar het is wel zoiets!
Je kent het gezicht van een persoon, en je bent het voorval ook nooit vergeten, ineens komt heel veel terug. Een gebeurtenis van tientallen jaren geleden.
O ja, een déjà vu...dat is het woord wat ik zocht!


Het meisje zat bij me in de klas. Het was een vlot kind, wel een haantje de voorste, een mooi meisje ook. Ze was geen vriendinnetje van me, en ik geloof niet dat we ooit met elkaar gespeeld hebben, maar ik ben haar nooit vergeten.
Ze droeg mooie jurkjes, had altijd een mooie strik in haar blonde haren, en ze had felle blauwe ronde ogen, en een klein mondje.
Raar, dat je zoiets bij blijft, dat je het nooit meer vergeet.


Een nieuw schooljaar, een nieuw begin, zomer 1960.
We kregen in dat jaar een juf, geen zuster. We zeiden en gebruikten eigenlijk het woord NON helemaal nog niet.
Het woord zuster was liever en zachter van klank, en de eerlijkheid gebied ook te zeggen dat er veel lieve zusters waren op onze lagere school.
We hadden een klein dik douwertje, zuster Constantia voor handwerkles, en de zusters Anastatia en Swiebertha.
Dat waren de engelen van het onderwijs in de Heikestraat 52. Er waren dus ook "zusters" van een ander kaliber op de Maria meisjesschool!
Zelfs een adres van een school uit je kinderjaren vergeet je niet meer. Het stond onderaan het rapport, gemaakt van lichtgeel karton.
Een rapport waar na de eerste drie leerjaren nooit meer een hoog punt op heeft gestaan, behalve voor lezen, vlijt, gedrag en godsdienst!
Nee, dan de vierde...een nachtmerrie van een jaar lang is een te groot woord, maar tegenzin om naar school te gaan heb ik daar wel gekregen.
En met reden. Een ouder zusje had al bij deze juf, Mevrouw van Rij...... gezeten, en het was wederzijds geen succes geweest.
Maar zij was "over", een nieuw schooljaar met nieuwe kansen voor iedereen. Wel had ze me natuurlijk een en ander verteld, en de berg waar ik tegenop zag werd tijdens de vakantie alleen maar groter.
Ik was een ander kind, met een ander karakter, en hield me stil. Als er dan klappen vielen bleef je buiten schot.
De eerste dag na de zomervakantie werden we gewezen op de deur aan de achterkant in het lokaal. Daarop hing een stuk wit karton waar met grote letters K.N.M.I stond. En iedere dag aan het begin van de dag moesten we in koor deze letters opnoemen en dan er achter aan: Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut! En dat woord meteorologisch was de val....die tuut van instituut kwam er altijd heerlijk ontspannen uit! Waarom we dat moesten is mij nog steeds een raadsel, het begin van afkortingen oefenen of zo?
Mevrouw van Rijzen, laten we het maar op deze afkorting van haar naam houden, hield van leren, en vooral van leren in de vorm van opdreunen. En dus alles uit je hoofd leren!
Jaartallen, oorlogen, steden en provinciën, maar ook de catechismus. De pastoor kwam in onze klas de naastenliefde prediken en dan werden er grote bijbelse taferelen op katoenpapier over het schoolbord heen ontrold.
Ineens waren dan ook al die vervelende en verschrikkelijke rijen even verstopt achter de mooiste platen. De pastoor was een hele lieve man met een goedig gezicht.
Hij vertelde ons wekelijks een verhaal wat bij de betreffende grote afbeelding hoorde. De juf zat dan achterin de klas, voor de deur met KNMI. Ze kon ons allemaal in het oog houden, er was geen ontsnappen aan! Naastenliefde...het mocht wat!
Een enkel woord verkeerd geschreven bij een dictee moest 5x over, weer verkeerd dan moest het 10 keer opnieuw, en als je dus bij tijd en wijle een suf kind bent had je pech. Alleen bij haar is het me overkomen dat een heel blaadje uit mijn schrift vol moest schrijven met hetzelfde woord.
Maar dat deed ik dus wel 50 keer verkeerd! Paneermeel.....ik schreef 50 keer achter elkaar paneelmeel.
Omdat ik dacht dat het goedje wat moeders in het gehakt mikten ook zo heette! Uit pure ballorigheid ben ik het mijn verdere leven paneelmeel blijven noemen! Erg genoeg denk ik vaak aan Mevrouw van Rijzen als er nieuw pakje gekocht moet worden.
Over jeugdtrauma's gesproken!
Maar even terug naar het begin van het schooljaar. Het was de goede gewoonte om een kind ieder schooljaar de nodige nieuwe vaardigheden bij te brengen en aan te leren.
Allemaal belangrijk voor in je verdere leven! Voor als je later groot zou zijn!
We hebben knikkerzakken moet breien met gaatjes voor het koordje wat erin moest, bij mij meer gat als zak! We moesten sokken leren breien met drie breipennen, de ene was maat 24 en de andere maat 34, maar ze waren in ieder geval wel af op het einde van het schooljaar!
Maar dit jaar zou het een schortje worden! Helemaal dus met de hand gemaakt. De stof die door de juf al geknipt was, werd rondgedeeld.
Eerst kreeg iedereen de grote lap, dat moest de schort worden, een lange reep voor de tailleband en de strikken, en dan een kleinere voor de zakken. Zo'n lap stof is als een nieuw blad papier om te schrijven, het voelt zo heerlijk aan. We voelden aan de stof, er werden spelden, naalden en borduurgaren bekeken.
We waren allemaal in een opperbeste stemming, zoiets brak als het ware de schooldag. We mochten wat praten, de sfeer was gewoon goed.
TOEN GING ER IETS MIS. In een enkele minuut veranderde de hele sfeer!
Er was een lapje weg: "een zak in wording"!
Alles klopte exact, iedereen had zijn lapjes waar je een prachtig stukje vlijt op mocht gaan botvieren. Maar er was er een te weinig. In mijn achterhoofd kwam het idee op dat de juf misschien verkeerd geteld had, of verkeerd geknipt! Rekenen was niet mijn sterkste kant dus zoiets kon de beste overkomen!
Wat maakt het uit om er een meer of minder te hebben, knip gewoon een nieuw lapje! Maar zo ging dat dus niet.
Nog huiver ik als ik terug denk aan de woedende lerares.
Ze stond voor de klas en keek ons een voor een aan, je voelde je onder die blik alleen al schuldig worden, maar ik kreeg het er ook meteen ijskoud van!
Wie had het lapje? Wie wist waar dat lapje was? Als ze nu eerst eens bij haar bureau keek, of op de grond, daar zou het toch ook kunnen liggen?
Maar nee, de juf keek met een duivelse blik naar dat ene kind...en noemde haar naam. Haar stem was hard en onvriendelijk.
Het kind werd bang, dat zag je, en ze ontkende in alle toonaarden toen de juf haar vroeg of zij het lapje had.
Ze liep vervolgens op het meisje af en trok haar aan de arm voor de klas.
Daarop vroeg ze opnieuw naar het lapje en het gezicht van het kind werd verschrikkelijk wit.
Ze trok bij het meisje haar rokje omhoog en haar onderbroekje naar beneden.
Gewoon voor de klas.....waar iedereen bij was! En daar was het lapje!
In haar onderbroekje verstopt!

20 Jaar later waren we op een "open dag" van het bedrijf waar mijn man werkzaam was.
En ineens zag ik daar het "meisje van het lapje" lopen. Na dat incident op school is ze niet meer teruggekomen in onze klas. En ik had haar nooit meer gezien.
Ze zag er goed uit, ze was een mooie vrouw geworden. Aangesproken heb ik haar niet, het leek me voor haar niet prettig om herinneringen op te halen aan een lagere schoolklas uit je jeugd.
Het is iets wat je misschien liever geheim wil houden, ik kan me dat in ieder geval heel goed voorstellen!


(We waren als kind allemaal ontzet en hadden het verschrikkelijk met het meisje te doen! Het was doodstil in de klas, alsof er bom ontploft was.
De beklemmende stilte werd verbroken door het huilende kind.
Onze verontwaardiging ging eerder uit naar de juf dan naar het kind wat het lapje achterovergedrukt had!
Later heb ik me wel eens afgevraagd waarom een kind zoiets doet. Maar die vraag is makkelijker te beantwoorden als de vraag waarom een lerares op deze manier een probleem op ging lossen!
Je zou denken dat ze toch wel wat meer inzicht zou moeten hebben in de psyche van een kind.)